Julai

Na ka kece e tukuna o Jisu se cakava, wili kina nona cakamana, e vakaraitaka sara ga na ivakarau ni vakasama i Tamana kei na lomana. (Joni 14:9) Na cava eda rawa ni vulica ena cakamana i Jisu? Rau lomani keda vakalevu o Jisu kei Tamana. Ni bula voli e vuravura o Jisu, e vakaraitaka na levu ni nona lomani ira na lewenivanua ni vakayagataka na kaukaua ni nona cakamana me vukei ira na rarawa tu. Ena dua na gauna, erau kaci yani vua e rua na tagane mataboko me vukei rau. (Maciu 20:​30-34) Dikeva ni ‘lomani rau vakalevu’ o Jisu qai vakabulai rau. Na vosa vaKirisi e vakadewataki me ‘lomani rau vakalevu,’ e dusia ni mositi Jisu sara ga ni raica nodrau rarawa na tagane qori. E uqeti koya tale ga na loloma qori me vakani ira na viakana, me vakabula tale ga e dua na vukavuka. (Maciu 15:32; Mari. 1:41) Eda nuidei ni o Jiova na Kalou “dauloloma” kei Luvena erau lomani keda vakalevu, e mositi rau tale ga na noda rarawa. (Luke 1:78; 1 Pita 5:7) Erau vinakata sara ga me rau vakaotia na leqa kece ni kawatamata! w23.04 3 ¶4-5

Meda qarauna sara meda kua ni wilika se rogoca na raicala e takalevu tu ena vuravura i Setani. Eda rawa ni vakasamataka na veika vinaka nida wilika qai vulica na iVolatabu. Kena ikuri, ena taqomaka na noda vakasama noda tiko ena soqoni, eda vakaitavi tale ga ena cakacaka vakaitalatala. Me vaka e yalataka o Jiova, ni na sega ni vakalaiva meda sotava na ka ni veivakatovolei eda na sega ni taqea rawa. (1 Kor. 10:​12, 13) E bibi vei keda yadua meda masu wasoma me rawa nida yalodina tiko ga vei Jiova ena veisiga dredre qo. E vinakata o Jiova meda ‘sova yani na lomada vua’ ena masu. (Same 62:8) Meda vakacaucautaki Jiova, meda vakavinavinakataka na ka kece e cakava. Kerei koya me vukei iko mo yaloqaqa ena cakacaka vakaitalatala. Masuti koya me vukei iko mo vosota na ituvaki dredre, mo vorata tale ga na ituvaki o rairai temaki tiko kina. Me kua ni dua se dua na ka me tarova nomu masu wasoma vei Jiova. w23.05 7 ¶17-18

Na cava eda tiko kina ena soqoni ni ivavakoso? Na kena inaki bibi, oya meda vakacaucautaki Jiova. (Same 26:12; 111:1) Eda tiko tale ga ena soqoni meda veivakayaloqaqataki ena gauna dredre qo. (1 Ces. 5:11) Nida laveliga meda saumitaro eda sa cakava tiko na rua na tikina qori. Ia eso na ka ena vakadredretaka noda saumitaro. Eda na rairai rere, se da via saumitaro vakalevu qai sega ni digitaki. Na cava ena vukei keda? E kaya na yapositolo o Paula ni dodonu meda kauaitaka na “veivakayaloqaqataki.” Nida kila ni so na mataveitacini era na vakayaloqaqataki nida vakamacalataka noda vakabauta, eda na sega ni rere meda laveliga. Ia ke da sega ni digitaki vakalevu meda marau nira vakamacala eso tale ena ivavakoso.​—1 Pita 3:8. w23.04 20 ¶1-3

Dua na ka e kacivaka na tui! Sa ra sereki na Jiu era vesu tu mai Papiloni me rauta ni 70 na yabaki mera lesu ina nodra vanua e Isireli. (Esera 1:​2-4) O Jiova duadua ga e rawa ni cakava qo. E sega ni dau kena ivakarau e Papiloni mera sereki na vesu tu kina. (Aisea 14:​4, 17) Ia ni vakamalumalumutaki o Papiloni, e tukuna na iliuliu vou vei ira na Jiu ni rawa nira biubiu. E vinakati gona vei ira kece na Jiu, vakabibi o ira na ulunivuvale mera vakatulewataka qo: mera biuti Papiloni se ra tiko ga. Sega ni rawarawa toka na vakatulewa qori. Kena irairai ni levu era sa qase sara mera lako ena ilakolako balavu qo. E levu vei ira na Jiu era sucu ga e Papiloni, qori ga na vanua era vakatoka me nodra itikotiko. Era raica tale ga na vanua o Isireli me nodra vanua na tukadra. Kena irairai nira sa vutuniyau sara eso na Jiu era tiko e Papiloni, ena dredre toka kina mera biuta nodra vale vinaka se bisinisi, mera lai tiko ena dua na vanua era sega ni kila. w23.05 14 ¶1-2

