«ٶمىرىمىز بەن قىزمەتىمىز» جۇمىس داپتەرىنىڭ سىلتەمەلەرى
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
7—13-شىلدە
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 21
ەرلى-زايىپتىلاردى باقىتتى ەتەتىن كەڭەستەر
كەزدەسىپ جۇرگەندەر قالاي دۇرىس شەشىم قابىلداي الادى؟
قىز بەن جىگىت قانشا ۋاقىت كەزدەسۋ كەرەك؟ اسىعىس شەشىمدەر ٴجيى جاقسىلىققا اپارمايدى (ناق. س. 21:5). سوندىقتان ادامدى جان-جاقتى تانىپ-بىلە الاتىنداي جەتكىلىكتى ۋاقىت وتكەنى دۇرىس. الايدا قاجەتسىز سوزىپ ٴجۇرىپ الماعانىڭىز دا ٴجون. كيەلى كىتاپتا: «ۇزاق كۇتتىرگەن ٷمىت اۋىرتادى جۇرەكتى»،— دەلىنگەن (ناق. س. 13:12). بۇعان قوسا، ٴبىر-بىرىڭىزبەن ۇزاق كەزدەسكەن سايىن، جىنىستىق ازعىرىلۋعا توتەپ بەرۋ دە قيىنداي تۇسەدى (قور. 1-ح. 7:9). اداممەن قانشا ۋاقىت كەزدەسەتىنىڭىزگە ەمەس، ناقتى ٴبىر شەشىمگە كەلۋ ٷشىن ول جايلى تاعى نە ٴبىلۋىڭىز كەرەكتىگىنە كوبىرەك ٴمان بەرىڭىز.
كم20.07 3-ب.، 3—5-ابز.
«وزدەرىڭ تۋرالى تيىستىسىنەن ارتىق ويلاماڭدار»
ەحوبا نەكە قۇرىلىمىن كۇيەۋ مەن ايەل ٷشىن باقىتتىڭ كوزى بولسىن دەپ ورناتتى. ەشكىم دە كەمەلدى بولماعاندىقتان، نەكەدە كەلىسپەۋشىلىكتەر بولىپ تۇرۋى مۇمكىن. پاۋىل ەرلى-زايىپتىلاردىڭ قانداي دا ٴبىر قيىندىقتارعا كەزىگەتىنىن جازعان (قور. 1-ح. 7:28). كەيبىرەۋلەر زايىبىمەن ۇنەمى ۇرىسا بەرەتىندىكتەن، «ٴبىر-بىرىمىزگە مۇلدە ساي كەلمەيمىز» دەپ ويلاۋى مۇمكىن. ەگەر ولار وسى دۇنيەنىڭ ىقپالىنا بەرىلگەن بولسا، ويلارىنا بىردەن اجىراسۋ كەلەدى. ولار تەك وزدەرىنە جاقسى بولۋ جاعىن عانا ويلايدى.
«نەكەم ٴساتسىز بولدى» دەگەن كوزقاراسقا مۇلدەم جول بەرمەۋىمىز كەرەك. ٴبىز كيەلى جازبالار ازعىندىقتان باسقا سەبەپپەن اجىراسۋعا تيىم سالاتىنىن بىلەمىز (مات. 5:32). سوندىقتان نەكەدە پاۋىل ايتقان قيىندىقتارعا كەزىگىپ جاتساق، كوكىرەكتىككە سالىنىپ: «جۇبايىم مەنىڭ قامىمدى ويلامايدى. مەن بۇدان دا كوپ ماحابباتقا لايىقتىمىن. بالكىم، باسقا اداممەن باقىتتىراق بولار ما ەدىم»،— دەپ ويلاماۋىمىز كەرەك. بۇنداي ويلار تەك «مەن» دەپ قالعان ادامعا ٴتان. وسى دۇنيەنىڭ دانالىعى، ٴتىپتى نەكەنى ۇزۋگە تۋرا كەلسە دە، «جۇرەگىڭدى تىڭدا، ٶز باقىتىڭدى ويلا» دەپ ۇيرەتەدى. ال قۇدايدىڭ دانالىعى «تەك ٶز مۇددەلەرىڭدى ەمەس، باسقالاردىڭ دا مۇددەسىن ويلاڭدار» دەپ ۇيرەتەدى (ٴفىلىپ. 2:4). ەحوبا ٴسىزدىڭ نەكەڭىزدى ۇزبەي، ساقتاپ قالعانىڭىزدى قالايدى (مات. 19:6). ٴبىرىنشى كەزەكتە ٶزىڭىزدى ەمەس، ەحوبانى ويلاڭىز. ەحوبا وسىنى قالايدى.
