ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါမၢ်ၡး ၄–၁၀
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ| ရိမ့ၤ ၁၂–၁၄
“တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ခရံာ်ဖိအတၢ်အဲၣ်န့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်”
(ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀) လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်အသးန့ၣ်, အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ် သုသးဒ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ် တံၢ်တံၢ်အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. လၢတၢ်ယူးယီၣ်န့ၣ်, လဲၤလၢညါလိာ်သုသးတက့ၢ်.
it-1 ကဘျံးပၤ ၅၅
တၢ်အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်သး
ပှၤလၢအိၣ်လၢ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤခဲလၢာ်န့ၣ် ကြၢးအိၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တၢ်အဲၣ် ဖံလဒ့ၤဖံယၤ (Gr., phi·la·del·phiʹa) လီၤ. (ရိ. ၁၂:၁၀; ဧ့ၤ. ၁၃:၁; ကွၢ်စ့ၢ်ကီး ၁ ပ့း. ၃:၈) အဃိ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ရ့လိာ်သး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်, အတၢ်ရ့လိာ်သး ကဘၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤ ဒီးကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတံၢ်နီၢ်အသိးလီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်လံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အတၢ်အဲၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ ကဆဲးပာ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲဒံးန့ၣ်လီၤ.—၁ သ့း. ၄:၉, ၁၀.
ကြံးအတၢ်ကတိၤ ဖၤလိၤစတိကီး(စ်) (phi·loʹstor·gos) လၢအခီပညီမ့ၢ် “တၢ်အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်သး” န့ၣ်ဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ ပှၤလၢအရ့လိာ်အသး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. စတိကိ (sterʹgo) န့ၣ်ညီနုၢ်ဘၣ်တၢ်သူအီၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အဲၣ်လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤဒီးတဂၤ အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ကမၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤလီၤ. (ရိ. ၁၂:၁၀) စီၤပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် “တအဲၣ်ဘၣ်အဘူးအတံၢ်ဘၣ်” အစတိကိ (Gr., aʹstor·goi) ဒီးပှၤဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ်ကြၢးသံဝဲလီၤ.—၂ တံၤ. ၃:၃; ရိ. ၁:၃၁, ၃၂.
(ရိမ့ၤ ၁၂:၁၇-၁၉) သုတမၤဆၢတၢ်အၢလၢတၢ်အၢ, လၢပှၤနီတဂၤတဂ့ၤ. ဃုတၢ်အဂ့ၤအဘၣ်လၢ ပှၤခဲလၢာ်အမဲာ်ညါတက့ၢ်. ၁၈ ဖဲသုသ့န့ၣ်, မ့ၢ်သ့ဒီး, အိၣ်ဃူလိာ်ဖိးလိာ်သုသးဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်. ၁၉ ပှၤလၢယအဲၣ်အီၤသ့ၣ်ဧၢ, သုတမၤကၣ်တၢ်လၢ သုဂီၢ်ဒၣ်သုဝဲတဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်ပျဲတၢ်သးဒိၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ကွဲးအသးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်မၤကၣ်တၢ်န့ၣ်, အိၣ်ဒီးယၤလီၤ, ယကဟ့ၣ်ကၣ် တၢ်ယဲလီၤ, ယွၤစံးဝဲဒၣ်.
တၢး၀၉ ၁၀/၁၅ ကဘျံးပၤ ၈ အဆၢ ၃
“အိၣ်ဃူလိာ်ဖိးလိာ်သုသးဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်”
၃ ဖး ရိမ့ၤ ၁၂:၁၇ တက့ၢ်. စီၤပီလူး တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါအခါ ပတကြၢးမၤဆၢက့ၤ ဒ်ပဘၣ်တၢ်မၤပှၤအသိးဘၣ်. အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် တဒ်သိးလိာ်အသးတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ခရံာ်ဖိတဂၤ တကြၢးတဲဆၢက့ၤ မ့တမ့ၢ် မၤဆၢက့ၤ အသးသမူတံၤသကိး အၢအၢသီသီဘၣ်. ‘တၢ်မၤဆၢတၢ်အၢလၢတၢ်အၢ’ န့ၣ်အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်. အိၣ်ဒၣ်မၤနးထီၣ် တၢ်အိၣ်သးလီၤ.
တၢး၀၇ ၇/၁ ကဘျံးပၤ ၂၄-၂၅ အဆၢ ၁၂-၁၃
“သုတမၤဆၢတၢ်အၢလၢတၢ်အၢ, လၢပှၤနီတဂၤတဂ့ၤ”
၁၂ ပကဘၣ် ရ့ဒီးပှၤလၢအစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် ဒီးပှၤလၢအတစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် တဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢခံတမံၤ မ့ၢ်ဒ်အံၤ– “သုတမၤဆၢတၢ်အၢလၢတၢ်အၢ, လၢပှၤနီတဂၤတဂ့ၤ.” တၢ်ကတိၤအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး အဝဲအတၢ်ကတိၤလၢ အစံးတ့ၢ်ဝဲလၢ “သးဟ့တၢ်အၢတက့ၢ်” န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ပှၤတဂၤမ့ၢ်မၤဆၢ ပှၤဂၤလၢတၢ်အၢန့ၣ် အဝဲတဲဝဲလၢ အသးဟ့တၢ်အၢကသ့ဒ်လဲၣ်. အဝဲမ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကထီဒါလိာ်အသးဒီး တၢ်အဲၣ်လၢ “အပူၤဖျဲးဒီးတၢ်လီတၢ်ဝ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ– “ဃုတၢ်အဂ့ၤအဘၣ်လၢ ပှၤခဲလၢာ်အမဲာ်ညါတက့ၢ်.” (ရိမ့ၤ ၁၂:၉, ၁၇) ပမၤထွဲတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၃ စီၤပီလူးကွဲးဝဲလံာ်ဆူ ကရံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အိၣ်အခါ အဝဲကွဲးဝဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၢဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးအဂ့ၢ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ– “ပကဲလံလၢတၢ်ကွၢ်ကီအဂီၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးလၢကလူး, ဒီးလၢပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်, အမဲာ်ညါလီၤ. . . ပှၤဒုၣ်ဒွဲၣ်ပှၤ, ဒီးပဆိၣ်ဂ့ၤတၢ်, ပှၤမၤအၢမၤသီပှၤ, ဒီးပဝံသးစူၤတၢ်လီၤ. ပှၤစံးအၢပှၤဒီးပဃ့ကညးတၢ်လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၄:၉-၁၃) ဒ်န့ၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ကီအီၤလၢ ပှၤအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပဘၣ်တၢ်မၤပှၤ တတီတလိၤအခါဒၣ်လဲာ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤန့ၣ် ပှၤအိၣ်လၢပဃၢၤတဖၣ် ထံၣ်ဝဲအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကသးအိၣ်ဒိကနၣ်ထီၣ်ဝဲ ပတၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၂:၁၂.
(ရိမ့ၤ ၁၂:၂၀, ၂၁) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, နဒုၣ်နဒါန့ၣ်တၢ်မ့ၢ်သၣ်ဝံၤအသးဒီး, ဒုးအီၣ်အီၤတက့ၢ်. တၢ်မ့ၢ်သူအသးလၢထံဒီး, ဒုးအီအီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်ဒီး, နကပာ်ဖှိၣ် မ့ၣ်အူကဖးလၢအခိၣ်လီၤ. ၂၁ သုတဒိးတၢ်မၤနၢၤသုလၢ တၢ်အၢတၢ်သီတဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အၢလၢ တၢ်ဂ့ၤန့ၣ်တက့ၢ်.
တၢး၁၂ ၁၁/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၉ အဆၢ ၁၃
ပျၢ်လိာ်သးတၢ်ကမၣ်
၁၃ တဘျီတခီၣ် နကထံၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢတမ့ၢ်ခရံာ်ဖိတဂၤ တဲဆါနၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးအဝဲ ကသးအိၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နမၤစၢၤအီၤကသ့လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူးကွဲးဝဲလၢ– “နဒုၣ်နဒါန့ၣ် တၢ်မ့ၢ်သၣ်ဝံၤအသးဒီး, ဒုးအီၣ်အီၤတက့ၢ်. တၢ်မ့ၢ်သူအသးလၢထံဒီး, ဒုးအီအီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်ဒီး, နကပာ်ဖှိၣ်မ့ၣ်အူကဖးလၢအခိၣ်လီၤ. သုတဒိးတၢ်မၤနၢၤသုလၢ တၢ်အၢတၢ်သီတဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်မၤနၢၤတၢ်အၢလၢ တၢ်ဂ့ၤန့ၣ်တက့ၢ်.” (ရိ. ၁၂:၂၀, ၂၁) ပှၤမ့ၢ်တဲတၢ်ဒီးနၤလၢ တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး အပူၤဒၣ်လဲာ် နမ့ၢ်တဲဆၢက့ၤအီၤမုာ်မုာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဆီတလဲသ့ ဒီးကတဲတၢ်ဒီးနၤမုာ်မုာ်လီၤ. နမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်နၢ်ပၢၢ်, တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤလၢအတဲဆါနၤတဂၤ အဖီခိၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကတူၢ်လိာ်က့ၤ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ် နမၤစၢၤအီၤကသ့လီၤ. အဝဲမ့ၢ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ အဝဲမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် နတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးနတၢ်သးကညီၤန့ၣ် ကဆိကမိၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ နလီၤဆီဒ်အံၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ပ့း. ၂:၁၂; ၃:၁၆.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ရိမ့ၤ ၁၂:၁) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ပုၢ်သ့ၣ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ယဃ့ကညးသုလၢ ယွၤအတၢ်သးကညီၤတဖၣ်အဃိ, ဒ်သိးသုကပာ်သုနီၢ်ခိလၢ တၢ်လုၢ်မူစီဆှံ, တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး, လၢအမ့ၢ်သုတၢ်မၤအဂ့ၤအဘၣ်လီၤ.
ပဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်
၅ တၢ်ခဲလၢာ်လၢ ပမၤအီၤလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိ မ့တမ့ၢ် မၤဂ့ၤထီၣ်ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤသ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ဒ်သိးသုကပာ်သုနီၢ်ခိ လၢတၢ်လုၢ်မူစီဆှံ, တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး, လၢအမ့ၢ်သုတၢ်မၤအဂ့ၤအဘၣ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁၂:၁) ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီးတဲဝဲလၢ “နဘၣ်အဲၣ်ယွၤနကစၢ်လၢ နသူၣ်ကံၢ်သးလဲ, ဒီးနသးဒီဖျၢၣ်ညါ, ဒီးနတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးတုၤအလၢာ်, ဒီးနဂံၢ်နဘါခဲလၢာ်တက့ၢ်.” (မၢ်ကူး ၁၂:၃၀) ထီဘိန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. အဒိ လၢညါန့ၣ် လၢကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤ ဖဲပှၤဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢအဂ့ၤလီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ မ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤတတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. (၃ မိၤၡ့ ၂၂:၁၈-၂၀) ဒ်န့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်လၢ အဘၣ်အၢဘၣ်သီလၢ ကျဲတဘိဘိန့ၣ် အဝဲတတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်.
၆ ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်ပှၤလၢ “ကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမ့ၢ်ပှၤစီဆှံလီၤ.” (၁ ပ့းတရူး ၁:၁၄-၁၆; ၂ ပ့းတရူး ၃:၁၁-၁၃) ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် မ့ၢ်စီဆှံလၢ ကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါမး အဝဲကတူၢ်လိာ်ပှၤလီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၅:၂၁) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်မၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး မ့တမ့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ တစီဆှံလၢၤဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၆:၁၂-၁၄; ၈:၁၃) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤတဘၣ်အသးလၢ ပကကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ မ့တမ့ၢ် ဒိကနၣ်တၢ်သးဝံၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်လၢအဝဲသးဟ့ဝဲတဖၣ်အံၤဘၣ်. ဒီးပမ့ၢ်ကွၢ် မ့တမ့ၢ် ဒိကနၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တစီဆှံလၢၤဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်ဒိဝဲဒိၣ်မးလီၤ.
(ရိမ့ၤ ၁၃:၁) မ်ပှၤပာ်အသးလၢ တၢ်စိတၢ်ကမီၤ အဒိၣ်တဖၣ်အဖီလာ် ကိးအဂၤဒဲးတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်စိတၢ်ကမီၤတအိၣ်ဘၣ်, အိၣ်ထဲတၢ်ဟဲလၢယွၤန့ၣ်ဧိၤလီၤ. တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ အအိၣ်တဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ယွၤပာ်အီၤလီၤ.
တၢး၀၈ ၆/၁၅ ကဘျံးပၤ ၃၁ အဆၢ ၄
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ရိမ့ၤ
၁၃:၁—တၢ်စိတၢ်ကမီၤအဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် “မ့ၢ်ယွၤပာ်လီၤအီၤ” လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် “မ့ၢ်ယွၤပာ်လီၤအီၤ” ခီဖျိ ယွၤဟ့ၣ်အခွဲးအဃိ အဝဲသ့ၣ်ပၢဘၣ်တၢ် ဒီးလၢတၢ်အိၣ်အသးတနီၤအပူၤ ကစၢ်ယွၤထံၣ်ဆိပာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ပၢန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤပၢတၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်အဃိလီၤ.
တၢး၁၁ ၉/၁ ကဘျံးပၤ ၂၁-၂၂
တၢ်ခိတၢ်သွဲ ဒီးသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်
တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢ တၢယၤဖှိၣ်အစိၤတဖၣ် ဟ့ၣ်ဝဲအကျါတနီၤန့ၣ် လီၤဂာ်လၢ ဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ သုးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ. ကၤဒံၤ ဒီးသရိ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ကကဆှီအဂီၢ် တဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ခိတၢ်သွဲဘၣ်. ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲဒၣ် အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ဒိးဟးဆှဲး တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဘၣ်, ဒ်ရိမ့ၤ အဆၢဒိၣ် ၁၃ ပာ်ဖျါဝဲအသိး ‘မ့ၢ်လၢအသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အဃိစ့ၢ်ကီး’ လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၃:၅) တၢ်ခိတၢ်သွဲတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ ခရံာ်ဖိတဂၤ တတူၢ်လိာ်ဝဲဒၣ်လဲာ် အဝဲအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟ့ၣ်အီၤအခွဲးလၢ ကဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ခိတၢ်သွဲလီၤ. ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ် တၢ်လၢအဖျါထီဒါလိာ်သးအံၤအဂီၢ် ပကဘၣ်တူၢ်လိာ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တမံၤလၢ ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လၢအမ့ၢ်တၢ်လၢအဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပမၤတၢ်န့ၣ်ဘၣ်ဧါ ကမၣ်ဧါလီၤ. ဒ်သရိအသိး ပှၤကိးဂၤဒဲးအိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် သနာ်က့ တၢ်န့ၣ်ပနာ်အီၤတသ့ဘၣ်. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ် ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အံၤ ကဘၣ်လီၤပလိာ်ဒီး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လီၤ. အဃိ လိၣ်လၢပကဘၣ်ဆီတလဲ ပတၢ်ဆိကမိၣ် မ့တမ့ၢ် ပတၢ်ထံၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဆိကမိၣ်န့ၣ် ဂ့ၤန့ၢ်ဒံး ပတၢ်ဆိကမိၣ်အဃိလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:၇) ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုနၢ်ပၢၢ်အီၤလီၤ. ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်မၢဖိပီလူး ကိးဝဲဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်လၢ “ယွၤအခ့အပှၤ” လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၃:၆) တၢ်န့ၣ်အခီပညီဒ်လဲၣ်. အခီပညီန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ် ဒီးမၤဝဲတၢ်လၢ အဘျုးအိၣ်လၢ ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပဒိၣ်လၢအတဂ့ၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် သူၣ်ထီၣ်ဝဲ လံာ်တၢး, ကၠိ, တၢ်မၤပံာ်မ့ၣ်အူဝဲၤကျိၤတဖၣ် တကးဒံးဘၣ် ထုးထီၣ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤသ့ၣ်ညါဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်သနာ်က့ အဝဲဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်အဂီၢ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကပၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဃိ ပဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်တဖၣ်အခွဲး ထဲဒၣ်တစိၢ်ဖိလီၤ. ကစၢ်ယွၤ တိာ်ပာ်ဝဲလၢ ကပာ်လီၤဝဲ မူခိၣ်ဘီမုၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဘီမုၢ်ခဲလၢာ်တဖၣ်အလီၢ် ဒီးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ ယံာ်တ့ၢ်မးလံန့ၣ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄; မးသဲ ၆:၁၀) ဘၣ်ဆၣ် ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤအတီၢ်ပူၤ ကစၢ်ယွၤတဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ပူထီၣ်ထီဒါတၢ်ခီဖျိ တဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲ မ့တမ့ၢ် လၢကျဲအဂၤတမံၤမံၤန့ၣ်ဘၣ်. ဒ်ကၤဒံၤအသိး နတူၢ်ဘၣ်ဒံးလၢ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢ အဆီၣ်ထွဲ တၢ်ဒုးန့ၣ်ကမၣ်ဝဲန့ၣ်ဧါ. တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ် နအိၣ်ဒီး ပှၤကညီအတၢ်ထံၣ်အဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ထံၣ်န့ၣ် တလီၤဂာ်ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ထံၣ်ဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ထံၣ် ဒီးပကဘၣ် ဆီတလဲပတၢ်ထံၣ် ဒ်သိးကလီၤပလိာ်ဒီး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ထံၣ်အဂီၢ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ တဲဆိပာ်ဝဲ ခီဖျိဝံယၡါယၤ ဒ်အံၤလီၤ– “ဒ်မူခိၣ်ထီန့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်အသိး, ယကျဲထီန့ၢ်သုကျဲ, ဒီးယတၢ်ဆိကမိၣ်ထီန့ၢ် သုတၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်န့ၣ်လီၤ.”—ယၡါယၤ ၅၅:၈, ၉