E uqeti keda na Vosa ni Kalou meda vakaraitaka tiko ga na vosota, veikauaitaki dina, kei na loloma. E kaya na Luke 21:19: “Na nomudou vosota ga dou na vakabulai kina.” E kaya na Kolosa 3:12: “Moni vakaisulu ena yalo ni veikauaitaki dina.” E tukuni ena 1 Cesalonaika 4:​9, 10: “Sa vakavulici kemuni vinaka sara na Kalou moni veilomani. . . . Ia keitou vakamasuti kemuni moni vakayacora ena nomuni vinaka kece.” E volai qori vei ira na tisaipeli era sa vakaraitaka tiko na vosota, na veikauaitaki dina, kei na loloma. Ia e vinakati mera vakaraitaka tiko ga na itovo qori. E bibi meda vakatotomuria tale ga. Mo cakava qori, dikeva na sala era vakaraitaka kina na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri na itovo qori. Oti o na dikeva na sala mo vakatotomuri ira kina na tisaipeli qai vakaraitaka ni o sa vakarau tu ena veivakararawataki levu. Ni tekivu gona na veivakararawataki levu, o sa na vulica mo vosota, o vakadeitaka mo vosota tiko ga. w23.07 3 ¶4, 8

Ke da lumuti se ‘so tale na sipi,’ e vinakati meda muria tiko ga na “Sala Savasava.” Eda na qaravi Jiova tiko ga ena gauna qo kei na gauna se bera mai ni sa veisautaka na vuravura na Matanitu ni Kalou me dua na vanua totoka. (Joni 10:16) Tekivu ena 1919 G.V., vica vata na milioni na tagane, yalewa kei na gone era sa biuti Papiloni na Ka Levu, se na lotu lasu kece e vuravura, mera muria na gaunisala vakaivakatakarakara ya. Nira biuti Papiloni na Jiu, e raica o Jiova me kau tani na ka e vakalatilati ena nodra gaunisala. (Aisea 57:14) Ia vakacava na “Sala Savasava” ena gauna qo? Ena vica vata na senitiuri me yacova na 1919, o Jiova e vakayagataki ira na tagane era dokai koya vakalevu mera vukea e levu tale mera biuti Papiloni na Ka Levu. (Vakatauvatana Aisea 40:3.) Era qarava na itavi vakayalo e dodonu ga me caka me rawa nira biuta mai na lotu lasu e levu na yalomalumalumu, mera mai tomani ira na tamata ni Kalou mera qaravi Jiova. w23.05 15-16 ¶8-9

E vinakata o Jiova meda qaravi koya ena marau, me kua ena voraki. (2 Kor. 9:7) Vakacava eda na saga tiko ga meda rawata noda isausau vakayalo ke sega ni vu mai lomada? Dikeva nona ivakaraitaki na yapositolo o Paula. E kaya: “Au lewa vinaka na yagoqu, au qai vakabobulataka.” (1 Kor. 9:​25-27, vmr.) E vakaukauataki koya o Paula me cakava na ka dodonu, ia e sega mada ga ni lomana. Vakacava e marautaka o Jiova na veiqaravi nei Paula? Io! E vakaicovitaki koya o Jiova ena nona sasaga. (2 Tim. 4:​7, 8) E marau tale ga o Jiova ni raica noda sasaga meda rawata noda isausau ke sega mada ga ni gu na lomada. E marau ni kila ke da rairai sega ni taleitaka na ka eda cakava tiko, eda cakava ga baleta nida lomani koya. Me vaka ga nona vakalougatataki Paula, ena vakalougatataka tale ga na noda sasaga. (Same 126:5) Nida vakila na veivakalougatataki i Jiova, ena rawa sara ga ni uqeta na lomada. w23.05 29 ¶9-10

Na yapositolo o Paula e vakatauvatani ira na sega ni vakabulai ena siga i Jiova vei ira na moce tiko. Era sega ni kila na veika e yaco wavoliti ira se na toso ni gauna. Era sega gona ni kila na veika bibi e yaco tiko, se na ka mera cakava kina. Levu nikua era moce tu vakayalo. (Roma 11:8) Era sega ni kila na ivakadinadina nida sa bula tiko ena “iotioti ni veisiga,” sa voleka tale ga na veivakararawataki levu. (2 Pita 3:​3, 4) Ia eda kila ni sa qai bibi ga na ivakasala vakalou meda yadra tiko e veisiga. (1 Ces. 5:6) E bibi gona me dei na lomada. Na vuna? Meda kua kina ni vakaitavi tu ena veika vakapolitiki, se saga me wali na leqa ni vuravura qo. Ni sa voleka tiko na siga i Jiova, eda na vakatovolei vakalevu meda vakaitavi ena veika vakavuravura. Ia meda kua ni leqataka na ka meda na cakava se tukuna. Na yalo tabu ni Kalou ena vukei keda me dei na lomada kei na ivakarau ni noda vakasama, meda vakatulewa vinaka tale ga.​—Luke 12:​11, 12. w23.06 10 ¶6-7