كۇيەۋى مەن ايەلى ٴبىر-بىرىنە سۇيىسپەنشىلىك پەن قۇرمەت تانىتۋلارى كەرەك (ەفەستىكتەرگە 5:33 وقىڭىز). كيەلى كىتاپ ٴبىزدى الۋدان گورى بەرۋدى كوزدەۋگە تالپىندىرادى (ەل. ٸس. 20:35). ەرلى-زايىپتىلارعا ٴبىر-بىرىنە سۇيىسپەنشىلىك پەن قۇرمەت تانىتۋعا قانداي قاسيەت كومەكتەسەدى؟ كىشىپەيىلدىلىك. كىشىپەيىل كۇيەۋ مەن ايەل ٶز يگىلىكتەرىن ەمەس، «وزگەنىڭ يگىلىگىن ويلايدى» (قور. 1-ح. 10:24).
كم06 1.10. 18-ب.، 13-ابز.
«قاناعات ەت جاستاي العان قوساعىڭدى»
ال ەگەر نەكەدەگى قيىن جاعداي جۇبايلاردىڭ ٴبىر-بىرىمەن دۇرىس قارىم-قاتىناس جاساي الماعاندىقتارىنان تۋىندايتىن بولسا شە؟ وندا ولاردى شەشۋ ٷشىن كۇش سالۋ قاجەت. مىسالى، جاعىمسىز ٴسوز ايتۋ وتباسىنا بىرتىندەپ ەنىپ، ال قازىر قالىپتى جايتقا اينالىپ كەتكەن بولۋى مۇمكىن (ناقىل سوزدەر 12:18). الدىڭعى ماقالادا ايتىلعانداي، بۇل جاقسىلىققا اپارمايدى. كيەلى كىتاپتاعى ناقىل سوزدە: «ۇرىسقاق، ىزاقور ايەلمەن تۇرعانشا، وڭاشا تۇرعان ارتىق ايدالادا»،— دەلىنگەن (ناقىل سوزدەر 21:19). وسىنداي نەكەدەگى ايەل وزىنەن: «مىنەزىمنىڭ كەسىرىنەن كۇيەۋىمە مەنىڭ جانىمدا بولۋ قيىن با؟»— دەپ سۇراۋىنا بولادى. ال كۇيەۋلەرگە بولسا كيەلى كىتاپ بىلاي دەيدى: «ايەلدەرىڭدى ٴسۇيىپ، ولارعا قاتاڭ بولماڭدار!» (قولوستىقتارعا 3:19) ەگەر سەن كۇيەۋ بولساڭ، وزىڭنەن: «مەن مەيىرىمسىزدىك تانىتىپ جۇرگەن جوقپىن با؟ وسىنىڭ كەسىرىنەن ايەلىم جۇبانىشتى باسقا جەردەن ىزدەگىسى كەلىپ تۇرا ما؟»— دەپ سۇرا. ارينە، ازعىندىقتى ەش اقتاۋعا بولمايدى. دەسە دە، وسىنداي قايعىلى جايتتىڭ ورىن الۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرسەك، پروبلەمالاردى ورتاعا سالىپ، اشىق سويلەسكەن دۇرىس ەمەس پە؟
رۋحاني اسىل تاستار
كم05 1.2. 10-ب.، 9-ابز.
قۇداي پاتشالىعى تۋرالى پايعامبارلىقتار ورىندالۋدا
يسا — ەندى تايقارعا مىنگەن ادام ەمەس، قۇدىرەتتى پاتشا! ول سالت اتتى تۇلعا رەتىندە سۋرەتتەلەدى. ال جىلقى كيەلى كىتاپتا سوعىستى بەينەلەيدى (ناقىل سوزدەر 21:31). ايان 6:2 دە بىلاي دەلىنەدى: «قاراپ قالسام، الدىمدا اق بوز ات تۇر ەكەن. ات ۇستىندەگىنىڭ قولىندا ساداعى، باسىندا جەڭىمپازدىڭ ٴتاجى بار ەكەن. ول ٶزىنىڭ وكتەمدىگىن ورناتۋ ٷشىن ەلدەردى جاۋلاپ الۋعا اتتاندى». ونىڭ ۇستىنە، يساعا قاتىستى ٴداۋىت بىلاي دەپ جازعان: «ٴتاڭىر سيوننان بيلىگىڭدى قۇرعىزادى سەنىڭ، ەندى جاۋلارىڭا دا ۇستەمدىك جۇرگىزەسىڭ» (ٴزابۋر 110:2).
