E Tiaki Marie i te Oire, ka Vai ua Rai te Reira

1. Eaa ta Iesu i totou e ka tupu i te anere mataiti mua i Ierusalema?

I MUA ake i tona mateanga, kua oronga a Iesu Karaiti i tetai totou ki tana au pipi. Kua akatupuia teia totou mua, te takoreia anga a Ierusalema e tona iero. Akamatakite aia e ka koropiniia te oire o Ierusalema e te au nuku vaeau. (Luka 21:20) Akakite a Iesu ki tana au pipi me kite ratou i te nuku vaeau Roma, kia oro viviki ratou mei te reira ngai.—Luka 21:​21, 22.

2. Eaa te ako ta Paulo i oronga ki te au Kerititiano Ebera e noo ra i Iudea e Ierusalema?

² I te au mataiti i aereia i mua ake ka koropini ei te au vaeau Roma ia Ierusalema, kua tata a Paulo i tetai reta puapinga tei kapikiia e ko te puka Ebera. Kua ako a Paulo i te au Kerititiano i Iudea e Ierusalema, kia akapapaia ratou me tupu ake te au tumatetenga. Eaa i reira te ka tupu? Ka takoreia a Ierusalema. E ora ai te au Kerititiano, ka anoanoia ratou kia akaruke i to ratou au kainga e ta ratou au pitiniti. No reira kia tau ki te oire o Ierusalema, tata a Paulo: “Kare oki o tatou e oire e mou i ko nei.” E oti kua taiku katoa aia: “Te umuumu nei ra tatou i taua oire ra no a muri atu.”—Ebe. 13:14.

3. Eaa “te oire tumu,” e eaa tatou ka tiaki marie ei i te reira?

³ Te akaruke anga te au Kerititiano ia Ierusalema e Iudea, e maata te tangata tei aviri e tei akakinoia ratou, inara kua ora mai ratou. I teia rā te akakino nei rai te tangata ia tatou, no te mea kare tatou e irinaki ki runga i te moni e kare tatou e irinaki e na te tangata e takore i te au manamanata o teia ao. Eaa tatou i rave ei i teia? Kua kite tatou e kare e roa atu ana, ka takore te Patireia o te Atua i teia ao kino. Te tiaki marie nei tatou i “te oire tumu,” koia oki te Patireia o te Atua,a “no a muri atu.” (Ebe. 11:10; Mata. 6:33) I teia atikara ka uriuri tatou i teia au tumu manako: (1) akapeea te ako a Paulo te tauturu anga i te au Kerititiano i te anere mataiti mua, kia tiaki marie i te Patireia o te Atua, (2) akapeea a Paulo te akapapaanga ia ratou no te au mea ka tupu a te tuatau ki mua, e te (3) akapeea tana ako me tauturu ia tatou i teia rā.

E IRINAKI IA IEHOVA, KARE RAVA AIA E AKARUKE IA KOE

4. Eaa a Ierusalema i puapinga ai ki te au Kerititiano?

⁴ E puapinga a Ierusalema ki te au Kerititiano. Kua akanooia te putuputuanga mua i reira, i te mataiti 33 T.N., e noo katoa ana te pupu akaaere i roto i tera oire. E manganui te au Kerititiano e ngutuare to ratou e e maata ta ratou au apinga i taua oire ra. Inara, kua akamatakite a Iesu i tana au pipi kia oro e kia akaruke ratou ia Ierusalema e Iudea.—Mata. 24:16.

5. Akapeea a Paulo te akapapa anga i te au Kerititiano no te ka tupu kia ratou?

⁵ Ei akapapa i te au Kerititiano no te ka tupu kia ratou, kua tauturu a Paulo kia mārama meitaki ratou i to Iehova manako no te oire ko Ierusalema. Kua akamaara a Paulo ia ratou e kare a Iehova e āriki i te au taunga i te iero e ta ratou au atinga. (Ebe. 8:13) Te maata anga o te tangata i te reira oire, kua patoi ratou i te Mesia. Kare te tangata e anoanoia kia aere ki te iero i Ierusalema no te akamori ia Iehova. No te mea ka takoreia te reira.—Luka 13:​34, 35.