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ရိမ့ၤ ၁၃:၁-၁၄) မ်ပှၤပာ်အသးလၢ တၢ်စိတၢ်ကမီၤ အဒိၣ်တဖၣ်အဖီလာ် ကိးအဂၤဒဲးတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်စိတၢ်ကမီၤတအိၣ်ဘၣ်, အိၣ်ထဲတၢ်ဟဲလၢယွၤန့ၣ်ဧိၤလီၤ. တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ အအိၣ်တဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ယွၤပာ်အီၤလီၤ. ၂ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤလၢအတြီတၢ်စိတၢ်ကမီၤ, မ့ၢ်အတြီတၢ်လၢ ယွၤပာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢအတြီတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဃၣ်လၢ အကစၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. ၃ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပဒိၣ်ပပှၢ်မၤပျံၤပှၤလၢ အမၤတၢ်ဂ့ၤတမ့ၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်ပှၤလၢအမၤတၢ်အၢလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, နတပျံၤဘၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဒီး, တၢ်မိၣ်အိၣ်ဘၣ်နသးဧါ. မၤတၢ်ဂ့ၤတက့ၢ်. ဒီးနကဘၣ် တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤနၤလၢ အီၤလီၤ. ၄ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲဒၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယွၤအခ့အပှၤလၢ နတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး နမ့ၢ်မၤတၢ်အၢဒီး, ပျံၤတၢ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စိာ်ဝဲလၢနးဧိၤဘီဧိၤကလီကလီတမ့ၢ်ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်ယွၤအခ့အပှၤ, ပှၤလၢအဟ့ၣ်ကၣ်တၢ်ဒဲးဘး လၢပှၤမၤတၢ်အၢအလိၤလီၤ. ၅ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဂ့ၤပာ်ပသးလၢအဖီလာ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ထဲလၢ တၢ်သးထီၣ်အဃိဘၣ်. မ့ၢ်လၢပသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်အဃိစ့ၢ်ကီးလီၤ. ၆ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးသွဲလၢ တၢ်အံၤအဃိလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ယွၤအခ့အပှၤလၢ အမၤတၢ်တမံၤဒၣ်လဲာ်အံၤတထံၣ်ဃီလီၤ. ၇ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး လိးက့ၤသုကမၢ်လၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်. ပှၤလၢအဂ့ၤဒိးသွဲန့ၣ်, ဟ့ၣ်သွဲတက့ၢ်. ပှၤလၢအဂ့ၤ ဒိးကီးန့ၣ်, ဟ့ၣ်ကီးတက့ၢ်. ပှၤလၢပဂ့ၤပျံၤအီၤန့ၣ်, ပျံၤအီၤတက့ၢ်. ပှၤလၢပဂ့ၤယူးယီၣ်အီၤန့ၣ်, ယူးယီၣ်အီၤတက့ၢ်. ၈ သုတအိၣ်ဒီးသုကမၢ်လၢ ပှၤနီတမံၤတဂ့ၤ. အိၣ်ထဲတမံၤ, လၢသုဘၣ်အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ် သုသးတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤလၢအအဲၣ်ပှၤဂၤန့ၣ်, မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လံတၢ်သိၣ်တၢ်သီလံ. ၉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုတအဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤတဂ့ၤ, သုတမၤသံပှၤကညီတဂ့ၤ, သုတဟုၣ်တၢ်တဂ့ၤ, သုတသးကွံတၢ်တဂ့ၤ, ဒီးတၢ်မၤလိာ်အဂၤ မ့ၢ်အိၣ်တထံၣ်ထံၣ်ဒီး, ကအိၣ်လၢတၢ်ကတိၤ တထံၣ်အံၤအပူၤလီၤ. အဲၣ်ပှၤလၢနဃၢၤ ဒ်နအဲၣ်လီၤနသးဒၣ်နဲအသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ၁၀ တၢ်အဲၣ်န့ၣ် တမၤအၢဘၣ် ပှၤအိၣ်လၢအဃၢၤနီတမံၤဘၣ်. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. ၁၁ ဒီးတၢ်အံၤ, ပသ့ၣ်ညါအဆၢအကတီၢ်လၢ နၣ်ရံၣ်ဘၣ်လံလၢ ပကဖုသံနီၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ခဲကနံၣ်အံၤ, တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤပှၤ အိၣ်ဘူးန့ၢ်လၢ ပနာ်ဆိတၢ်အခီၣ်ထံးန့ၣ် တက့ၢ်လီၤ. ၁၂ မုၢ်နၤကလၢာ်တ့ၢ်, ဒီးမုၢ်ဆါဘၣ်ဘူးထီၣ်လံ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး တၢ်ခံးအတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်, ပာ်ကွံာ်သကိးတက့ၢ်. ဒီးဟံးထီၣ်သကိး တၢ်ကပီၤအစုကဝဲၤတက့ၢ်. ၁၃ ဒ်လၢမုၢ်ဆါခီအသိးန့ၣ်, လဲၤသကိးတၢ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်တက့ၢ်. တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ ဘူၣ်ဧိၤပွ့ဧိၤ, တၢ်အီလုၣ်ကိ သံးဧိၤဂာ်ဧိၤအပူၤဘၣ်. တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, ဒီးလၢသးကလုာ်ကလိၤအပူၤဘၣ်. တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အ့ၣ်လိာ်ဆိးက့လိာ်, ဒီးတၢ်ထိၣ်ဂဲၤတၢ်သးက့ၣ်အပူၤဘၣ်. ၁၄ မ့မ့ၢ်ကူထီၣ်သိးထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးသုတကတဲာ်ကတီၤတၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ် အသးကွံတၢ်အဂီၢ်တဂ့ၤ.
လါမၢ်ၡး ၁၁–၁၇
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ရိမ့ၤ ၁၅–၁၆
“ဒ်သိးနကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဒီးနကဒိးန့ၢ် တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤအဂီၢ် ကွၢ်တၢ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်”
(ရိမ့ၤ ၁၅:၄) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဖဲဒၣ်တၢ်ကွဲးအသးတဘီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ဘၣ်ကွဲးအသးလၢ ပဘၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂီၢ်, ဒ်သိးတၢ်ဝံသးစူၤ, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကွဲးအသးတဖၣ်သတးဒီး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ.
“ပှၤလၢအဟီၣ်တဖၣ်န့ၣ်, ဟီၣ်ဃုာ်ဒီးအီၤတက့ၢ်”
၁၁ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲ ဖဲစီၤလါစရူးသံအခါ ယ့ၣ်ၡူးအသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မးလီၤ. လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ မ့ၢ်ဝဲလံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤအါမးအကျါ တဆၢလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ကယဲၢ်တၢ်ကွဲးအသးတဘီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ဘၣ်ကွဲးအသးလၢ ပဘၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂီၢ်, ဒ်သိးတၢ်ဝံသးစူၤ, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကွဲးအသးတဖၣ်သတးဒီး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁၅:၄) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နမ့ၢ်သူၣ်အုးသးအုးန့ၣ် နဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤလၢ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢလာ်တဖၣ်အံၤသ့ဝဲလီၤ.
▪ “ယွၤအိၣ်ဘူးဒီးပှၤလၢ အသူၣ်ကၢ်အသးလီၤ, ဒီးပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးန့ၣ် အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဝဲလီၤ.”—စံး. ၃၄:၁၈, ၁၉.
▪ “လၢယဆိကမိၣ် တၢ်အါမံၤအကျါန့ၣ် န [ယဟိဝၤ] မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤတၢ်တဖၣ် ဒုးသူၣ်ဖှံသးညီယသးလီၤ.”—စံး. ၉၄:၁၉.
▪ “ဒီးပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးယွၤ, ပပၢ်လၢအအဲၣ်ပှၤ, ဒီးဟ့ၣ်လီၤပှၤလၢတၢ်မၤမုာ်ပှၤ လီၤထူလီၤယိာ်, ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်အဂ့ၤလၢ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်န့ၣ်, မ်အမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤသုသး, ဒီးဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤသုလၢ ကယဲၢ်တၢ်ကတိၤအဂ့ၤ, ဒီးတၢ်မၤအဂ့ၤအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.”—၂ သ့း. ၂:၁၆, ၁၇.
(ရိမ့ၤ ၁၅:၅) ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤ ဒီးတၢ်မၤမုာ်အကစၢ် မ်အဟ့ၣ်သုသးဆိကမိၣ်တၢ် တမံၤဃီသကိးသကိး, ဒ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အသိး,
“မ်တၢ်ဝံသးစူၤအိၣ်ဒီး အတၢ်မၤအလၢအပှဲၤ . . . တက့ၢ်.”