14—20-شىلدە
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 22
بالا تاربيەلەۋگە كومەك بولار كەڭەستەر
بالاڭىز وسكەندە قۇدايعا قىزمەت ەتە مە؟
ەگەر سىزدەر نەكە قۇرعان بولساڭىزدار جانە بالالى بولۋدى قالاساڭىزدار، مىنا سۇراقتار جايلى ويلانىپ كورىڭىزدەر: «ٴبىز ەحوبانى جانە ونىڭ ٴسوزىن جاقسى كورەتىن كىشىپەيىل ادامدارمىز با؟ ەحوبا ٴسابيدىڭ باعالى ٶمىرىن سەنىپ تاپسىرۋ ٷشىن ٴبىزدى تاڭدار ما ەدى؟» (ٴزاب. 127:3، 4). ال ەگەر بالا تاربيەلەپ وتىرعان اتا-انا بولساڭىز، بىلاي دەپ ويلانىپ كورىڭىز: «مەن بالاما اۋىر ەڭبەك ەتۋدىڭ جاقسى ەكەنىن ۇيرەتەمىن بە؟ (ۋاع. 3:12، 13). بالالارىمدى شايتاننىڭ دۇنيەسىندە كەزىگۋى مۇمكىن فيزيكالىق جانە مورالدىق قاۋىپ-قاتەردەن قورعاۋ ٷشىن قولىمنان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستەيمىن بە؟» (ناق. س. 22:3). ارينە، بالالارىڭىزدى باستارىنا ٴتۇسۋى مۇمكىن بارلىق قيىندىقتان قالقالاي المايسىز. بۇل مۇمكىن ەمەس. ٴبىراق ٴسىز بالاڭىزدى ومىردە ٴجيى كەزدەسەتىن قيىندىقتارعا دايىنداي الاسىز، بۇل ٷشىن وعان قۇداي سوزىنە جۇگىنۋدى ۇيرەتە بەرىڭىز (ناقىل سوزدەر 2:1—6 وقىڭىز). مىسالى، تۋىسىڭىز ەحوبانى تاستاپ كەتسە، كيەلى كىتاپتى قولدانىپ، بالاڭىزعا ەحوباعا ادال بولىپ قالۋدىڭ نەلىكتەن ماڭىزدى ەكەنىن تۇسىنۋگە كومەكتەسىڭىز (ٴزاب. 31:23). ال ەگەر جاقىنىڭىز قايتىس بولسا، بالاڭىزعا قايعىمەن كۇرەسىپ، جانتىنىشتىعىنا يە بولۋ ٷشىن قۇداي ٴسوزىن قالاي قولدانۋعا بولاتىنىن ۇيرەتىڭىز (قور. 2-ح. 1:3، 4؛ ٴتىم. 2-ح. 3:16).
كم19.12 26-ب.، 17—19-ابز.
اتا-انالار، بالالارىڭىزعا ەحوبانى ٴسۇيۋدى ۇيرەتىڭىزدەر
بالاڭىزدى ەرتە باستان تاربيەلەڭىز. اتا-انالاردىڭ بالالارىنا نەعۇرلىم ەرتە ٴتالىم-تاربيە بەرگەندەرى سوعۇرلىم جاقسى (ناق. س. 22:6). ەر جەتكەندە پاۋىلمەن ساپار شەككەن تىموتەنىڭ مىسالىن قاراستىرايىق. اناسى اۋنيكە مەن اجەسى لويدا ونى «نارەستە كەزىنەن» تاربيەلەگەن (ٴتىم. 2-ح. 1:5؛ 3:15).
كوت-د‘يۆۋاردا تۇراتىن جان-كلود پەن پيس ەسىمدى تاعى ٴبىر جۇپ التى بالاسىن دا ەحوبانى سۇيەتىن، وعان قىزمەت ەتەتىن ازاماتتار ەتىپ وسىرگەن. ولار نەنىڭ ارقاسىندا وسىنداي جەتىستىككە جەتتى؟ اۋنيكە مەن لويداعا ەلىكتەگەندەرىنىڭ ارقاسىندا. «ٴبىز قۇداي ٴسوزىن نارەستە كەزدەرىنەن باستاپ، ياعني تۋىلا سالا بالالارىمىزدىڭ قۇلاعىنا قۇيىپ وتىردىق»،— دەيدى ولار (مۇس. 5-ج. 6:6، 7).
قۇداي ٴسوزىن بالانىڭ «قۇلاعىنا قۇيۋ» دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟ بۇل قايتا-قايتا قايتالاۋ ارقىلى ەسكە سالۋدى جانە ٴتالىم بەرۋدى بىلدىرەدى. بۇل ٷشىن اتا-انالار بالالارىمەن جۇيەلى تۇردە ۋاقىت وتكىزۋلەرى كەرەك. كەيدە ولار بالالارىنا ٴبىر نارسەنى قايتالاپ ۇيرەتە بەرۋ كەرەك بولعاندىقتان، قاتتى كوڭىلدەرى ٴتۇسۋى مۇمكىن. الايدا ولار بۇعان بالالارىنا قۇداي ٴسوزىن ٴتۇسىندىرۋدىڭ جانە ونى قولدانۋدى ۇيرەتۋدىڭ جولى دەپ قاراۋلارى كەرەك.
كم15 15.11. 5-ب.، 6-ابز.