6. Ia Ebera 13:​5, 6 eaa i anoanoia ai ta Paulo ako no te au Kerititiano?

⁶ Te tata anga a Paulo ki to Ebera, te mataora ra te tangata e noo ra i te oire o Ierusalema. I te reira tuatau, karanga tetai tangata tata o Roma, “e oire rongonui a Ierusalema i te tua itinga” o teia ao. E teretere ana te ngati Iuda mei te au enua ke ki reira i te au mataiti no te au akaepaepaanga. E maata ta ratou moni ka pou. No teia, kua puapingaia te au Kerititiano. Penei no reira a Paulo i tuatua ai kia ratou: “Ei noo anga noinoi kore i te apinga to kotou; kia mareka i ta kotou i rauka.” Kua taiku katoa aia i tetai irava te taputou ra a Iehova ki tana au tavini: “Kare rava au e akaruke atu ia koe, kare oki au e taka ke ia koe, kare, kare rava.” (E tatau ia Ebera 13:​5, 6; Deu. 31:6; Sala. 118:6) No reira, ka akamaara te au Kerititiano e noo ra i Ierusalema e Iudea i teia taputou. Eaa te tumu? No te mea, ka anoanoia ratou kia akaruke i to ratou au ngutuare, te au pitiniti e ta ratou au apinga. E oti, kia noo ratou ki tetai ngai ou.

7. Eaa tatou ka anoanoia ai kia akaketaketa i to tatou irinaki kia Iehova?

⁷ Apiianga no tatou: Eaa te ka tupu a te tuatau ki mua? Ka akamata te “mate maata,” e ka takoreia teia ao kino. (Mata. 24:21) Mei te au Kerititiano i Ierusalema, ka anoanoia tatou kia vai ara ua e kia papa meitaki. (Luka 21:​34-36) I te tuatau o te mate maata, penei ka anoanoia tatou kia akaruke i ta tatou au apinga, ma te irinaki e kare a Iehova e akaruke i tona iti tangata. I mua ake ka tupu ei te reira, e atianga to tatou i te akaari i to tatou irinaki kia Iehova. E ui kia koe, ‘Te akaari ainei taku ikianga e te parani no te tuatau ki mua me te irinaki ra au ki runga i te moni me kia Iehova tei taputou e ka akono aia iaku?’ (1 Timo. 6:17) E tika, noatu e maata ta tatou ka apii mai mei tei tupu i te anere mataiti mua, ka umere tatou i te ka tupu i te “mate maata” a te tuatau ki mua. No reira, eaa ta tatou ka rave me akamata te reira?

AKARONGO KI TE ARONGA E ARATAKI RA

8. Eaa te au akakite anga ta Iesu i oronga ki tana au pipi?

⁸ I tetai au mataiti te tae anga mai ta Paulo reta ki to Ebera, kua kite te au Kerititiano i te au nuku vaeau o Roma e koropini ra i te oire o Ierusalema. E akairo te reira no ratou kia oro, no te mea ka takoreia a Ierusalema. (Mata. 24:3; Luka 21:​20, 24) Inara, ka oro ratou kiea? Akakite a Iesu: “Te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga.” (Luka 21:21) E maata te au maunga i reira. Akapeea ratou i kite ei e ko teea maunga?