၅ ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်ဝံသးစူၤဒီးတၢ်မၤမုာ်အကစၢ်” န့ၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၅:၅) ထဲဒၣ်ကစၢ်တဂၤဧိၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲပတၢ်အိၣ်သး, ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဒီးပဂ့ၢ်ပကျိၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်လၢအလိၣ်ဒီးပှၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤသ့ၣ်ညါဝဲန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “ကမၤဝဲဖဲဒၣ် ပှၤလၢအပျံၤအီၤတဖၣ်အသး, ဒီးကဒိကနၣ်အတၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၉) ဖဲပဃ့ထုကဖၣ် လၢကစၢ်ယွၤ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ဒ်သိးပတီဒီးအီၤ တုၤအကတၢၢ်ကသ့အခါန့ၣ် ကစၢ်ယွၤကစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
(ရိမ့ၤ ၁၅:၁၃) ဒီးမ်တၢ်မုၢ်လၢ်အကစၢ်, မၤပှဲၤသုဒီးကယဲၢ်တၢ်သးခု ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ တၢ်နာ်အဃိ, ဒ်သိးသုကအါထီၣ် လၢတၢ်မုၢ်လၢ်, လၢသးစီဆှံအစိအကမီၤန့ၣ်တက့ၢ်.
“အဲၣ်ယွၤနကစၢ်”
၁၁ ယဟိဝၤယွၤ ‘မၤပှဲၤပှၤဒီးကယဲၢ်တၢ်သးခု ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး’ လီၤ. (ရိ. ၁၅:၁၃) ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မုၢ်လၢ် ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဖဲပတၢ်နာ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အခါလီၤ. ပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ ‘အိၣ်ဒီးအကလုၢ်တီ တုၤအသံန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအခိၣ်သလုးန့ၣ်လီၤ.’ (လီၣ်. ၂:၁၀) ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူး လၢဘၣ်တၢ်စံးပာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၃:၄၃) ပအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်ဒ်အံၤအဃိ ပတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. ပပှဲၤဒီးတၢ်သးခု, တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးပအဲၣ် ကစၢ်ယွၤလၢ အဟ့ၣ်ပှၤ “ကယဲၢ်တၢ်ဟ့ၣ်အဂ့ၤအဝါ, ဒီးကယဲၢ်တၢ်ဟ့ၣ် အလၢအပှဲၤတမံၤလၢ်လၢ်န့ၣ်” လီၤ.—ယၤ. ၁:၁၇.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ရိမ့ၤ ၁၅:၂၇) ဘၣ်အသးန့ၣ် အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အကမၢ်အိၣ်မးလၢအလိၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤကလုာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်န့ၢ်ဃုာ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ်ဒီး, အကမၢ်အိၣ်လၢ အကမၤက့ၤ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လၢ တၢ်ဘၣ်ဃး ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်လီၤ.
တၢး၈၉ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၂၄ အဆၢ ၃
“ယမၤကွၢ်သုလၢ သုတၢ်အဲၣ်မ့ၢ် နီၢ်နီၢ်ဧါ”
ဖဲပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအမ့ၢ် ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိတဖၣ် ကြၢးကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ် သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် “အကမၢ်” အိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်သးခုကစီၣ် လၢအစးထီၣ်အသးလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် ရၤလီၤအသးဆူ ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိတဖၣ်အအိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူးစံးဝဲလၢ “ပှၤကလုာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်န့ၢ်ဃုာ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ်ဒီး, အကမၢ်အိၣ်လၢ အကမၤက့ၤအဝဲသ့ၣ် အဂီၢ်လၢတၢ်ဘၣ်ဃး ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်လီၤ.”—ရိမ့ၤ ၁၅:၂၇.
(ရိမ့ၤ ၁၆:၂၅) ဒီးပှၤလၢအမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤသုသ့, ဒ်ယတၢ်သးခုအကစီၣ် ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ အသိးန့ၣ်, ဒ်တၢ်လီၣ်ဖျါတၢ်ခူသူၣ်လၢ အအိၣ်ဘံၣ်ဝဲအစိၤအဃၣ်လၢပျၢၤ,
it-1 ကဘျံးပၤ ၈၅၈ အဆၢ ၅
တၢ်သ့ၣ်ညါ နၢ်ပၢၢ်ဆိပာ်စၢၤတၢ်, တၢ်စံၣ်ညီၣ် ပာ်ပနီၣ်ဆိပာ်စၢၤတၢ်
ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလၢ အတီအလိၤတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ခီဖျိ တၢ်စံးပာ်ချံသၣ်လၢ အမ့ၢ် မ့းၡံအၤ မ့တမ့ၢ် ခရံာ်လီၤ. (ကလၤ. ၃:၈, ၁၄) တၢ်ပူထီၣ်ထီဒါလၢ ဧ့ၤဒ့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တချုးလၢ စီၤဟ့းဘ့းလး အိၣ်ဖျဲၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် “အချံအသၣ်” အံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်တၢ်တဲဖျါထီၣ်အီၤ အဆိကတၢၢ်တဘျီလီၤ. (၁ မိၤ. ၃:၁၅) မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တချုး “တၢ်ခူသူၣ်လၢ အအိၣ်ဘံၣ်ဝဲ” ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဒံးဘၣ် အနံၣ် ၄၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤ မ့းၡံအၤလၢအမ့ၢ် ချံသၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လံ. အဃိ, တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ “တၢ်ခူသူၣ်လၢ အအိၣ်ဘံၣ်ဝဲ အစိၤအဃၣ်လၢပျၢၤ” န့ၣ်လီၤ.—ရိ. ၁၆:၂၅-၂၇; အ့း. ၁:၈-၁၀; ၃:၄-၁၁.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ရိမ့ၤ ၁၅:၁-၁၆) ဒီးပှၤအိၣ်ဒီး အဂံၢ်အဘါပဝဲဒၣ်အံၤ, ပဂ့ၤဝံပှၤလၢ အဂံၢ်အဘါတအိၣ်ဘၣ် အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်, ဒီးတလူၤဘၣ်ပသးဒၣ်ပဝဲဘၣ်. ၂ မ်ပမၤဘၣ်ပှၤလၢ ပဃၢၤတဖၣ်အသးလၢတၢ်ဂ့ၤ, လၢအကထီၣ်ဝဲထီဝဲ အဂီၢ်ကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်. ၃ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ခရံာ်န့ၣ်တလူၤဘၣ်အသးဒၣ်ဝဲဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဒ်တၢ်ကွဲးအသးအသိးန့ၣ်, ပှၤလၢတၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်နၤန့ၣ်, အတၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်န့ၣ်ဘၣ်ယၤလီၤ. ၄ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဖဲဒၣ်တၢ်ကွဲးအသး တဘီလၢ်လၢ်န့ၣ်, ဘၣ်ကွဲးအသးလၢ ပဘၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂီၢ်, ဒ်သိးတၢ်ဝံသးစူၤ, ဒီးတၢ်မၤမုာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကွဲးအသးတဖၣ်သတးဒီး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ. ၅ ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤ ဒီးတၢ်မၤမုာ်အကစၢ် မ်အဟ့ၣ်သုသးဆိကမိၣ်တၢ် တမံၤဃီသကိးသကိး, ဒ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အသိး, ၆ ဒ်သိးသုကမၤလၤမၤကပီၤ ယွၤပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပၢ်, လၢသုသးတဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးလၢသုထးခိၣ် တပူၤဃီန့ၣ်တက့ၢ်. ၇ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, တူၢ်လိာ်လိာ်သုသးဒ် ခရံာ်တူၢ်လိာ်သုလၢ ယွၤအလၤကပီၤ အဂီၢ်အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ၈ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယစံးလၢယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ကဲထီၣ်လံလၢ တၢ်ကူးတရံး အခ့အပှၤလၢ ယွၤအတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်, ဒ်သိးအကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်စံးပာ်လၢ ပၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၉ ဒီးဒ်သိးပှၤကလုာ်တဖၣ် ကမၤလၤကပီၤယွၤလၢ အတၢ်သးကညီၤအဃိ, ဒ်တၢ်ကွဲးအသးအသိးန့ၣ်, လၢတၢ်အံၤအဃိ, ယကအၢၣ်လီၤအီလီၤနၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, ဒီးယကသးဝံၣ်ထီၣ်နမံၤလီၤ. ၁၀ ဒီးစံးကဒီးဝဲ, ပှၤကလုာ်တဖၣ်ဧၢ, သးခုသကိးဒီး အပှၤဂီၢ်မုၢ်တက့ၢ်. ၁၁ ဒီးမၤကဒီးတစု, ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်သ့ၣ်ဧၢ, စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤတက့ၢ်. ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်သ့ၣ်ဧၢ, သးဝံၣ်ထီၣ်အီၤတက့ၢ်. ၁၂ ဒီးမၤကဒီးတစု, စီၤယၡါယၤစံးဝဲဒၣ်, ယံးၡဲအဂံၢ်ကအိၣ်, ဒီးပှၤကဂဲၤဆၢထၢၣ် ပၢဘၣ်ပှၤကလုာ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးပှၤကလုာ်တဖၣ်န့ၣ်, ကမုၢ်လၢ်တၢ်လၢအပူၤလီၤ. ၁၃ ဒီးမ်တၢ်မုၢ်လၢ်အကစၢ်, မၤပှဲၤသုဒီးကယဲၢ်တၢ်သးခု ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ တၢ်နာ်အဃိ, ဒ်သိးသုကအါထီၣ် လၢတၢ်မုၢ်လၢ်, လၢသးစီဆှံ အစိအကမီၤန့ၣ်တက့ၢ်. ၁၄ ဒီးပုၢ်သ့ၣ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ယနာ်ယကစၢ်ဒၣ်ယဲလၢသုဂ့ၢ် လၢသုလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါခဲလၢာ်ဒီး, သုသိၣ်က့ၤသီက့ၤလိာ် သုသးသ့စ့ၢ်ကီး ဒီးသုပှဲၤထီၣ် ဒီးတၢ်ဂ့ၤလီၤ. ၁၅ ယပာ်ယသးခူတလ့ၢ် အါတက့ၢ်ဒီး, ကွဲးန့ၢ်သု, ပုၢ်သ့ၣ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, တနီၤမ့ၢ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤသုလၢ ယွၤဟ့ၣ်ယၤအဘျုးအဖှိၣ် ဒ်သိးယကကဲ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အခ့အပှၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အဂီၢ်, ၁၆ ဒီးဒ်သိးယတၢ်ပာ်ထီၣ် ပှၤကလုာ်တဖၣ်, ဒ်ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်လၢ ယွၤအတၢ်သးခုအကစီၣ်န့ၣ်, ကကဲလၢတၢ်ဘၣ်အသးလၢ သးစီဆှံမၤစီဆှံထီၣ်အီၤအဃိလီၤ.
