21 CAJ YACHACHICUY
21 CAJ CANCIÓN Diospa cajta ashishun
Mana ushacaj marcata shuyaräshun
“Mana ushakaq markataraq shuyaraykantsi (HEB. 13:14).
¿IMATATAJ YACHACUSHUN?
Yachacushun Hebreos libro 13 caj capitulupita imano yanapämanchi canan tiempucho y shamoj tiempuchopis.
1. ¿Jerusalén marca ima pasananpaj cajta Jesús wilapargan?
ICHICLANA Jesús wanunanpäna pishiycaptin, Jesús discipuluncunata wilapargan juc profecía cumplicunanpaj cajta. Payga nergan ‘soldädukuna Jerusalénta tumaparaykananpaq’ cajta (Luc. 21:20). Chayta ricar nergan jucla gueshpicärinanpaj. Jesús nishganga cumplicarganmi, romano soldaducuna Jerusalenta tumaparaycargan (Luc. 21:21, 22).
2. Pablo Judea y Jerusalén cristianucunata, ¿imata consejargan?
2 Walca watacunala pishiycaptin romano soldaducuna Jerusalenta tumaparananpaj cajta, apóstol Pablo Judea y Jerusalén caycaj cristianucunata cartacurgan juc ali wilacuywan. Canan reguinchi hebreoscunapaj cartano. Pablo cartacamushgancho cristianucunata consejargan camaricushgala caycänanpaj Jerusalén marcan ushacänanpaj cajta musyar. Chay cristianucunaga cawayta munar wasincunata o wayincunata, negociuncunata y imaycancunatapis jaguiripäcunan cargan. Chaymi Pablo Jerusalén marcapita parlar nergan: “Kay patsacho qorpanöla karmi mana ushakaq markataraq shuyaraykantsi” (Heb. 13:14).
3. ¿Imataj caycan chay mana ushacaj marca, y imanirtaj chayman yäracunchi?
3 Judea y Jerusalén marcacunapita cristianucuna gueshpicäriptin runacunaga paycunapita burlacärerganchi, pero mana gueshpicäriptin wanupäcunmanchi cargan. Canan wichanpis noganchi guellayman yäracunchichu ni pï runa cay mundupa problemancuna aliyächinanpaj cajman yäracunchichu, chayraycu waquin runacuna noganchipita burlacärin. Noganchega musyanchimi Diospa Gobiernulami lapan problemacunata aliyächinanpaj cajta. Diospa Gobiernunmi caycan ‘mana ushakaq markano’ (Heb. 11:10; Mat. 6:33). Canan yachacushun imata Pablo hebreo cristianucunata consejargan cartacamushgancho. Pablupa consejuncuna paycunata yanapargan Diospa Gobiernunlaman yäracärinanpaj. Jina camaricushgala caycänanpaj nergan Jerusalén marca manaraj ushacaptin. Noganchipis caypita yachacushun.
JEHOVAMAN YÄRACUSHUN, PAYGA IMAYPIS CACHAMÄSHUNCHU
4. ¿Imanirtaj cristianucunapaj Jerusalén ali marca cargan?
4 Cristianucunapaj Jerusalén ali marca cargan. ¿Imanir? Chaychomi 33 watacho punta caj congregación camacächishga cargan. Pushacoj hermanucunapis chaychomi caycargan. Jina achca cristianucunapa wasincuna, negociuncuna y imaycancunapis chay marcachomi caycargan. Chayno captinpis, Jesús gatejnincunata mandargan Jerusalenpita y Judea marcacunapita gueshpir aywacärinanpaj (Mat. 24:16).
5. ¿Imata Pablo cristianucunata tantiachergan camaricushgala caycänanpaj?
5 Pablo munaycargan cristianucuna camaricushgala caycänanpaj Jerusalenpita yargunanpaj. Chaymi tantiachergan Jehová ricashganno chay marcata ricananpaj. Jehovapäga templo, sacerdoticuna y chaycho sacrificiucunata rurashgancunapis manana sagrado cargannachu (Heb. 8:13). Jina, Jerusalencho tiyaj achca runacuna Jesusta manami chasquirganchu. Jerusalén templucho Jehovata manami adurananpajnachu cargan y cay templo ushacächishga canan cargan (Luc. 13:34, 35).