9. Eaa te au Kerititiano i ekoko ei i te oro atu ki tetai au maunga? (Akara katoa i te mapu.)

⁹ Akamanako ana i te au maunga ka rauka i te au Kerititiano i te oro atu: ei akaraanga, te maunga o Samaria, to Galilea, Maunga Heremona, te maunga o Lebanona e te au maunga i te pae Kauvai o Ioridana. (Akara i te mapu.) Kua irinaki te tangata e ngai meitaki ua te reira au maunga i te noo. Ei akaraanga, ko te oire ko Gamla, tei runga ïa i te ngai tokatoka e te teitei e ka ngatā i te aere ki reira. Kua kite te au ngati Iuda e e oire meitaki ua tera no te akaruruanga. Inara, kua tamaki atu to Roma i te tangata i reira, kua takoreia te oire e kua mate te maata anga o te tangata.b

10-11. (a) Akapeea a Iehova te arataki anga i te au Kerititiano? (Ebera 13:​7, 17) (e) Akapeea te au Kerititiano i puapinga ai no tei akarongo ratou ki te aronga e arataki ra? (Akara katoa i te tutu.)

¹⁰ I te akaraanga, kua arataki a Iehova i te au Kerititiano na roto i te akaaereanga o te putuputuanga. Kua tata tetai tangata kite ko Eusebius no runga i te tuatau openga. Karanga aia e kua akakite a Iehova ki tetai au taeake i Ierusalema, kia akaruke te au Kerititiano e kia oro ki Pela, tetai oire i Perea. E ngai meitaki a Pela i te noo. Kare i mamao roa mei ia Ierusalema, e ka māmā ua i te aaere ki reira. E pera te maata anga o te tangata i Pela, kare i te ngati Iuda no reira kare ratou e tamaki atu ia Roma.—Akara i te mapu.

¹¹ Ko te au Kerititiano tei oro ki te au maunga, kua aru ratou i ta Paulo ako kia “akarongo i to kotou au arataki” i roto i te putuputuanga. (E tatau ia Ebera 13:​7, 17.) Tei tupu, kua ora te iti tangata o te Atua. No te mea kua irinaki ratou i te Patireia o te Atua, koia “te oire tumu,” e kare rava a Iehova e akaruke ia ratou.—Ebe. 11:10.

12-13. Akapeea a Iehova te arataki anga i tona iti tangata i te tuatau ngatā tikai?

¹² Apiianga no tatou: Te taangaanga nei a Iehova i te au arataki ei tauturu i tona iti tangata. E maata te au akaraanga i roto i te Pipiria, te akaari ra akapeea a Iehova me taangaanga i te au taeake tiratiratu ei arataki i tona iti tangata i te tuatau ngatā. (Deu. 31:23; Sala. 77:20) I teia rā, te kite katoa nei tatou ia Iehova e taangaanga ra i te aronga e arataki nei i tona au tavini.

¹³ Ei akaraanga, te tupu anga te COVID-19, kua oronga te au taeake e “arataki” ra i te au akakiteanga ki te putuputuanga. Kua tae mai te au aratakianga ki te aronga pakari akapeea te au putuputuanga me taokotai e kia akamori ua rai ia Iehova. I te nga marama i muri ake ka akamata ai te maki COVID, kua raveia te uruoaanga i roto i te 500 au reo i runga i te Initaneti, TV e te ratio. No reira, kare i akamutu ana te au kai pae vaerua. E tei tupu, kua vai taokotai ua rai tatou. E akapapuanga teia e noatu eaa te au timataanga ka tupu kia tatou a te tuatau ki mua, ka tauturu a Iehova i te aronga e arataki nei ia tatou kia rave i te au ikianga meitaki. Inara, kapiti mai te irinaki e te akarongo ia Iehova, eaa tetai au tu ka akaari tatou me tupu ake te mate maata e kia rave i te au ikianga pakari?