بالاڭدى ەحوباعا قىزمەت ەتۋگە باۋلى
سەن دە بالاڭدى جونگە سالۋ ارقىلى ونى جاقسى كورەتىنىڭدى كورسەتەسىڭ. كەي جاعدايلاردا قانداي دا ٴبىر ارەكەتتىڭ دۇرىس نە بۇرىس ەكەنىن ٴتۇسىندىرۋدىڭ ٶزى جەتكىلىكتى. ٴبىراق ول سوندا دا ٴتىل الماسا شە؟ (ناق. س. 22:15). مۇندايدا يساعا ەلىكتەپ، شىداممەن ٵرى جۇمساقتىقپەن ٴجون سىلتەۋدى، ٴتالىم-تاربيە بەرىپ، تۇزەتۋدى دوعارما. بالانى جونگە سالعاندا، وڭتايلى ۋاقىت پەن جەردى تاڭداي ٴبىل. وڭتۇستىك افريكادا تۇراتىن ەلەين باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «اتا-انام ٴتالىم-تاربيە بەرگەندە، ايتقاندارىن ۇنەمى ىستەيتىن. مىسالى، ٴتىل الماعانىم ٷشىن مەنى جازالايمىز دەسە، سوزدەرىندە تۇراتىن. ٴبىراق ەشقاشان اشۋ ۇستىندە نە سەبەبىن تۇسىندىرمەي جازالامايتىن. مەن وزىمە قويىلعان شەكتەۋلەر مەن تالاپتاردى جاقسى تۇسىنەتىنمىن». ەلەين مۇنىڭ ٴبارىن اتا-اناسىنىڭ وزىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى دەپ ٴبىلدى.
رۋحاني اسىل تاستار
قازىرگى قىزمەتىڭىزدى باعالاڭىز
ەحوبانىڭ ۇيىمىندا تاپسىرىلعان ٸستى ەكىنشى قۇل سياقتى بەرىلە اتقارساڭىز، ٴسىزدىڭ دە قۋانىشىڭىز ەسەلەنەدى. ۋاعىز ىسىنە ٶزىڭىزدى «تولىعىمەن ارناڭىز»، قاۋىمنىڭ ىستەرىنە بارىنشا اتسالىسىڭىز (ەل. ٸس. 18:5؛ ەۆر. 10:24، 25). كەزدەسۋلەردە تالقىلاناتىن مالىمەتتەرگە جاقسىلاپ دايىندالىپ، جىگەرلى تۇسىنىكتەمەلەر بەرىڭىز. «ماسىحشىلىك ٶمىرىمىز بەن قىزمەتىمىز» كەزدەسۋىندە بەرىلگەن تاپسىرمالارعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراڭىز. سىزگە قاۋىمنىڭ قانداي دا ٴبىر ٸسىن تاپسىرسا، مۇنى كەشىكتىرمەي اتقارىڭىز. بەرىلگەن تاپسىرمانى ماڭىزسىز ساناپ، بۇعان ۋاقىت كەتىرگىم كەلمەيدى دەمەڭىز. قابىلەتتەرىڭىزدى شىڭداۋعا بارىنشا كۇش سالىڭىز (ناق. س. 22:29). رۋحاني ىستەردى، تاپسىرمالاردى قانشالىقتى بەرىلە اتقارساڭىز، سونشالىقتى تەزىرەك رۋحاني وسەسىز جانە قۋانىشىڭىز دا ارتا تۇسەدى (عال. 6:4). سونداي-اق ٶزىڭىز قالاعان مارتەبەلى قىزمەتكە باسقا بىرەۋ يە بولىپ جاتسا، ونى قىزعانباي، قۋانىشىنا شىن كوڭىلدەن ورتاقتاسا الاسىز (ريم. 12:15؛ عال. 5:26).
21—27-شىلدە
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 23
ىشىمدىككە قاتىستى دانا كەڭەستەر
كم04 1.12. 28-ب.، 5، 6-ابز.
ىشىمدىككە قاتىستى بايىپتى كوزقاراستى ۇستان
كوپ مولشەردە، ٴبىراق ىشكەنى باسقالارعا بايقالمايتىنداي ەتىپ ىشۋگە بولا ما؟ كەيبىرەۋلەردىڭ ٴتىپتى كوپ ىشسە دە، ماس ەكەنى وڭايلىقپەن بايقالمايدى. الايدا مۇنداي ارەكەتتىڭ ەش زيانى جوق دەپ ويلاۋ — ٶزىن-ٶزى الداۋ (ەرەميا 17:9). مۇنداي ادامنىڭ بىرتە-بىرتە ىشىمدىككە تاۋەلدىلىگى ارتىپ، ‹اراق-شاراپقا سالىنىپ› كەتۋى مۇمكىن (تيتكە 2:3). ادامنىڭ ماسكۇنەمگە قالاي اينالاتىنىنا قاتىستى ٴبىر ەڭبەكتىڭ اۆتورى كارولاين نەپپ بىلاي دەپ جازادى: «بۇل — باياۋ، بىرتە-بىرتە، بايقالماي جۇرەتىن پروسەسس». شامادان تىس ٸشۋ نەتكەن قاۋىپتى تۇزاق!