Na cava o nanuma ni o rogoca na yaca i Samisoni? O na rairai vakasamataka e dua na turaga e duatani sara nona kaukaua. E dina qori. Ia e vakatulewa cala o Samisoni, e sotava kina na ka mosimosi. Ia e kauaitaka tiko ga o Jiova nona yalodina, e raica me volai na kena itukutuku ena iVolatabu me yaga vei keda. E vakayagataki Samisoni o Jiova me cakava na ka vakatubuqoroqoro me vukei ira kina nona tamata digitaki na Isireli. Oti e vica vata na drau na yabaki nona mate, e uqeta o Jiova na yapositolo o Paula me vola na yacana kei na levu tale na tagane e vakasakiti na nodra vakabauta. (Iper. 11:​32-34) Ena uqeti keda na ivakaraitaki nei Samisoni. E nuitaki Jiova tu ga ni dredre mada ga na ituvaki. Eda na vulica na sala ena uqeti keda kina na nona ivakaraitaki. w23.09 2 ¶1-2

Eda rawa ni vakalevutaka na noda vosota nida masu vagumatua vei Jiova qai tukuna kece vua na ka eda kauai kina. (1 Ces. 5:17) De dua o sega ni sotava tiko na ituvaki dredre ena gauna qo. Ia vakacava o rawa ni kerea na veidusimaki i Jiova ni o rarawa, veilecayaki, se sega ni kila na ka mo cakava? Ke o kerea wasoma na veivuke ni Kalou ena leqa lalai o sotava ena gauna qo, o na sega ni tu suka mo cakava qori ni o sotava na leqa lelevu ena gauna se bera mai. O na nuidei ni kila vinaka o koya na gauna kei na sala me vukei iko kina. (Same 27:​1, 3) Eda na rawa ni vosota na veivakararawataki levu se bera mai, ke da vosota na ituvaki dredre ena gauna qo. (Roma 5:3) Na vuna? Era kaya e levu na tacida ni gauna era vosota kina e dua na ituvaki dredre, e yaga qori mera vosota na ituvaki dredre e tarava. Nira vosota qori ena veivuke i Jiova, sa ra qai vakabauta ga vakalevu ni vinakata o koya me vukei ira. Ni dei nodra vakabauti Jiova, e rawa kina nira vosota na ituvaki dredre e tarava.​—Jeme. 1:​2-4. w23.07 3 ¶7-8

E uqeti Jiova na yalomalumalumu kei na yalololoma me yalorawarawa. Kena ivakaraitaki, e laurai nona yalomalumalumu ni vakarau vakarusai ira na tamata ca e Sotoma. E vakayagataki rau nona agilosi me dusimaka na turaga yalododonu o Loti me dro ina veiulunivanua. E rere ni gole kina o Loti. E kerekere me lai vakaruru kei na nona vuvale i Soa, na tauni lailai sa lewa oti tu o Jiova me vakarusai. E rawa ni tukuna tiko ga o Jiova vei Loti me muria vinaka nona veidusimaki. Ia e mani rogoca na nona kerekere, e sega kina ni vakarusai Soa. (Vkte. 19:​18-22) Ni oti tale e vica na senitiuri, e yalololoma o Jiova vei ira na lewe i Ninive. E tala na parofita o Jona me kacivaka ni sa vakarau vakarusai na koro qori kei ira na ivalavala ca era tiko kina. Ia nira veivutuni na lewe i Ninive, e lomani ira o Jiova mani sega ni vakarusai na koro qori.​—Jona 3:​1, 10; 4:​10, 11. w23.07 21 ¶5

Na cava eda vulica ena ivakaraitaki nei Joasi? O Joasi e vaka na vunikau sa malumu na wakana, e vakararavi tu ga ena dua na kau me tauri koya tu. Ni biu tani na kau, ya ni sa mate o Jioiata, e liwa mai na cagi ni vukitani mani vakabalei Joasi, ya ni sega ni yalodina vei Jiova. Eda vulica ni noda rerevaka na Kalou, me kua ni vakatau ena nodra ivakaraitaki vinaka na tacida lotu vaKarisito, wili kina o ira na noda vuvale. Meda kaukaua tiko vakayalo, e vinakati meda lomani Jiova vakalevu, meda dokai koya tale ga nida vuli wasoma vakataki keda, vakasama vakatitobu kei na noda masu. (Jere. 17:​7, 8; Kolo. 2:​6, 7) O Jiova e sega ni namaka vakasivia vei keda na ka. Na ka ga e vinakata e tukuni ena Dauvunau 12:​13, vmr., e kaya: “Mo rerevaka na Kalou dina, mo muria nona ivakaro, ni qo na itavi taucoko ni tamata.” Nida rerevaka na Kalou, eda na rawa ni yalodina tiko ga se mani cava e yaco ena gauna se bera mai. Ena sega ni dua na ka me vakaleqa na noda veitokani kei Jiova. w23.06 19 ¶17-19