AKAARI I TE AROA TAEAKE E TE TAKINGA MEITAKI

14. Ia Ebera 13:​1-3, eaa te au tu ta te au Kerititiano ka akaari i mua ake ka takoreia ai a Ierusalema?

¹⁴ Me akamata te mate maata, ka anoanoia tatou kia akaari i te aroa ki tetai e tetai. I te reira tuatau, ka aru tatou i te akaraanga o te au Kerititiano tei noo ana i Ierusalema e Iudea. Kua akaari ua rai ratou i te aroa ki tetai ke. (Ebe. 10:​32-34) Inara i te au mataiti i mua ake ka takoreia ai a Ierusalema, kua anoanoia te au Kerititiano kia akaari maata atu i te “aroa taeake.”c (E tatau ia Ebera 13:​1-3.) No reira, ka akaari katoa tatou i te aroa ki to tatou au taeake i te tuatau o te mate maata.

15. Eaa te au Kerititiano ka anoano ei i te akaari i te aroa taeake e te takinga meitaki?

¹⁵ Kua koropini te vaeau o Roma ia Ierusalema e oti kua akaruke poitirere ua ratou i te oire. Tei tupu, kua oro te au Kerititiano. Inara, kare e maata ta ratou apinga ka apai. (Mata. 24:​17, 18) Ka anoanoia ratou kia tauturu i tetai e tetai ia ratou e aaere ra ki te maunga e to ratou ngutuare ou ka noo. No reira e au atianga tetai ka inangaro maataia te tauturu, e kua puareinga ua te au Kerititiano i te akaari i te aroa taeake ki tetai e tetai.—Tito 3:14.

16. Akapeea tatou me akaari i te aroa ki te au taeake e te au tuaine te anoano ra i te tauturu? (Akara katoa i te tutu.)

¹⁶ Apiianga no tatou: Akaperepere tatou i to tatou au taeake e te au tuaine, no reira ka tauturu tatou ia ratou. Ei akaraanga, e manganui tei tauturu i te au taeake e te au tuaine tei riro ei tuitarere no te au tamaki e te au tumatetenga. Kua orongaia te au apinga ka anoanoia ki te au tuitarere e kua akamaroiroiia ratou kia akamori ua rai ia Iehova. Karanga tetai tuaine no Ukraine tei akaruke i tona kainga no te tamaki: “Kite tikai matou i to Iehova rima te arataki e te tauturu anga ia matou na roto i te au taeake. Kua aroa e kua tauturu maata ratou ia matou i Ukraine, i Hungary e teianei i Tiamani.” No reira, te angaanga kapiti nei tatou e Iehova i te akaari i te aroa takinga meitaki ki to tatou au taeake e te akono i to ratou au anoano.—Mase. 19:17; 2 Kori. 1:​3, 4.

17. Eaa i puapinga ai kia akaari i te aroa e te takinga meitaki ki to tatou au taeake i teianei?

¹⁷ I te tuatau o te mate maata, ka anoanoia tatou kia tauturu maata atu i tetai e tetai. (Haba. 3:​16-18) Te apii nei a Iehova ia tatou akapeea kia akaari i te aroa taeake e te takinga meitaki e pera te au tu ka puapingaia a te reira tuatau.

TE KA TUPU A TE TUATAU KI MUA

18. Akapeea tatou me aru i te akaraanga o te au Kerititiano tei oro mei ia Ierusalema?

¹⁸ Ko te au Kerititiano tei akarongo e tei oro ki te au maunga, kua ora mai ratou te takoreia anga a Ierusalema. Kua akaruke ratou i te oire, inara kare a Iehova i akaruke ia ratou. Akapeea tatou i teia rā? Kare tatou i kite tikai eaa te ka tupu a te tuatau ki mua. Inara, te akamatakite maira a Iesu ia tatou kia vai teateamamao e kia akarongo. (Luka 12:40) Ka akamanako oonu katoa tatou i te ako ta Paulo i tata ki to Ebera e kia taangaanga i te reira i teia tuatau. Kua taputou mai a Iehova e kare rava aia e akaruke me kore e takake ia tatou. (Ebe. 13:​5, 6) No reira, e irinaki tatou i te Patireia o te Atua, te oire ka vai ua rai e ka mataora tatou i te au akameitaki anga e tuatau ua atu.—Mata. 25:34.