يسانىڭ ەسكەرتۋىن دە قاراستىرايىق: «وزدەرىڭە ساق بولىڭدار: توي-دۋمان جاساپ، [«مەشكەيلىككە سالىنىپ»، جد] ماس بولىپ نەمەسە كۇندەلىكتى تۇرمىستى ۋايىمداپ، جۇرەكتەرىڭ شەمەندەنىپ كەتپەسىن! ايتپەسە مەنىڭ قايتا ورالاتىن كۇنىم سەندەرگە قاپىلىستا كەلەدى. سەبەبى ول كۇن جەر بەتىندە تۇرعانداردىڭ ٴبارىنىڭ باسىنا تۇسكەن تور سياقتى كەنەتتەن تۋا قالادى» (لۇقا 21:34، 35). تاندىك جانە رۋحاني جاعىنان ەنجار ٵرى جالقاۋ كۇيگە جەتۋ ٷشىن مىندەتتى تۇردە ماس بولا ٸشۋدىڭ قاجەتى جوق. بىرەۋ وسىنداي كۇيدە جۇرگەندە، ەحوبانىڭ كۇنى كەلىپ قالسا نە بولماق؟
ىشىمدىككە قاتىستى قۇدايدىڭ كوزقاراسىن ەسكەرىڭىز
الايدا ماسىحشىلەر بىرەۋدىڭ ويىمەن ەمەس، قامقور جاراتۋشىمىزدىڭ دانالىعىمەن جۇرەدى. ەحوبا شامادان تىس ٸشۋدىڭ ارتى جاقسىلىققا اپارمايتىنىن ايتىپ كەتكەن. ناقىل سوزدەر 23:29—35 تارماقتاردا ماس ادامنىڭ قانداي بولاتىنى جانە مۇنىڭ نەگە اكەپ سوقتىراتىنى ەگجەي-تەگجەيلى جازىلعان. مىسالى، ەۋروپادا تۇراتىن دانيەل دەگەن اقساقال ٴماسىحشى بولعانعا دەيىن كوپ ىشەتىن بولعان ەكەن. ول بىلاي دەيدى: «مەن ماس بولعانشا ٸشىپ، جامان ىستەرگە بارىپ قويدىم. سونىڭ كەسىرىنەن جان دۇنيەمدە تىرتىقتار قالىپ، ٵلى كۇنگە دەيىن قينالامىن».
رۋحاني اسىل تاستار
كم04 1.11. 31-ب.، 2-ابز.
وقىرمان ساۋالدارى
سەمىزدىك مەشكەيلىكتەن بولۋى مۇمكىن. ٴبىراق بارلىق جاعدايدا سەمىز ادامدى مەشكەي، مەشكەي ادامدى سەمىز دەي المايسىڭ. كەيدە سەمىزدىك قانداي دا ٴبىر اۋرۋدىڭ كەسىرىنەن بولادى نەمەسە كەيبىر ادامدار گەنەتيكالىق جاعىنان تولۋعا بەيىم كەلەدى. ەستە ۇستايتىن تاعى ٴبىر جايت، سەمىزدىك — ادامنىڭ سىرتقى كۇيى، ال مەشكەيلىك — ادامنىڭ وي-قالپى. سەمىز ادام دەپ اعزاسىندا ارتىق مايى بار ادامدى ايتامىز، ال مەشكەي ادام دەپ شەگىن بىلمەيتىن تويىمسىز، قوماعاي ادامدى ايتامىز. دەمەك، مەشكەي ادامدى ونىڭ سالماعىنان ەمەس، تاماققا دەگەن كوزقاراسىنان انىقتاۋعا بولادى. كەيدە ارتىق سالماعى جوق ارىق ادامدار دا مەشكەي بولۋى مۇمكىن. ادامنىڭ سالماعى مەن دەنە بىتىمىنە قاتىستى ٵر جەردىڭ كوزقاراسى ٵرتۇرلى.
28-شىلدە—3 تامىز
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 24
قيىندىققا دايىن بولىڭىز
«بەرىك بولىڭدار، مىزعىماي تۇرىڭدار»
قۇداي ٴسوزىن زەرتتەپ، وي جۇگىرتىڭىز. تامىرى تەرەڭ جايىلعان اعاش مىزعىماي تۇراتىنداي، ەحوباعا دەگەن سەنىمىمىز كۇشتى بولسا، ٴبىز دە بەرىك تۇرا الامىز. اعاش وسكەن سايىن تامىرى تەرەڭدەپ، كەڭىنەن جايىلا بەرەدى. سول سياقتى، قۇداي ٴسوزىن زەرتتەپ، وي جۇگىرتكەن سايىن، سەنىمىمىز نىعايىپ، قۇدايدىڭ جولى ەڭ دۇرىس جول ەكەنىنە كوزىمىز جەتە تۇسەدى (قول. 2:6، 7). بۇل ٷشىن ەجەلدەگى قىزمەتشىلەرى ەحوبانىڭ باسشىلىعىنىڭ، اقىل-كەڭەسىنىڭ، قورعانىشىنىڭ قانداي پايداسىن كورگەنى جايلى ويلانساڭىز بولادى. مىسالى، ەزەكيەلدىڭ اياندا عيباداتحانانى كورگەن كەزىن الايىقشى. پەرىشتە عيباداتحانانىڭ ەگجەي-تەگجەيلى ولشەمىن الىپ جاتقاندا، ول مۇقيات باقىلاپ تۇرعان. بۇل ايان ەزەكيەلدىڭ سەنىمىن نىعايتىپ تاستادى. بۇگىندە ٴبىز دە بۇل اياننان ەحوبانىڭ تازا عيباداتقا قاتىستى نورمالارىن قالاي ۇستانۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنەمىز (ەزەك. 40:1—4؛ 43:10—12). قۇداي سوزىندەگى تەرەڭ ويلاردى زەرتتەپ، ويلانۋعا ۋاقىت بولسەك، ٴبىز دە مۇنىڭ مول پايداسىن كورەمىز.