လါမၢ်ၡး ၁၈–၂၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ ကရံၣ်သူး ၁–၃
“နမ့ၢ်ပှၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ခိဧါ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးသးဧါ”
(၁ ကရံၣ်သူး ၂:၁၄) ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ပှၤနီၢ်ခိဖိတတူၢ်လိာ်ဘၣ် တၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအသးဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်တၢ်ကလီကလီလၢအမဲာ်ညါ, ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲတသ့ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပသ့ၣ်ညါအီၤလၢ သးန့ၣ်အဃိလီၤ.
ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်
၄ ပှၤနီၢ်ခိဖိန့ၣ် ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်. ပှၤနီၢ်ခိဖိန့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လီၤဂာ်ဒီးပှၤတၢ်ချၢတဖၣ် ဒီးသးစၢၢ်ဆၢဝဲထဲ အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လီၤ. စီၤပီလူးတဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒီး “သးလၢအမၤတၢ်ခဲကနံၣ်အံၤလၢ ပှၤတစူၢ်ဘၣ်တၢ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ.” (အ့း. ၂:၂) ပှၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်ပှၤလၢ အခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် မၤဝဲအသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ် တၢ်လၢအဆိကမိၣ်ဝဲလၢအဂ့ၤ ဒီးတကနၣ်ဃုာ် ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်. ပှၤနီၢ်ခိဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤလၢအဆိကမိၣ်တၢ်အါတက့ၢ် လၢနီၢ်ခိတကပၤအဂီၢ် ဒီးအဝဲပာ်ဒိၣ်ဝဲအလီၢ်အလၤ, ကျိၣ်စ့ ဒီးပာ်ဒိၣ်အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒိၣ်န့ၢ်တၢ်အဂၤခဲလၢာ်လီၤ.
၅ ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ခိန့ၣ် အါတက့ၢ်အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံကိးဝဲလၢ “တၢ်မၤဘၣ်ဃးဒီးပဖံးပညၣ်” တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ကလၤတံ ၅:၁၉-၂၁) ဖဲစီၤပီလူးကွဲးလံာ် အဆိကတၢၢ်တဘ့ၣ်လၢ ကရံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အအိၣ်အခါ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ခိတဖၣ် မၤဝဲအဂ့ၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဃူတခီတၢၤတၢ်, ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး, ဆီၣ်ထွဲပှၤဂၤလၢ ကထီဒါတၢ်, အဝဲသ့ၣ်ကဒဲကဒဲ လဲၤကိးထီၣ်လိာ်အသးလၢရူ, တပာ်ကဲပှၤလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ်ဘၣ် ဒီးပာ်ဒိၣ်ဝဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤအါတလၢန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ခိန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်လၢ ကမၤကမၣ်တၢ်တမံၤမံၤအခါ တတြီဆၢက့ၤဝဲဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၇:၂၁, ၂၂) စီၤယူဒၤတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးစီဆှံ တအိၣ်ဒီးအီၤလၢၤဘၣ်.—ယူဒၤ ၁၈, ၁၉.
(၁ ကရံၣ်သူး ၂:၁၅, ၁၆) မ့မ့ၢ်ပှၤဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ်, သ့ၣ်ညါထံတၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, အကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်, ပှၤတသ့ၣ်ညါထံဘၣ်အီၤ နီတဂၤဘၣ်. ၁၆ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်မတၤသ့ၣ်ညါကစၢ်အသး, ဒ်သိးအကသိၣ်လိအီၤတဂၤလဲၣ်. မ့မ့ၢ်ပဝဲဒၣ်အံၤ, ပအိၣ်ဒီးခရံာ်အသးလီၤ.
ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်
၆ မ့မ့ၢ် “ပှၤဘၣ်ဃးဒီးသး” န့ၣ်လီၤဆီလိာ်အသးဒီး ပှၤနီၢ်ခိဖိန့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်ဒိၣ်ဝဲ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲပျဲဝဲလၢ ယွၤအသးစီဆှံ ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤ ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးကွၢ်လိမၤဒိးဝဲ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁) အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢးဃုသ့ၣ်ညါဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤအသိးလီၤ. လၢအဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ယွၤမ့ၢ်ပှၤနီၢ်နီၢ်တဂၤလီၤ. ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ် လီၤဆီဒီးပှၤနီၢ်ခိဖိ ခီဖျိအဝဲသ့ၣ်ပာ်ကဲ ဒီးမၤပိာ်ထွဲဝဲ ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲးအပူၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၃၃; ၁၄၃:၁၀) အဝဲတမၤ “တၢ်မၤဘၣ်ဃးဒီးပဖံးပညၣ်” ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢး မၤအါထီၣ် “သးအတၤသၣ်” လၢအတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. (ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃) ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ် ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤ အခီပညီအဂီၢ် ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒ်အံၤတက့ၢ်. ပှၤတနီၤန့ၣ် အသးစၢၢ်ဆၢထဲ မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် (စံပွါယ့) အဃိ ဆိကမိၣ်ထဲ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂ့ၢ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤလၢအသးစၢၢ်ဆၢထဲ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤန့ၣ် ပကိးအီၤလၢ ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးသးလီၤ.
ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်
၁၅ ပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးကသ့ဒ်လဲၣ်. ၁ ကရံၣ်သူး ၂:၁၆ တဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ ပကဘၣ် “အိၣ်ဒီးခရံာ်အသး” လီၤ. ရိမ့ၤ ၁၅:၅ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ပက “ဆိကမိၣ်တၢ် တမံၤဃီသကိးသကိး, ဒ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အသိး” လီၤ. ဒ်သိးပကလီၤဂာ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဂီၢ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ အတၢ်ဆိကမိၣ်, အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤအါန့ၢ် တၢ်အဂၤခဲလၢာ်လီၤ. ပမ့ၢ်လီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ပကလီၤဂာ်ဒီးယဟိဝၤယွၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(၁ ကရံၣ်သူး ၁:၂၀) ပှၤကူၣ်တၢ်သ့အိၣ်ဖဲလဲၣ်, ပှၤကွဲးလံာ်အိၣ်ဖဲလဲၣ်, ပှၤအအံၤတဃၣ်ဖိလၢ အတီတၢ်ကတိၤသ့န့ၣ်, အိၣ်ဖဲလဲၣ်. ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်, ယွၤမၤထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်တဂိာ်တသီၣ်ဘၣ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၁၉၃ အဆၢ ၁
တၢ်ကူၣ်သ့
တၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ကတဲာ်ကတီၤဝဲ ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒ်အမ့ၢ် တၢ်ကလီကလီ ဒီးဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးပၢဆှၢတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤထဲလဲၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် “မၤသံဘၣ်တၢ်လၤကပီၤအကစၢ် လၢထူၣ်စုညါအလိၤ” လီၤ. (၁ ကရံၣ်. ၁:၁၈; ၂:၇, ၈) ကစၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီး ဒုးကဲထီၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကူၣ်သ့တဖၣ်လၢ တၢ်ကလီကလီလီၤ. ‘တၢ်ကလီကလီ, တၢ်အဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် ဒီးတၢ်အလၤကပီၤတအိၣ်ဘၣ်’ လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢအမ့ၢ် ‘‘ယွၤအတၢ်ကလီကလီ’’ န့ၣ် ကစၢ်ယွၤသူအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကမၤလၢပှဲၤထီၣ် အတၢ်တိာ်ပာ်လၢ အဟးဂီၤတသ့ဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်. ၁:၁၉-၂၈) စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ကရံၣ်သူးတဖၣ်လၢ “တၢ်ကူၣ်သ့ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အပဒိၣ်ပပှၢ်” တဖၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်ကလီကလီလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်မၢဖိတဖၣ် အတၢ်ကစီၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးသးစီဆှံန့ၣ် တဘၣ်ဃးလိာ်အသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ကူၣ်သ့ဘၣ်. (၁ ကရံၣ်. ၂:၆, ၁၃) အဝဲဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ကလီးစဲတဖၣ်လၢ “ဒ်သိးသုသုတဘၣ် တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဟံးဃာ်သုလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ကူၣ်သ့လၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်ဒီး အလီန့ၢ်တၢ်တဂ့ၤဒီး ပလီၢ်သုသးတက့ၢ်.”—ကလီး. ၂:၈, ခ့ခါစှီၤကျိာ်; ထိၣ်သတြီၤဒီး အဆၢဖိ ၂၀-၂၃.