E tekivu na tikina e 5 ni kaya: “E qai kaya o koya e dabe tiko ena idabedabe vakaturaga.” (Vkta. 21:5a) E volai ga vakatolu ena ivola na Vakatakila nona vosa o Jiova ena raivotu. E sega ni cavuta na vosa qo e dua na agilosi kaukaua se o Jisu mada ga sa vakaturi oti, ia e cavuta sara ga o Jiova! E vakaraitaka qo na kena nuitaki na ka e qai tukuni tarava. Na vuna? Ni “sega ni lasu rawa” o Jiova. (Taito 1:2) O koya gona, ena yaco dina na yalayala eda wilika ena Vakatakila 21:​5, 6. Dikeva na vosa “Raica!” Na vosa vaKirisi e vakadewataki me “raica!” e vakayagataki vakalevu ena ivola na Vakatakila. Na cava e tukuna tarava na Kalou? E kaya: “Au sa vakavoutaka na ka kece.” E cavuta o Jiova na veisau e se bera ni yaco, ia e nuidei ni na vakayacora nona vosa ni yalayala, e tukuna kina me vaka ga ni sa yaco oti na veisau qori.​—Aisea 46:10. w23.11 3-4 ¶7-8

E dredre ni valuta na yapositolo o Pita na nona malumalumu. Dikeva e vica na ivakaraitaki. Ni vakamacalataka o Jisu ni na vakararawataki qai mate me vakayacori na parofisai ena iVolatabu, e vunauci koya o Pita. (Mari. 8:​31-33) Levu na gauna e dau veibataka o Pita kei ratou na vo ni yapositolo se o cei e levu duadua. (Mari. 9:​33, 34) Ena iotioti ni bogi ni bera ni mate o Jisu, e totolo ga o Pita me taya na daligana e dua na turaga. (Joni 18:10) Ena bogi tiko ga qori, e rere o Pita mani cakitaka vakatolu ni rau sega ni veitokani kei Jisu. (Mari. 14:​66-72) E tabalaka na tagi. E yalolailai sara ga o Pita, ia e sega ni biuti koya o Jisu. Ni sa vakaturi o Jisu, e solia vei Pita na gauna me vakadeitaka nona lomani koya. E sureti Pita me vakatawai ira na nona sipi ena yalomalumalumu. (Joni 21:​15-17) E tu vakarau o Pita me cakava na ka e kerea o Jisu. E tiko e Jerusalemi ena siga ni Penitiko, a dua tale ga vei ira na lumuti e liu ena yalo tabu. w23.09 22 ¶6-7

“Moni vakatawa na qelenisipi ni Kalou,” e uqeti ira na nona itokani qase na yapositolo o Pita. (1 Pita 5:​1-4) Ke o dua na qase, keimami kila ni o lomani ira na mataveitacini, o vinakata tale ga mo vakatawai ira. Ia o na rairai nanuma ena so na gauna ni o osooso se wawale, o na sega kina ni rawa ni vakayacora na ilesilesi qori. Na cava mo cakava? Talaucaka na lomamu vei Jiova. E vola o Pita: “Ke dua e veiqaravi me vakararavi ga ena kaukaua e solia na Kalou.” (1 Pita 4:11) Era na rairai sotava na mataveitacini na leqa ena sega ni wali rawa ena gauna qo. Ia nanuma tiko ni kila vinaka o Jisu Karisito “na ivakatawa levu,” na sala mera vukei kina. E rawa ni cakava qori nikua, vaka kina ena vuravura vou. Na ka ga e vinakata na Kalou vei ira na qase, ya mera lomani ira na qelenisipi, vakatawani ira, mera “ivakaraitaki” tale ga. w23.09 29-30 ¶13-14