كم09 .15.12 18-ب.، 12، 13-ابز.
قيىندىققا كەزىككەندە قۋانىشىڭدى جوعالتپا
ناقىل سوزدەر 24:10 دا بىلاي دەلىنگەن: «باقىتسىزدىققا ۇشىراعان كۇنى ەڭسەڭ تۇسەتىن بولسا، دارمەنسىز بولاسىڭ» (جد). ال باسقا ناقىل سوزدە: «جۇرەكتىڭ قايعىسى كوڭىلدى جابىرقاتار»،— دەپ جازىلعان (ناق. س. 15:13). كەيبىر ماسىحشىلەر قايعى-مۇڭعا بەرىلىپ، كيەلى كىتاپتى وقىپ، ونىڭ ۇستىنەن وي جۇگىرتۋدى دوعارىپ جاتادى. جەڭىل-جەلپى دۇعا ەتەدى جانە باۋىرلاستاردان وقشاۋلانادى. مۇنداي كۇيدىڭ ۇزاققا سوزىلعانى زياندى ەكەنى انىق (ناق. س. 18: 1، 14).
كەرىسىنشە، جاعىمدى جايتتاردى كورە ٴبىلۋ ٶمىرىمىزدىڭ قۋانىش پەن قاناعات اكەلەتىن جاقتارىن ۇمىتپاۋعا كومەكتەسەدى. ٴداۋىت: «سەنىڭ ەركىڭدى ورىنداۋعا قۇشتارمىن، ۋا، قۇدايىم»،— دەپ جازعان (ٴزاب. 39:9). باسىمىزعا قيىندىق تۇسكەندە رۋحاني ىستەرمەن اينالىسۋدى توقتاتقانىمىز ەڭ ۇلكەن قاتەلىك بولار ەدى. شىنىندا دا، ۇنجىرعامىز تۇسكەندە قۋانىشقا بولەيتىن ىستەرمەن اينالىسۋ جانىمىزعا شيپا بولادى. ەحوبا بىزگە كيەلى كىتاپتى جۇيەلى تۇردە وقىپ، وي جۇگىرتۋدىڭ باقىت پەن قاناعات اكەلەتىنىن ايتادى (ٴزاب. 1:1، 2؛ جاق. 1:25). كيەلى جازبالاردان جانە قاۋىم كەزدەسۋلەرىنەن جىگەرلەندىرەتىن، جۇرەگىمىزدى قۋانىشقا تولتىراتىن ‹ۇنامدى سوزدەر› تابا الامىز (ناق. س. 12:25؛ 16:24).
وقىرمان ساۋالدارى
ناقىل سوزدەر 24:16 دا: «ٵدىل جان جەتى رەت قۇلاسا دا، قايتىپ تۇرار»،— دەلىنگەن. مۇندا قايتا-قايتا كۇنا جاساسا دا، قۇدايدىڭ كەشىرىمىنە يە بولاتىن ادام جايلى ايتىلىپ تۇر ما؟
شىن مانىندە، بۇل تارماقتى ولاي تۇسىنۋگە بولمايدى. بۇل تارماقتا قايتا-قايتا قيىندىقتار مەن سىناقتارعا كەزىكسە دە، سولاردى ەڭسەرە بىلەتىن ادام جايلى ايتىلعان.
ولاي بولسا، ناقىل سوزدەر 24:16 داعى «قۇلاۋ» دەگەن ٴسوز كۇنا جاسايتىن ادامعا ەمەس، قايتا-قايتا قيىندىقتارعا ۇشىرايتىن ادامعا قاتىستى ايتىلعان. قازىرگى زۇلىم دۇنيەدە ٵدىل ادام دەنساۋلىعىنا نە باسقا دا جايتتارعا بايلانىستى قيىندىقتارعا كەزىگۋى مۇمكىن. ٴتىپتى سەنىمى ٷشىن ۇكىمەت تاراپىنان قۋعىن كورۋى مۇمكىن. ٴبىراق ول قۇداي ونى قولداپ، قيىندىقتاردى ەڭسەرۋگە كومەكتەسەتىنىنە سەنىمدى بولا الادى. ٴسىز قۇداي حالقىنىڭ ٴجيى تابىسقا جەتەتىنىن كورىپ ٴجۇرسىز، سولاي ەمەس پە؟ بۇلاي بولۋىنىڭ سەبەبى — «ەحوبا قۇلاپ بارا جاتقانداردىڭ ٴبارىن سۇيەيدى، بۇگىلگەندەردىڭ ٴبارىن دەمەيدى» (ٴزاب. 41:1—3؛ 145:14—19).