(၁ ကရံၣ်သူး ၂:၃-၅) ဒီးယအိၣ်ယဲဒီး ယဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်, ဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး, ဒီးတၢ်ကနိးလၢအအါ, လၢသုကျါလီၤ. ၄ ဒီးယတၢ်ကတိၤ, ဒီးယတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ, တအိၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကတိၤလွဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကညီအတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်အအိၣ်ဒီးသးန့ၣ် အတၢ်လီၣ်ဖျါ ဒီးအစိအကမီၤ, ၅ ဒ်သိးသုတၢ်နာ်ကအိၣ်လၢ ယွၤအစိအကမီၤအပူၤ, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်ပှၤကညီ အတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤဘၣ်လီၤ.
တၢး၀၈ ၇/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၇ အဆၢ ၆
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ကရံၣ်သူး
၂:၃-၅. ဝ့ၢ်ကရံၣ်သူးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လီၢ်အရ့ဒိၣ်တခါလၢ ပှၤကဃုသ့ၣ်ညါ ကြံးအတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အလီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲစီၤပီလူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဖဲန့ၣ်အခါ အဝဲကဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ မ့ၢ်အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတဖၣ် ကထုးန့ၢ်ပှၤဒိကနၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်အသးဧါ တထုးန့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ကမၤတံာ်တာ်အီၤလၢ ကမၤဝဲတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်အီၤန့ၣ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပတကြၢးဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ကမၤတံာ်တာ်ပှၤ ဒ်သိးပကဂုၤက့ၤပလီၢ်ခံ ဒီးပသုတစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ် တၢ်သးခုကစီၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်ဘၣ်. ဒ်စီၤပီလူးအသိး ပသန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤသ့လီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(၁ ကရံၣ်သူး ၁:၁-၁၇) ပှၤလၢတၢ်ကိးအီၤဒ်သိး အကကဲထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အပှၤတၢ်မၢဖိ ဖဲယွၤအသး, ယၤစီၤပီလူး ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်စီၤစိၤစသ့ၣ်, ၂ စံးဘၣ်ယွၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢအအိၣ်လၢကရံၣ်သူး, ပှၤဘၣ်တၢ်ပာ်စီဆှံအီၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပူၤ, ဒီးတၢ်ကိးအီၤဒ်သိး အကကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံ, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအိၣ် တပူၤလၢ်လၢ်လၢအကိးထီၣ် ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အမံၤ, အဝဲသ့ၣ်အကစၢ်ဒီးပကစၢ်, ၃ မ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢပပၢ်ယွၤ ဒီးကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ်, ဘၣ်သုတက့ၢ်. ၄ ယစံးထီၣ်ပတြၢၤ ယကစၢ်လၢ သုဃိတထံၣ်ဃီ, လၢယွၤအဘျုးအဖှိၣ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်လီၤသုလၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အပူၤအဃိ, ၅ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုထူးထီၣ်တီၤထီၣ်လၢ အပူၤလၢတၢ်ခဲလၢာ်, တၢ်ကတိၤခဲလၢာ်, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါခဲလၢာ်, ၆ ဒ်တၢ်အုၣ်အသးလၢ ခရံာ်ကဲတၢ်ဂၢၢ်တၢ်ကျၢၤလၢ သုကျါအသိးန့ၣ်လီၤ. ၇ ဒ်န့ၣ်အသိး, သုကွၢ်လၢ် ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်အိၣ်ဖျါအကျဲဒီး သုတအိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်အလီၢ်ခံလၢ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်နီတမံၤဘၣ်. ၈ ဒီးအဝဲဒၣ် ကဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤသုစ့ၢ်ကီး တုၤအကတၢၢ်, တုၤသုတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဖဲ ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အမုၢ်တနံၤန့ၣ်လီၤ. ၉ ယွၤလၢအကိးန့ၢ်သုဆူ တၢ်ရ့လိာ်သုသးဒီးအဖိခွါ ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ်, မ့ၢ်အကလုၢ်တီလီၤ. ၁၀ ဒီးပုၢ်သ့ၣ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ဒ်သိးသုကကတိၤတၢ် တမံၤဃီခဲလၢာ်, ဒီးတၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး သုတအိၣ်လၢသုကျါတဂ့ၤ, ဒီးသုကအိၣ်ဒီး သုကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤ တၢ်တမံၤဃီ, ဒီးသုကဆိကမိၣ်တမံၤဃီဒီး, ယဃ့ကညးသုလၢ ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အမံၤလီၤ. ၁၁ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီး နီၢ်ကျိးအ့ၤတဖၣ်, စံးဘၣ်တဲဘၣ်ယၤလၢ တၢ်အ့ၣ်လိာ်ဆိးက့လိာ် အိၣ်လၢသုကျါလီၤ. ၁၂ ဒီးယစံးတၢ်အံၤ, သုစံးသုဝဲတဂၤဒီးတဂၤ, ယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်ပှၤဘၣ်ဃးဒီးစီၤပီလူး, ဒီးယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်ပှၤဘၣ်ဃးဒီး စီၤအပီးလိၤ ဒီးယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်ပှၤဘၣ်ဃးဒီး စီၤက့ၤဖး, ဒီးယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်ပှၤဘၣ်ဃးဒီးခရံာ်လီၤ. ၁၃ တၢ်လၢခရံာ်န့ၣ် လီၤဖးအသးဧါ, မ့ၢ်စီၤပီလူး ဒိးသံအသးလၢ ထူၣ်စုညါအလိၤလၢသုဂီၢ်ဧါ. မ့ၢ်သုဒိးဘျၢသုသးဆူ စီၤပီလူးအမံၤအပူၤဧါ. ၁၄ ယစံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ အဘျုးအဖှိၣ်လၢ ယတဘျၢဘၣ်သုနီတဂၤဘၣ်, ယဘျၢထဲစီၤကြံစပူၤ, ဒီးစီၤကါယူးဧိၤ, ၁၅ ဒ်သိးပှၤသုတစံးလၢ ယဘျၢတၢ်လၢ ယမံၤဒၣ်ယဲအပူၤ, နီတဂၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ၁၆ ဒီးယဘျၢစ့ၢ်ကီး စီၤစတ့းဖနၣ်အဟံၣ်ဖိလီၤ. လၢအဝဲန့ၣ်အမဲာ်ညါ, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဘျၢပှၤဂုၤပှၤဂၤဘၣ်. ၁၇ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဒ်သိးယကဘျၢတၢ်ဒီး, ခရံာ်တမၢဘၣ်ယၤဘၣ်. မ့ၢ်ဒ်သိး ယကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်သ့ အတၢ်ကတိၤတမ့ၢ်ဘၣ်, ဒ်သိးခရံာ်အထူၣ်စုညါ အသုတကဲလၢ တၢ်ကလီကလီတဂ့ၤလီၤ.
လါမၢ်ၡး ၂၅–၃၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ ကရံၣ်သူး ၄–၆
“ကိၣ်မံၣ်တစဲးဖိ မၤဖးထီၣ်တၢ်ဒီဖျၢၣ်ညါ”
(၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁, ၂) တၢ်ဟူထီသါလီၤသကုၤဆးဒး, လၢတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ အိၣ်ဝဲလၢသုကျါ, ဒီးတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ တကလုာ်လၢ အတအိၣ်ဘၣ် လၢပှၤကလုာ်တဖၣ် အကျါဒၣ်လဲာ်, လၢပှၤကဟံးန့ၢ်အပၢ်အမါန့ၣ်လီၤ. ၂ ဒီးသုပာ်သုသးကဖၢလၢ, ဒီးတသးအုးဘၣ်, ဒ်သိးပှၤလၢအမၤတၢ်တမံၤန့ၣ်, ကဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်လၢ သုကျါန့ၣ်ဘၣ်လီၤ.