6. Jerusalén cristianucunapäga, ¿imanirtaj alapa ali cargan Hebreos 13:5, 6 texto nishganman yarpachacunanpaj?
6 Pablo hebreo cristianucunata cartacamushgan wichancho, Jerusalén marcaman achca runacuna aywapäcoj y chaycho tiyapäcojpis. Chaymi Romapita escribej runa Jerusalenpita nergan “más reguishga marca” cashganta. Cada watapa achca judiucuna Jerusalén marcaman aywapäcoj fiestacunata rurapäcunanpaj, chaymi achca negociucunami cargan. Waquin cristianucunapäga ali cawacuychi cargan. Chaychi apóstol Pablo cayno nergan: “Qellaylapaqqa ama wanupäkuytsu. Tsaypa trukanqa tsararashqalaykiwan contentakäriy”. Nircur Biblia escribishgancho yarpächergan Jehová aunishganta y Jehovami nergan: “Imaypis manami kacharishaykitsu ni qonqashaykitsu” (leiriy Hebreos 13:5, 6; Deut. 31:6; Sal. 118:6). Jerusalén cristianucunaga manami gongapäcunmanchu cargan, Jehová paycunata yanapänanpaj cajta. ¿Imanir? Chay cartata chasquishganpita ichiclana pasariptin wasincunata, negociuncunata y imaycancunatapis jaguirinan cargan. Paycunapäga manami facilchu canman cargan mana reguishga marcaman aywapäcunanpaj y chaycho tiyananpaj.
7. ¿Imanirtaj cananlapita Jehovaman masraj yäracushwan?
7 ¿Imata yachacunchi? Ichiclachona, ¿imata pasanga? Fiyu nacay galaycunga y lapan mana alicuna ushacächishga canga (Mat. 24:21). Chaymi naupa cristianucunano noganchipis riccha ricchala y camaricushgala caycänanchi (Luc. 21:34-36). Chay nacay tiempucho capaz noganchipis wasinchita o imayca cosasninchicunatapis jaguirishun, Jehovaman yäracuptinchega manami payga imaypis jaguimäshunchu. Ichanga nacay tiempo manaraj shamuptin cananlapitana más Jehovaman yäracunanchi. Cayman yarpachacunayqui: ‘¿Rurashgäwan y decidishgäwan guellaylamanchu yäracö o Jehová cuidamänanpaj cajmanchu yäracö?’ (1 Tim. 6:17). Yachacushganchinopis naupa caj cristianucuna rurashgancunapita yanapämanchi, noganchipis Jehovaman yäracunanchipaj jatun nacay wichan shamuptin. Jatun nacay wichanga unay cristiano pasashganpitapis más peurajchi canga. Chauraga chay wichan shamuptin, ¿imata rurananchi?
PUSHACOJ HERMANUNCHICUNATA CÄSUCUNANCHI
8. ¿Imata Jesús discipuluncunata nergan rurananpaj?
8 Pablo hebreo cristianucunata cartacamushganpita walca watacuna pasariptin, romano soldaducuna Jerusalén marcata tumaparaycargan. Chay horacho cristianucuna musyargan gueshpicärinanpaj, Jerusalén marca ushacächishga cananpaj caycargan (Mat. 24:3; Luc. 21:20, 24). Ichanga, ¿may jircapa aywapäcunman cargan? Jesús nergan: “Judea markakunacho taqkuna jirkakunapa qeshpir aywakäritsun” (Luc. 21:21). Achca jircacunami cargan pero, ¿maygan jircamantaj aywapäcunman cargan?
9. ¿Imanirtaj cristianucuna yarpapäcunman cargan mayman gueshpicärinanpaj cajta? (Mapatapis ricay).