Meda cata na rai vakatamata, ke sega eda na biuti Jiova kei na nona ivakatagedegede. (1 Kor. 3:19) E dau malele na noda gagadre ina “vuku ni vuravura qo.” E vica na lotu vaKarisito e Perikamo kei Ceatira era muria na ivalavala ni qaravi matakau kei na itovo vakasisila era takalevu tu ena koro qori. E vakasalataki rau kina vakaukaua na ivavakoso qori o Jisu ni rau vakadonuya tiko na veiyacovi tawadodonu. (Vkta. 2:​14, 20) Nikua tale ga eda dau uqeti meda muria na rai va qori. O ira sara ga na wekada kei ira eda veikilai e rawa nira vakamua na lomada ra qai uqeti keda meda kua ni dei. Kena ivakaraitaki, era na rairai kaya ni sega ni cala noda muria ga na gagadre ni lomada, sa makawa tale ga na ivakatagedegede vakaivolatabu me baleta na itovo savasava. Ena so na gauna eda na rairai kaya ni sega ni matata na nona veidusimaki o Jiova. De dua eda na temaki meda “kuria na ka e volai.”​—1 Kor. 4:6. w23.07 16 ¶10-11

E vinakata o Meri na tinai Jisu me vakayaloqaqataki. E se bera ni vakawati, ia ena bukete. E se bera vakadua ni susuga e dua na gone, ia ena vinakati me cakava qori vua na gonetagane ena qai Mesaia. Ni se sega tale ga ni veiyacovi, ena vakamacalataka vakacava qori vua na tagane rau sa veimusumusuki tu, o Josefa? (Luke 1:​26-33) E vakayaloqaqataki vakacava o Meri? E qara na nodra veivuke eso tale. Kena ivakaraitaki, e kerei Keperieli me vakamacalataka vua eso tale na itukutuku me baleta na nona ilesilesi. (Luke 1:34) Sega ni dede, e lako o Meri ina “veidelana” e Jutia me lai raici Ilisapeci na wekana. E vakacaucautaki Meri o Ilisapeci, e uqeti koya tale ga o Jiova me tukuna e dua na parofisai veiuqeti me baleta na gone e buketetaka tiko o Meri. (Luke 1:​39-45) E tukuna o Meri ni o Jiova “a vakayagataka na ligana me cakava kina na cakacaka lelevu.” (Luke 1:​46-51) E vakayaloqaqataki Meri o Jiova ni vakayagataki Keperieli kei Ilisapeci. w23.10 14-15 ¶10-12

E dua ga na iwiliwili lailai ni tisaipeli i Karisito era lumuti ena yalo tabu, ra qai marautaka nodra veiwekani voleka kei Jiova. O ira na le 144,000 qo era na veiqaravi vakabete mai lomalagi kei Jisu. (Vkta. 14:1) Na Loqi Tabu ni valeniveitavaki e vakaibalebaletaka nona digitaki ira na Kalou mera luvena vakayalo nira se bula tiko e vuravura. (Roma 8:​15-17) Na Loqi Tabu Sara ni valeniveitavaki e dusia na lomalagi, e tiko kina o Jiova. “Na ilatilati” e wasea tiko na Loqi Tabu kei na Loqi Tabu Sara, e dusia na yago i Jisu vakatamata e sega kina ni rawa ni curuma na lomalagi me Bete Levu cecere ni valenisoro vakayalo. Ni cabora na yagona vakatamata ena vukuda, e dolava kina na sala vei ira kece na lotu vaKarisito lumuti mera lai bula i lomalagi. E vinakati mera biuta tale ga na yagodra vakatamata mera rawata kina na nodra icovi mai lomalagi.​—Iper. 10:​19, 20; 1 Kor. 15:50. w23.10 28 ¶13

O Kitioni e sega ni cudru nira vakalewai koya na Ifireimi. (Dvei. 8:​1-3) E sega ni katakatataki ira. E vakaraitaka ni yalomalumalumu, ni rogoca nodra kauai qai vosa vakayalovinaka vei ira. Qori e vakaseavutaka nodra cudru. Na cava era vulica na qase vei Kitioni? Ke ra vakalewai, o koya e yalomatua ena vakarorogo vinaka qai vosa ena yalomalua. (Jeme. 3:13) Nira cakava qori, era uqeta tiko na veiyaloni ena ivavakoso. E vakacaucautaki o Kitioni ni qaqa vei ira na kai Mitiani, ia e vakacaucautaki Jiova ga. (Dvei. 8:​22, 23) Era na vakatotomuri Kitioni vakacava na qase ni ivavakoso? Mera vakacaucautaki Jiova ena ka era rawata. (1 Kor. 4:​6, 7) Kena ivakaraitaki, ke vakacaucautaki e dua na qase ena nona veivakavulici, e rawa ni tukuna ni vu qori ena Vosa ni Kalou, se na veivakavulici ena isoqosoqo i Jiova. Eso na gauna, ena vinaka mera dikeva na qase ke ra veivakavulici tiko me dokai kina o Jiova se o ira. w23.06 4 ¶7-8