رۋحاني اسىل تاستار
كم09 15.10. 12-ب.
وقىرمان ساۋالدارى
كيەلى كىتاپ زامانىندا ۇيلەنىپ، «شاڭىراق كوتەرگىسى» كەلگەن ەر ادام وزىنەن: «بولاشاق ايەلىم مەن بالا-شاعامدى اسىراۋعا، ولاردىڭ قامدارىن جاساۋعا دايىنمىن با؟»— دەپ سۇراۋى كەرەك ەدى. وتباسىن قۇرماي تۇرىپ ول ەگىستىك جەرىن وڭدەپ، ەڭبەكتەنۋى كەرەك بولعان. ٴبىر اۋدارماعا ساي بۇل تارماقتا بىلاي دەلىنگەن: «ەگىستىگىڭ دايىن بولمايىنشا، ٵرى كۇنكورىسكە قاراجات تابا الاتىنىڭا سەنىمدى بولمايىنشا، وزىڭە ٷي سوقپا جانە شاڭىراق كوتەرمە» («Today’s English Version»). مۇنداعى پرينسيپ قازىرگى كەزگە دە قاتىستى ما؟
ارينە. ۇيلەنگىسى كەلگەن ەر ادام ٶز جاۋاپكەرشىلىكتەرىن اتقارۋعا جاقسىلاپ دايىندالۋى قاجەت. ون ەكى مۇشەسى ساۋ ەر ادام ەڭبەك ەتۋى كەرەك. ٴبىراق بۇل وتباسىن اسىراۋمەن عانا شەكتەلمەيدى. كيەلى كىتاپتا وتباسىنىڭ تاندىك، ەموسيالىق جانە رۋحاني قامىن ويلامايتىن ادامنىڭ قۇدايعا سەنبەيتىننەن دە جامان ەكەنى جازىلعان (ٴتىم. 1-ح. 5:8). ولاي بولسا، جاس جىگىت ۇيلەنىپ، وتاۋ تىكپەس بۇرىن وزىنە كەلەسى سۇراقتاردى قويىپ كورگەنى ٴجون: بولاشاق وتباسىمدى اسىراۋعا جەتكىلىكتى دايىندالدىم با؟ رۋحاني ماسەلەلەردە باسشىلىقتى قولعا الۋعا دايىنمىن با؟ بولاشاق ايەلىممەن جانە بالا-شاعاممەن جۇيەلى تۇردە كيەلى كىتاپ زەرتتەۋ جۇرگىزۋ مىندەتىمدى اتقارامىن با؟ قۇداي ٴسوزى مۇنداي جاۋاپكەرشىلىكتەرگە ەرەكشە كوڭىل بولەدى (زاڭ. ق. 6:6—8؛ ەفەس. 6:4).
سونىمەن، ۇيلەنۋدى ويلاپ جۇرگەن جاس جىگىت ناقىل سوزدەر 24:27 دەگى پرينسيپ جايلى مۇقيات وي جۇگىرتۋى كەرەك. سونداي-اق بويجەتكەن قىز وزىنەن «جار ٵرى انا بولۋ جاۋاپكەرشىلىگىنە دايىنمىن با؟» دەپ سۇراعانى ابزال. بۇل سۇراقتار بالالى بولۋدى جوسپارلاعان جاس جۇپتارعا دا پايدالى (لۇقا 14:28). كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن جازىلعان بۇل كەڭەستى ۇستانۋ قۇداي حالقىنا جاندى جارالايتىن جاعدايلاردان اۋلاق جۇرۋگە جانە وتباسى ٶمىرىن باقىتتى ەتۋگە كومەكتەسەدى.
4—10 تامىز
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 25
سويلەۋگە قاتىستى دانا كەڭەستەر
كم15 15.12. 19-ب.، 6، 7-ابز.