9 Cristianucuna gueshpicunanpaj achca jircacuna caycargan: Samaria jircacuna, Galilea jircacuna, Hermón jirca, Líbano jircacuna y Jordán mayupa chimpancho achca jircacunapis caycargan (mapatapis ricay). Chay jircacunacho marcacunami caycargan y runacuna yarpapäcurgan ali caycänanpaj cajta. Jucnin cargan Gamala marca, näni mana captin sasami cargan chay marcaman chayanapaj. Chayraycu waquin judiucuna yarpapäcurgan chay marcacho seguro pacacunanpaj cajta. Chayno captinpis romano soldaducuna cay Gamala marcata ushacächergan, y chay marcacho tiyajcunatapis wanuchipäcurgan.a
Achca jircacuna caycargan cristianucuna gueshpicunanpaj, ichanga waquin jircacunaga manami seguruchu caycargan. (9 caj parrafuta ricay).
10, 11. 1) ¿Imanoparaj Jehová unay cäsucoj cristianucunata pushargan? (Hebreos 13:7, 17). 2) ¿Pushaj hermanucunata cäsucushganpita yanaparganchu? (Dibujutapis ricay).
10 Chauraga, ¿cristianucuna imanopataj musyapäcunman cargan mayman aywapäcunanpaj cajta? Jehovachi pushaj hermanucunata wilacächergan may marcaman aywananpaj. Chay pasashganpita juc estudioso runa Eusebio jutiyoj escribergan, pay nergan ‘Dios-shi waquin hermanucunata revelargan Jerusalén marcapita gueshpir Pela o Pella marcaman aywacärinanpaj’. Pela marcaman aywananpaj alimi cargan, Jerusalenpita cercalami caycargan y chay marcaman chayananpaj manami alapa sasachu cargan. Jina Pela marcacho tiyaj mana judío runacuna car, Roma naciunpa contranchopis caycarganchu.
11 Pablo cristianucunata nergan: Pushaj “wawqikunata cäsukäriy” (leiriy Hebreos 13:7, 17). Cäsucoj cristianucunaga Pela jircacunaman aywapäcurgan y salvacärerganpis. Paycuna Diospa Gobiernunman yäracärergan chaymi Jehová paycunata jaguirganchu (Heb. 11:10).
Pela marca cercalami y segurumi cargan. (10 y 11 caj parrafucunata ricay).
12, 13. ¿Imanopataj Jehová sirvejnincunata sasa o aja tiempucho pushargan?
12 ¿Imata yachacunchi? Jehová pushacoj hermanunchicunawan imata rurananchipaj wilamanchi. Bibliachopis wilamanchi nacay tiempucunacho imano Jehová sirvejnincunata pushargan yäracoj runacunawan (Deut. 31:23; Sal. 77:20). Canan tiempuchopis Jehová pushacoj hermanunchicunawan pushaycämanchi.
13 COVID-19 gueshya galaycuptin pushaj hermanunchicuna wilacuycunawan nimashganchi imata rurananchipaj. Jehovapa testiguncunata pushaj hermanunchicuna ancianucunata nergan imano reuniuncunata rurananpaj, chaynopa Jehovata mana jaguiypa sirvircaycänanchipaj. Pandemia wichancho jatun asambleanchi cargan 500 rimaycunacho, hermanunchicuna cayta ricapäcurgan y wiyarganpis internetpa, televisiunpa y radiupapis. Cay asambleano unay manami carganchu. Pandemia wichancho Jehovapita yachacuyta manami jaguishganchichu, chaymi juc shongunola caycashganchi. Shamoj tiempucho ima pasaptinpis segurumi caycanchi Jehová pushaj hermanunchicunata yanapanga ali decisiunta acrananpaj. Jatun nacay wichancho camaricushgala caycänanchipaj y musyanapaj imata rurananchipaj Jehovaman yäracunanchi y mandashgancunata cäsucunanchi. Pero, ¿imatataj más rurananchi?