Ke sega ni saumi na noda masu, meda taroga, ‘E donu na ka au masulaka tiko qo?’ Levu na gauna eda nanuma nida sa kila tu na ka e vinaka vei keda. Ia ena rairai sega ni yaga. Ke da masulaka tiko e dua na leqa, e rairai tiko e dua tale na kena iwali mai na kena eda kerea. Ia eso tale ga na ka eda kerea e sega ni salavata kei na inaki i Jiova. (1 Joni 5:14) Kena ivakaraitaki, vakasamataka na nodra ivakaraitaki na itubutubu era kerei Jiova me vukei luvedra me dei ena dina. Ena rairai donu na ka era masulaka. Ia o Jiova e sega ni vakaukauataka e dua me qaravi koya. E vinakata meda vakatulewataka kece meda sokaloutaki koya, wili kina o ira na luveda. (Vkru. 10:​12, 13; 30:​19, 20) E rawa nira kerei Jiova na itubutubu me vukei ira me uqeta na loma i luvedra mera lomani Jiova, me nona itokani tale ga.​—Vkai. 22:6; Efeso 6:4. w23.11 21 ¶5; 23 ¶12

Cava eda kaya kina ni dua na sala bibi eda vakaraitaka kina noda lomani ira eso tale na noda vakacegui ira? E tukuni ena dua na ivakamacala ni iVolatabu, na vosa “veivakacegui” e tukuna o Paula e kena ibalebale nomu “tu e yasa i koya e sotava tiko na ituvaki dredre mo vakayaloqaqataki koya.” Na noda veivakacegui gona, eda sa vukea tiko e dua na tacida e sotava tu na ituvaki dredre me tomana nona qaravi Jiova ena yalodina. Na gauna kece eda vakacegui ira kina na tacida, eda sa vakaraitaka tiko vei ira noda lomani ira. (2 Kor. 7:​6, 7, 13) Erau veisemati voleka na yalololoma kei na veivakacegui. Ena sala cava? O koya e yalololoma ena dau veivakacegui qai vukei ira na sotava tu na veika dredre. Na noda yalololoma sara ga ena uqeti keda meda veivakacegui. Dikeva mada na nona sema o Paula na yalololoma i Jiova kei na nona veivakacegui. E vakamacalataki Jiova o Paula me “Tama ni yalololoma, na Kalou e dau vakacegui keda ena ka kece.”​—2 Kor. 1:3. w23.11 9-10 ¶8-10

Mera namaka na imuri kece i Karisito nira na vakararawataki. Dikeva mada na ivakaraitaki i Paula. E tukuna vei ira e Cesalonaika: “Ni keitou tiko vata kei kemuni, keitou dau tukuna vei kemuni nida na vakararawataki . . . qori sara ga na ka a yaco.” (1 Ces. 3:4) E vola tale ga vei ira e Korinica: “Ni keitou sega ni vinakata raveitacini moni lecava na veivakararawataki keitou sotava . . . Keitou sega mada ga ni kila se keitou na bula se sega.” (2 Kor. 1:8; 11:​23-27) Mera namaka tale ga na lotu vaKarisito nikua eso na dredre. (2 Tim. 3:12) Ni o vakabauti Jisu qai muri koya, de dua era vakalialiai iko na nomu itokani kei ira na wekamu. Ni o saga mo dau dina ena ka kece e vanua ni cakacaka, vakacava o vakacacani kina? (Iper. 13:18) Era dau tusaqati iko na vakailesilesi ni matanitu ni o vunau? Ia se mani dredre vakacava na ituvaki, e kaya o Paula meda marau. w23.12 10-11 ¶9-10

E vosota o Jekope e levu na leqa. Rua na luvena o Simioni kei Livai rau vakamaduataka na nodratou vuvale, e beci tale ga kina na yaca i Jiova. Kena ikuri, e mate o Raijeli na watina, e dau lomana vakalevu ni vakasucuma tiko na ikarua ni luvedrau. Ena vuku ni dausiga levu, e biubiu kina o Jekope me lako ina vanua o Ijipita ni sa itabaqase. (Vkte. 35:​16-19; 37:28; 45:​9-11, 28) Ni sotava o Jekope na leqa kece qori, e dei tu ga nona vakabauti Jiova kei na nona vosa ni yalayala. E vakaraitaka sara ga o Jiova ni vakadonui koya. Kena ivakaraitaki, e levu na ka vakayago e vakalougatataki Jekope kina o Jiova. Vakasamataka mada na levu ni nona vakavinavinakataki Jiova ni rau sota tale kei Josefa, na luvena a nanuma ni sa mate! Ni veitokani voleka kei Jiova o Jekope, e vosota kina na ituvaki dredre qori. (Vkte. 30:43; 32:​9, 10; 46:​28-30) Nida veitokani voleka kei Jiova, eda na rawa tale ga ni vosota na leqa tawanamaki. w23.04 15 ¶6-7