(၁ ကရံၣ်သူး ၅:၅-၈) ဒ်သိးသုကဟ့ၣ်လီၤကွံာ် ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးဆူ မုၣ်ကီၤလံၢ်အစုပူၤ, ဒ်သိးအဖံးအညၣ်ကဟးဂီၤ, ဒီးအသးကတုၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤ, လၢပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအနံၤန့ၣ်လီၤ. ၆ သုပာ်သုသးကဖၢလၢတဂ့ၤဘၣ်. မ့ၢ်သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကိၣ်မံၣ်တစဲးဖိ, မၤဖးထီၣ်တၢ်ဒီဖျၢၣ်ညါဘၣ်ဧါ. ၇ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဒ်သုမ့ၢ်တၢ်တဘၣ်ဘၣ် ဒီးကိၣ်မံၣ်ဘၣ်ဒီး, ဒ်သိးသုကကဲထီၣ် တၢ်တဖျၢၣ်လၢအသီသတးဒီး, မၤကဆှီကွံာ်ကိၣ်မံၣ် လီၢ်လံၤန့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပတၢ်ဘူၣ်လဲၤကပာ်ခရံာ်န့ၣ်, ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ ပဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ၈ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပမၤဘူၣ်န့ၣ် မ်ပသုတမၤဒီးကိၣ်မံၣ်လီၢ်လံၤ, တၢ်အၢတၢ်သီ, ဒီးတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ် အကိၣ်မံၣ်တဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အကိၣ်မံၣ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်, တက့ၢ်.
(၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၃) မ့မ့ၢ်ပှၤအိၣ်လၢခိတဖၣ်န့ၣ်, ယွၤစံၣ်ညီၣ်အီၤလီၤ. ဟီထီၣ်ကွံာ်ပှၤအၢပှၤသီတဂၤန့ၣ်, လၢသုကျါတက့ၢ်.
it-2 ကဘျံးပၤ ၂၃၀
ကိၣ်မံၣ်
ဖဲတၢ်မၢဖိပီလူး တဲဝဲခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ကရံၣ်သူး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်လၢ ကဘၣ်ဟီထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအသကဲာ်ပဝးတဂ့ၤတဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအခါ အဝဲတဲဝဲလၢ “မ့ၢ်သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကိၣ်မံၣ်တစဲးဖိ, မၤဖးထီၣ်တၢ်ဒီဖျၢၣ်ညါဘၣ်ဧါ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဒ်သုမ့ၢ်တၢ်တဘၣ်ဘၣ် ဒီးကိၣ်မံၣ်ဘၣ်ဒီး, ဒ်သိးသုကကဲထီၣ် တၢ်တဖျၢၣ်လၢအသီသတးဒီး, မၤကဆှီကွံာ်ကိၣ်မံၣ် လီၢ်လံၤန့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပတၢ်ဘူၣ်လဲၤကပာ်ခရံာ်န့ၣ်, ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ ပဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.” ဝံၤအလီၢ်ခံ “ကိၣ်မံၣ်” မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲတဲဝဲလၢ “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပမၤဘူၣ်န့ၣ် မ်ပသုတမၤဒီးကိၣ်မံၣ်လီၢ်လံၤ, တၢ်အၢတၢ်သီ, ဒီးတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ် အကိၣ်မံၣ်တဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအကိၣ်မံၣ်” န့ၣ်တက့ၢ်. (၁ ကရံၣ်. ၅:၆-၈) ဘူၣ်လၢတအိၣ်ဒီးကိၣ်မံၣ်န့ၣ် ပှၤမၤအီၤလၢ ဘူၣ်လဲၤကပာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီးဖဲအံၤန့ၣ် စီၤပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဘူၣ်လၢတအိၣ်ဒီးကိၣ်မံၣ် အခီပညီလီၤ. ဒ်ကိၣ်မံၣ်တစဲးဖိ မၤဖးထီၣ်ကိၣ်ဒီတဖျၢၣ်အသိး ပမ့ၢ်တဟီထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအသကဲာ်ပဝးတဂ့ၤတဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤတကဆှီလၢ ယဟိဝၤယွၤအမဲာ်ညါဘၣ်. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤဝဲဘူၣ်လၢတအိၣ်ဒီးကိၣ်မံၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်ပာ်ကိၣ်မံၣ်လၢ အဟံၣ်ပူၤဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤလၢအသကဲာ်ပဝးတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤကဘၣ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၈၆၉-၈၇၀
မုၣ်ကီၤလံၢ်
“ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးဆူ မုၣ်ကီၤလံၢ်အစုပူၤ, ဒ်သိးအဖံးအညၣ်ကဟးဂီၤ, ဒီးအသးကတုၤလၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤ” န့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်
ဖဲစီၤပီလူး ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲလၢ ပှၤကဘၣ်ဟီထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအအိၣ်ဃုာ်ဒီး အပၢ်အမါတဂၤန့ၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအခါ အဝဲတဲဝဲလၢ “ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးဆူ မုၣ်ကီၤလံၢ်အစုပူၤ” ဒ်သိးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ကမၣ် ကဟးဂီၤကွံာ်အဂီၢ်တက့ၢ်. (၁ ကရံၣ်. ၅:၅) အဝဲမၤလိာ်ဝဲလၢ ပှၤကဘၣ်ဟီထီၣ်ကွံာ် ပှၤတဂၤအံၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးပှၤတဘၣ်ရ့ဒီးအီၤလၢၤဘၣ်. (၁ ကရံၣ်. ၅:၁၃) ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အစုပူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပှၤဘၣ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢဝဲအစုပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ် “ကိၣ်မံၣ်တစဲးဖိ” မၤအါထီၣ်ကိၣ် “ဒီတဖျၢၣ်” အသိး ပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢအဲၣ်ဒိးမၤဝဲဒ် “အဖံးအညၣ်” အသးကွံတၢ်အသိး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ပှၤဟီထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအသကဲာ်ပဝးတဂ့ၤတဂၤအံၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤမၤထွဲသးစီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အအဲၣ်ဒိးမၤဝဲဒ် “အဖံးအညၣ်” အသးကွံတၢ် အသိးန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်. ၅:၆, ၇) ဒ်န့ၣ်အသိး စီၤပီလူး ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ဝဲ စီၤဟူၤမ့းနဲ ဒီးစီၤအလ့းစၣ်ဒြူးလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အစုပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်နာ် ဒီးအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လၢအဂ့ၤအဃိ အတၢ်နာ်ကဘီဟးဂီၤဝဲလီၤ.—၁ တံၤ. ၁:၂၀.
(၁ ကရံၣ်သူး ၅:၉-၁၁) ယကွဲးန့ၢ်တ့ၢ်သုလၢ လံာ်တဘ့ၣ်အပူၤ, ဒ်သိးသုသုတရ့လိာ်သုသးဒီး ပှၤမၤကမၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤ တဖၣ်န့ၣ်တဂ့ၤလီၤ. ၁၀ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး လၢဟီၣ်ခိၣ်အပှၤ မၤကမၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤသးကွံစ့မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဘါတၢ်ဂီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ရ့လိာ်သုသးလ့ၤတက့ၤတဂ့ၤန့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, သုဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤလီၤ. ၁၁ မ့မ့ၢ်ခဲကနံၣ်အံၤ, ယကွဲးန့ၢ်သု, လၢပှၤဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤဂၤ, မ့မ့ၢ်ပှၤမၤကမၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤသးကွံစ့မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဘါတၢ်ဂီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဒုၣ်ဒွဲၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအီမူၤသံးမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သုတရ့လိာ်သုသးဒီးအီၤတဂ့ၤ. အီၣ်ဃုာ်ဒၣ်လဲာ်ဒီး ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးတဂၤတဂ့ၤ.
lvs ၂၄၁, တၢ်ဂ့ၢ်လၢလံာ်အကတၢၢ်
တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်ပှၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ
ဖဲပှၤတဂၤ မၤတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်အခါ အဝဲမ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဒီးမ့ၢ်တအဲၣ်ဒိးလူၤပိာ်ထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတသ့လၢၤဘၣ်. ပှၤကဘၣ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဖဲပှၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအခါ ပတရ့ဒီးအီၤ ဒီးပတတဲတၢ်ဒီးအီၤလၢၤဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၁; ၂ ယိၤဟၣ် ၉-၁၁) တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢလၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဒီးပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၅:၆) တကးဒံးဘၣ် တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်ပှၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သိၣ်ဃီၣ်တခါလၢ ကမၤစၢၤပှၤတဂၤအံၤလၢ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဒီးဟဲက့ၤဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ကသ့အဂီၢ်လီၤ.—လူၤကၣ် ၁၅:၁၇.
▸တၢ်မၤလိ ၃, လံာ်အဆၢ ၁၉
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(၁ ကရံၣ်သူး ၄:၉) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယဆိကမိၣ်လၢ ယွၤပာ်ဖျါ ပှၤတၢ်မၢဖိပဝဲဒၣ်အံၤ, လၢပှၤအလီၢ်ခံကတၢၢ်, ဒ်ပှၤဒိးတၢ်စံၣ်ညီၣ်ဘၢသံအီၤအသိးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပကဲလံလၢ တၢ်ကွၢ်ကီအဂီၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးလၢကလူး, ဒီးလၢပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်, အမဲာ်ညါလီၤ.