JUC AYLUNOLA CUYANACUSHUN Y POSADACHICOJ CASHUN
14. Hebreos 13:1-3 texto nishganno, ¿imanotaj cristianucuna tratanacärinman cargan Jerusalén manaraj ushacaptin?
14 Jatun nacay galaycuptin Judea y Jerusalén cristianucunano jucninchi jucninchi masrächi cuyanacushun. Paycuna jucnin jucnin cuyanacärergan (Heb. 10:32-34). Manaraj Jerusalén marca ushacashga captin cristianucuna masrächi cuyanacärergan, yanapänacurgan y posadachicurganpis (leiriy Hebreos 13:1-3). Chaynolami noganchipis rurashun nacay tiempo wichancho.
15. Hebreo cristianucuna, ¿imata rurartaj juc castanola cashganta musyachicurgan?
15 Jerusalenta tumaparaycashganpita romano soldaducuna ilajpita aywacäriptin, cristianucuna gueshpir aywacärishgancho juc ishcay cosasnincunalata apacärergan (Mat. 24:17, 18). Chay jircacunapa viajashgancho, Pela marcaman chayaycurpis paycuna jucnin jucnin yanapänacurganchi. Chay marcaman chayaycuptin imacunapis pishirganchi, micuycuna, ropacuna y maycho tiyananpäpis. Jucnin jucnin yanapänacur juc castanola cashganta musyachicurgan (Tito 3:14).
16. ¿Imata rurartaj cuyacuywan hermanunchicunata yanapacunchi? (Fotutapis ricay).
16 ¿Imata yachacunchi? Hermanunchicunata cuyashpanchimi necesitashgancho yanapacunchi. Waquin hermanucuna wasincunata jaguipäcurgan guerraraycu o desgraciaraycurpis. Paycunata achca hermanucuna yanapacun y shacyächinpis Jehovata sirvir caycänanpaj. Juc hermana Ucrania naciunpita guerraraycu gueshpicushganpita cayno nin: “Nogacuna ricashcä imano Jehová hermanucunawan pushamashga y yanapämashga. Paycuna cuyacuywan wasincho chasquipäcamargan y yanapämarganpis. Ucrania naciuncho, Hungría naciuncho y canan ¡Alemania naciunchopis!”. Chaymi Jehovawan juntula arunchi hermanunchicunata yanaparcuptinchi, garacoj captinchi y posadachicoj captinchipis (Prov. 19:17; 2 Cor. 1:3, 4).
Hermanunchicuna wasincuna jaguiriptin necesitanga yanapänanchita. (16 caj parrafuta ricay).
17. ¿Imanirtaj ali caycan cananlapitana cuyapäcoj y posadachicoj cananchipaj?
17 Cananlapitana jucninchi jucninchi yanapänacunchi, chayta rurar shamoj tiempucho masrämi yanapänacushun (Hab. 3:16-18). Chaymi Jehová cananlapitami yachaycächimanchi cuyapäcoj y posadachicoj cananchipaj. Cay rurashganchicuna yanapämäshun jatun nacay wichanchopis.
¿IMARAJ PASANGA SHAMOJ TIEMPUCHO?
18. ¿Imata rurananchi hebreo cristianucunano?
18 Jerusalén marca ushacashga caycaptin cäsucoj cristianucuna jircapa gueshpir salvacärergan. Jehová paycunata manami cacharganchu imaycancunatapis cacharir aywacushganpita. Y noganchega, ¿imata rurananchi paycunano? Manami musyanchichu shamoj watacunacho ima pasananpaj cajta, ichanga paycunano Jesús nishganta cäsucunanchi camaricushgala caycänanchipaj (Luc. 12:40). Hebreo cristianucunata Pablo cartacamushganpita noganchipis yachacunanchi y cäsucunanchi. Jehová noganchitapis aunimanchi imaypis mana jaguimänanchipaj cajta (Heb. 13:5, 6). Chaymi, Diospa Gobiernunman yäracunanchi, y chay Gobiernuga manami imaypis ushacangachu. Chayman yäracurga mana ushacaj imayca bendiciuncunata chasquishun (Mat. 25:34).
157 CAJ CANCIÓN Jaucalana imaypis
a Cayga pasargan 67 watacho, ichic tiempo pasariptin cristianucuna Judea y Jerusalén marcacunapita guespir aywacarishganpita.