Na ika23 ni Same e dua na sere e laurai kina nona nuitaka na daunisame na loloma i Jiova kei na nona veikaroni. E vakamacalataka o Tevita, e vola na same qo, na nona veivolekati sara kei na nona iVakatawa, o Jiova. E nuidei o Tevita ni dusimaki koya tiko o Jiova, e vakararavi vakatabakidua vua. E kila o Tevita ni na vakaraitaka vua o Jiova na nona loloma e veisiga. Na cava e nuidei kina va qori o Tevita? E tukuna ni karoni vinaka ni vakarautaka tu ga o Jiova na ka me bula kina. E kila tale ga ni nona itokani o Jiova, e vakadonui koya tale ga. Oya na vuna e nuidei kina se mani cava ena yaco, ena vakarautaka tiko ga o Jiova na ka ena yaga vua. Ni nuitaka o Tevita na loloma i Jiova kei na nona veikaroni, e sega kina ni lomaleqa. Ia e marau tiko ga qai lomavakacegu.​—Same 16:11. w24.01 29 ¶12-13

Me tekivu ena iKarua ni iValu Levu, era marautaka na tacida ena levu na vanua na gauna ni vakacegu kei na galala nira vunautaka tiko na itukutuku vinaka. E toso vinaka na cakacaka. Nikua, eratou qara tiko ga na lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa na veidusimaki i Karisito. Eratou vinakata me laurai na rai i Jiova ena nodratou veidusimaki vei ira na mataveitacini. Eratou vakayagataki ira tale ga na ivakatawa ni tabacakacaka kei na qase ni ivavakoso mera veidusimaki ena ivavakoso. O ira na qase lumuti era tiko ena ‘liga imatau’ i Karisito. (Vkta. 2:1) E macala nira sega ni uasivi na qase qori, era dau cala tale ga. Eso na gauna erau cala o Mosese kei Josua, vaka kina o ratou na yapositolo. (Tiko 20:12; Josua 9:​14, 15; Roma 3:23) Ia e matata ni o Karisito e dusimaka tiko na dauveiqaravi yalodina kei ira na qase era lesi. Ena dusimaki ira tiko ga. E tiko gona na vuna vinaka meda nuitaka kina na nona veidusimaki ni vakayagataki ira na lesi mera liutaka na cakacaka. w24.02 23-24 ¶13-14

Nikua, ena marau o Jiova nida tukuna na levu ni noda taleitaki koya kei na noda lomani koya. Nida cakacaka vakaitalatala, e noda inaki bibi meda vukea e levu mera veivolekati kei Jiova, meda vukei ira tale ga me tautauvata na noda rai me baleti Jiova. (Jeme. 4:8) Eda marau meda vakaraitaka vei ira mai na iVolatabu na veika me baleti Jiova, nona loloma, lewadodonu, kaukaua, kei na so tale nona itovo talei. Kena ikuri, eda vakacaucautaki Jiova, eda vakamarautaki koya tale ga nida gumatua meda vakatotomuri koya. Nida cakava qori, eda kilai tani kina vei ira na bula tu ena vuravura ca qo. Era na rairai raica e levu nida duidui ra qai via kila na vuna. (Maciu 5:​14-16) Nida veimaliwai kei ira ena veisiga, eda na rawa sara ga ni vakamacalataka na vuna eda duidui kina. Na cava na kena yaga? Era na toro volekata kina na noda Kalou o ira na lomadina. Nida vakacaucautaki Jiova ena sala qori, eda vakamarautaka sara ga na lomana.​—1 Tim. 2:​3, 4. w24.02 10 ¶7

Mo rawa ni lotu vaKarisito matua, e bibi mo vulica eso na ka yaga. Qori ena vukei iko mo qarava na itavi ena ivavakoso, me dua nomu cakacaka saumi mo qaravi iko kina kei na nomu vuvale, ena vinaka tale ga na nomu veimaliwai kei na so tale. Kena ivakaraitaki, vulica mo kila vinaka na wilivola kei na volavola. E kaya na iVolatabu ni o koya e wilika e veisiga na Vosa ni Kalou qai vakasamataka vakatitobu ena marau, e vuavuaivinaka tale ga na ka e cakava. (Same 1:​1-3) Na tagane e wilika e veisiga na iVolatabu ena kila na rai i Jiova, ena rawa ni vakasama vakayalomatua, ena kila tale ga na sala me muria kina. (Vkai. 1:​3, 4) Era yaga vakalevu na tagane nuitaki mera veivakavulici se veivakasalataki mai na iVolatabu. Ke o kila vinaka na wilivola kei na volavola, o na rawa ni vakarautaka vinaka nomu ivunau kei na ivakamacala me uqeta eso tale, ena vaqaqacotaka tale ga nodra vakabauta. O na rawa tale ga ni vakavola eso na tikina yaga qori ena vaqaqacotaka nomu vakabauta, o na rawa tale ga ni vakayaloqaqataka eso tale. w23.12 26-27 ¶9-11