တၢး၀၉ ၅/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၄ အဆၢ ၁၆
မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်—‘ဘၣ်တၢ်ဆှၢလီၤအီၤလၢ ကမၤတၢ်အဂီၢ်’
၁၆ ခရံာ်ဖိလၢ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်တဖၣ် ‘ကဲထီၣ်တၢ်ကွၢ်ကီလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အမဲာ်ညါလီၤ.’ (၁ ကရံၣ်. ၄:၉) ဖဲမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ထံၣ်ဝဲလၢပအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီအခါ အဝဲသ့ၣ်အသူၣ်မံသးမုာ်ဒိၣ်မး ဒီးဖဲပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်တဂၤ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးအခါ အဝဲသ့ၣ်အသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. (လူၤ. ၁၅:၁၀) ဒီးအဝဲသ့ၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး စ့ၢ်ကီးဝဲ ခရံာ်ဖိပိာ်မုၣ်တဖၣ် အတၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ယူးယီၣ်ယွၤလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “လၢမူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အဃိ ပိာ်မုၣ်တဂၤ ကြၢးအိၣ်ဒီးခိၣ်ဖၢၣ်လၢ အခိၣ်လိၤ ဒ်သိးအကဒုးနဲၣ်ဖျါလၢ အဝဲဒၣ်အိၣ်လၢ အဝၤအတၢ်စိတၢ်ကမီၤ အဖီလာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.” (၁ ကရံၣ်. ၁၁:၃, ၁၀, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ဖဲမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ခရံာ်ဖိပိာ်မုၣ်တဖၣ် ဒီးကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤခဲလၢာ် မၤပိာ်ထွဲဝဲဒ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအသိးအခါ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဒိၣ်မးလီၤ. တၢ်ဒိကနၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ ယွၤအဖိခွါလၢ အအိၣ်လၢမူခိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.
(၁ ကရံၣ်သူး ၆:၃) မ့ၢ်သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပကစံၣ်ညီၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ဧါ. ဒီးတၢ်ဘၣ်ဃးဒီး အအံၤတဃၣ် အါန့ၢ်အန့ၣ်တက့ၢ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၂၁၁
တၢ်သိၣ်တၢ်သီ
တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ မူခိၣ်ကလူးအဂီၢ်. မူခိၣ်ကလူးလၢ အစိကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဒိကနၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးအတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်လီၤ. (ဧ့ၤ. ၁:၇, ၁၄; စံး. ၁၀၄:၄) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ထုးထီၣ်တၢ်ကလုၢ် ဒီးတြီဃာ်ဝဲ အဒုၣ်အဒါမုၣ်ကီၤလံၢ်လီၤ. (ဘး. ၁:၁၂; ၂:၆) ကလူးအခိၣ်မံၤက့လးန့ၣ် အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ဒီးယူးယီၣ်ပာ်ကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အလီၢ်အလၤအဃိ ဖဲအဝဲကတိၤဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်အသးဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ်အခါ တဲဝဲလၢ “မ်ကစၢ်သိၣ်ဃီၣ်နၤတက့ၢ်.” (ယူ. ၉; ထိၣ်သတြီၤဒီး ကၤ. ၃:၂) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လီၤဝဲမူခိၣ်ကလူးခဲလၢာ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်ပၢဖီလာ်လီၤ. (ဧ့ၤ. ၁:၆; ၁ ပ့း. ၃:၂၂; မး. ၁၃:၄၁; ၂၅:၃၁; ဖံလံး. ၂:၉-၁၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ် မူခိၣ်ကလူးတဂၤလၢ ကလဲၤဆှၢတၢ်ကစီၣ်လၢ စီၤယိၤဟၣ်အအိၣ်လီၤ. (လီၣ်. ၁:၁) တကးဒံးဘၣ် ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၆:၃ အပူၤန့ၣ် တၢ်မၢဖိပီလူး တဲဝဲလၢ ခရံာ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဘၣ်စံၣ်ညီၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤအဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကပၣ်ဃုာ်လၢ ကျဲတဘိဘိလီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(၁ ကရံၣ်သူး ၆:၁-၁၄) သုဝဲသ့ၣ်တဂၤဂၤတၢ်အမူး ဘၣ်ဃးဒီးပှၤဂၤမ့ၢ်အိၣ်ဒီး, သုလိာ်ကွီၢ်လၢ ပှၤတတီတလိၤဘၣ်အမဲာ်ညါ, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤစီဆှံအမဲာ်ညါန့ၣ် ဘၣ်ကဘူၣ်ဧါ. ၂ မ့ၢ်သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤစီဆှံကစံၣ်ညီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဧါ. ဒီးဟီၣ်ခိၣ် မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢသုဒီး, မ့ၢ်သုစံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢ အဆံးကတၢၢ်တဖၣ် တကြၢးဘၣ်ဧါ. ၃ မ့ၢ်သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပကစံၣ်ညီၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ဧါ. ဒီးတၢ်ဘၣ်ဃးဒီး အအံၤတဃၣ် အါန့ၢ်အန့ၣ်တက့ၢ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. ၄ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, စံၣ်ညီၣ်တၢ်ဘၣ်ဃးဒီး အအံၤတဃၣ်အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်ဒီး, ပာ်ပှၤလၢအလၤကပီၤ ဆံးကတၢၢ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ, လၢအကစံၣ်ညီၣ်တၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ၅ ယကတိၤတၢ်လၢ သုမဲာ်ဆှးအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဧါ. ပှၤကူၣ်တၢ်သ့တအိၣ်ဘၣ်လၢ သုကျါနီတဂၤဘၣ်ဧါ. ပှၤစံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဘၢၣ်စၢၤတအိၣ်ဘၣ် နီတဂၤဘၣ်ဧါ. ၆ မ့မ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လိာ်ကွီၢ်ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်, ဒီးအဝဲန့ၣ်လၢ ပှၤတစူၢ်တနာ်ဘၣ် တၢ်တဖၣ်အမဲာ်ညါလီၤ. ၇ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ခဲကနံၣ်အံၤ မ့ၢ်မးတၢ်ကမၣ်အိၣ်လၢ သုကျါသပှၢ်တၢၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုလိာ်လိာ်သုသးလၢကွီၢ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤလၢ သုတဒိးဘၣ် တၢ်မၤသုတတီတလိၤ ဘၣ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤလၢ သုတဒိးဘၣ်တၢ်ဂုာ်န့ၢ်သုတၢ်လဲၣ်. ၈ မ့မ့ၢ်သုမၤတၢ်တတီတလိၤဘၣ်, ဒီးသုဂုာ်န့ၢ်ပှၤဂၤအတၢ်, ဒီးသုမၤတၢ်န့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်လၢသုဒီပုၢ်ဝဲၢ်လီၤ. ၉ မ့ၢ်သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤတတီတလိၤဘၣ်န့ၣ်, တန့ၢ်ဘၣ်သါ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ်ဘၣ်ဧါ, သုတလီလီၤသုသးတဂ့ၤ. ပှၤမၤကမၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဘါတၢ်ဂီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအဲၣ်ဘၢတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဒိးတၢ်အဲၣ်ပကၢၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအဲၣ်ပကၢၤတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ၁၀ ပှၤဟုၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤသးကွံစ့မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအီမူၤသံးမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဒုၣ်ဒွဲၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤအီၣ်ကဘျံးအီၣ်ကဘျၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တန့ၢ်သါဘၣ် ယွၤအဘီအမုၢ်ဘၣ်လီၤ. ၁၁ ဒီးသုဝဲတနီၤနီၤ, သုမ့ၢ်တ့ၢ်ပှၤဒ်န့ၣ် အသိးလီၤ. မ့မ့ၢ်လၢပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အမံၤ, ဒီးပကစၢ်အသးသတးဒီး, သုဘၣ်သ့စီကွံာ်, ဒီးသုစီဆှံထီၣ်, ဒီးသုဘၣ်တၢ်ပာ်တီပာ်လိၤသုလီၤ. ၁၂ တၢ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်တီမ့ၢ်လိၤလၢယဂီၢ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီး တၢ်ခဲလၢာ်မၤအါထီၣ် တၢ်ဘျုးတမ့ၢ်ဘၣ်. တၢ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်တီမ့ၢ်လိၤလၢယဂီၢ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ယတအိၣ်ဘၣ်လၢ အစိအကမီၤအဖီလာ်နီတမံၤဘၣ်. ၁၃ တၢ်အီၣ်တၢ်အီမ့ၢ်လၢဟၢဖၢအဂီၢ်, ဒီးဟၢဖၢမ့ၢ်လၢ တၢ်အီၣ်တၢ်အီအဂီၢ်, ဒီးယွၤကမၤဟးဂီၤ ခံမံၤလၢာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ပနီၢ်ခိအံၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်ကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါအဂီၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢကစၢ်အဂီၢ်, ဒီးကစၢ်မ့ၢ်လၢပနီၢ်ခိအဂီၢ်လီၤ. ၁၄ ဒီးယွၤမၤဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤကစၢ်န့ၣ်, ဒီးကမၤဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤ ပဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီး, လၢအစိအကမီၤဒၣ်ဝဲလီၤ.