Ni o rere ena vinaka mo vakasamataka vakatitobu na veika ena cakava o Jiova ena gauna se bera ni sa vakarusai o Setani. E vakatasuasuataka e dua na tama kei na nona vuvale ena soqo ni veiwasewase ni 2014 na kena rawa ni veisautaki na 2 Timoci 3:​1-5 me baleta na parataisi: “Ena marautaki na vuravura vou, era na veilomani na tamata, era na taleitaka na ka dina, era na yalomalumalumu, era na dau vakacaucautaka na Kalou, era talairawarawa vei ira na nodra itubutubu, era dau vakavinavinaka, era yalodina, era na veilomani vakaveiwekani, era na dau veiyalayalati, era na sega ni vakaucacataka e dua, era na lewa vinaka na yalodra, era yalomalua, era na vinakata na ka e dodonu, era na nuitaki, yalorawarawa, era na sega ni viavialevu, era lomana ga na Kalou, era sega ni lomana na marau, era na qarava na Kalou ena yalodina, mo kabiti ira e va qori na nodra ivakarau.” Vakacava o dau veivosakitaka kei na nomu vuvale se o ira na tacimu vakayalo na bula ena vuravura vou? w24.01 6 ¶13-14

E veivakacegui dina nida kila ni o Jiova e dau vakadonui ira na nona tamata vakailawalawa! E kaya na iVolatabu: “Dau marautaki ira na nona tamata o Jiova.” (Same 149:4) Ia ena so na gauna, era dau yalolailai eso ra qai vaqaqa, ‘E vakadonui au tiko o Jiova?’ E levu na dausokalou yalodina i Jiova ena gauna vakaivolatabu era dau vakatitiqa va qori. (1 Sam. 1:​6-10; Jope 29:​2, 4; Same 51:11) E vakamatatataka na iVolatabu ni o Jiova ena rawa ni vakadonui keda na kawa ivalavala ca. Ena sala cava? Bibi meda vakabauti Jisu Karisito meda papitaiso tale ga. (Joni 3:16) Eda vakaraitaka kina e matanalevu nida sa veivutunitaka noda ivalavala ca, eda sa yalataka tale ga vua na Kalou nida na cakava na lomana. (Caka. 2:38; 3:19) E marau vakalevu o Jiova nida cakava qori meda rawa ni nona itokani voleka. Ke da gumatua meda dei ena noda yalayala vei Jiova, ena vakadonui keda, ena raici keda tale ga meda nona itokani voleka.​—Same 25:14. w24.03 26 ¶1-2

Meda vakatotomuri ira na tisaipeli nida vunau tiko ga ke ra vakarota mada ga na vakailesilesi ni matanitu me tarovi noda cakacaka. Eda nuidei ni na vukei keda o Jiova meda vakayacora vinaka na noda cakacaka vakaitalatala. Meda masulaka gona me soli vei keda na yaloqaqa kei na vuku, qai kerei Jiova me vukei iko mo vosota na ituvaki dredre. Levu vei keda eda vosota tiko na tauvimate se lomabibi, nona takali e dua eda lomana, na ituvaki dredre e vale, veitusaqati, kei na so tale na leqa. Sa qai vakadredretaka ga na ituvaki na matedewa kei na ivalu. Mo talaucaka na lomamu vei Jiova. Tukuna vua na kemu ituvaki me vaka ga nomu tukuna vua e dua nomu itokani voleka. Mo nuidei ni o Jiova “ena qai yavala ena vukumu.” (Same 37:​3, 5) Ena yaga noda gumatua ena masu meda “vosota na veika rarawa.” (Roma 12:12) E kila o Jiova na ka eda sotava tiko na nona dauveiqaravi, “e rogoca o koya na nodra tagi ni kere veivuke.”​—Same 145:​18, 19. w23.05 5-6 ¶12-15

Nida vakatulewataka eso na ka bibi, e vinakati meda kila na “cava na loma i Jiova” qai cakava sara. (Efeso 5:17) Nida raica na ivakavuvuli vakaivolatabu e ganita na keda ituvaki, eda sa qara sara tiko ga na rai ni Kalou ena tikina qori. Nida muria na nona ivakavuvuli eda na rawa ni vakatulewa vinaka. Na “vunica” ya na keda meca o Setani, e vinakata me vakaosoosotaki keda ena veika vakavuravura meda kua ni qarava na Kalou. (1 Joni 5:19) Ena rawarawa sara vua na lotu vaKarisito me vakaliuca na ilavo, vuli, se cakacaka, qai sega ni qara eso tale na sala me qaravi Jiova kina. E tiko eso na kena yaga, ia meda kua ga ni vakaliuca. Ke mani vakaliuca qori, e sa rawai koya tiko na rai ni vuravura. w24.03 24 ¶16-17