ٴتىلىڭدى جاقسىلىققا قولدان
ناقىل سوزدەر 25:11 دە سويلەۋ ٷشىن قولايلى ۋاقىتتى تاڭداي ٴبىلۋدىڭ ماڭىزدىلىعى جايلى بىلاي دەلىنگەن: «ۋاقىتىندا ايتىلعان ٴسوز كۇمىس تاباققا سالىنعان التىن الماداي». التىن المانىڭ ٶزى ادەمى. ال ونى كۇمىس تاباققا سالسا، ودان بەتەر كوزدىڭ جاۋىن الادى. تاپ سولاي، سويلەۋگە قولايلى ۋاقىتتى تاڭداي بىلسەك، ٴسوزىمىز الدەقايدا تارتىمدى ٵرى ٶتىمدى بولا تۇسەدى. قالايشا؟
ٴبىزدىڭ ايتقالى جاتقان ٴسوزىمىز ادامعا شىنىمەن دە قاجەت شىعار. ٴبىراق سويلەۋگە دۇرىس ۋاقىتتى تاڭداي بىلمەسەك، ايتقانىمىز دالاعا كەتۋى مۇمكىن (ناقىل سوزدەر 15:23 وقى). مىسالى، 2011-جىلى جاپونيانىڭ شىعىسىندا ورىن العان جەرسىلكىنىسى مەن ٴسۋناميدىڭ كەسىرىنەن كوپتەگەن قالالار جەرمەن-جەكسەن بولدى. 15000 نان استام ادام ومىرىنەن ايىرىلدى. وزدەرى دە جاپا شەككەندەرىنە قاراماستان، ەحوبا كۋاگەرلەرى قايعىرعان ادامدارعا كيەلى كىتاپتاعى ٷمىت بەرەتىن سوزدەرمەن ٴبولىسۋدىڭ ٵربىر مۇمكىندىگىن پايدالاندى. ٴبىراق جەرگىلىكتى ادامداردىڭ باسىم بولىگى بۋددا ٴدىنىن قاتتى ۇستاناتىن. ولار كيەلى كىتاپ ىلىمدەرى جايلى بەيحابار ەدى. باۋىرلاستار سول ۋاقىتتا قايتا ٴتىرىلۋ جايلى ٴسوز قوزعاماي، ولارعا جۇبانىش سوزدەرىن ايتىپ، جازىقسىز ادامداردىڭ باسىنا نەگە مۇنداي قاسىرەت تۇسەتىنىن كيەلى كىتاپتىڭ كومەگىمەن ٴتۇسىندىرىپ بەردى.
كم15 15.12. 21-ب.، 15، 16-ابز.
ٴتىلىڭدى جاقسىلىققا قولدان
ايتاتىن ٴسوزىمىز قانشالىقتى ماڭىزدى بولسا، ونى قالاي ايتاتىنىمىز دا سونشالىقتى ماڭىزدى. «اۋزىنان شىققان ۇنامدى سوزدەرى» ٷشىن جۇرت يسانى تىڭداعاندى ۇناتاتىن (لۇقا 4:22). ۇنامدى نە جاعىمدى سويلەسەك، جۇرت ٴبىزدى دە تىڭداپ، ايتقان سوزىمىزگە قۇلاق اسۋى مۇمكىن (ناق. س. 25:15). وزگەلەرگە جاعىمدى تىلمەن سويلەي الۋ ٷشىن ولاردى قۇرمەتتەپ، سەزىمدەرىن ەسكەرۋىمىز كەرەك. يسا دا سولاي ەتكەن. ٶزىن تىڭداۋ ٷشىن جۇرتتىڭ ايانباي كۇش سالعانىن كورگەندە، يسانىڭ جانى اشىپ، «ولاردى كوپ نارسەگە ۇيرەتە باستادى» (مار. 6:34). ٴتىپتى ادامدار وزىنە ٴتىل تيگىزگەندە دە، يسا عايبات سوزدەر ايتپادى (پەت. 1-ح. 2:23).
اسىرەسە جاقسى تانيتىن ادامدارىمىزبەن، مىسالى وتباسى مۇشەسىمەن نە قاۋىمداعى جاقىن دوسىمىزبەن، جۇمساق ٵرى سىپايى تۇردە سويلەۋ وڭاي بولماۋى مۇمكىن. ولاردى جاقسى بىلەمىز دەپ، قالاي بولسا سولاي سويلەۋگە بەيىم شىعارمىز. يسا شاكىرتتەرىمەن تىعىز ارالاسقاندىقتان، ولارعا دورەكى سويلەي بەرسەم بولادى دەپ ويلادى ما؟ ارينە، جوق! بىردە ولار ارالارىندا قايسىسىنىڭ ۇلى ەكەنى جايلى داۋلاسقاندا، يسا ولارعا جىلى-جۇمساق سويلەپ، كىشكەنتاي بالانى مىسال رەتىندە كورسەتتى (مار. 9:33—37). اقساقالدار دا يسادان ۇلگى الىپ، كەڭەس بەرگەندە جۇمساقتىق تانىتادى (عال. 6:1).
ٴبىر-ٴبىرىمىزدى «بۇرىنعىدان دا كوبىرەك» جىگەرلەندىرەيىك!
وزگەلەردى جىگەرلەندىرۋ اقساقالداردىڭ عانا مىندەتى ەمەس. ەلشى پاۋىل بارلىق ماسىحشىلەردى «جاقسى سوزدەر» ايتۋعا تالپىندىرعان. بۇل سوزدەر وزگەلەردى «قاجەت كەزىندە نىعايتىپ، پايدالارىنا اسپاق» ەدى (ەفەستىكتەرگە 4:29). باسقالارعا قول ۇشىن بەرە الۋ ٷشىن، ولاردىڭ نە نارسەگە مۇقتاج ەكەنىن ٴارقايسىسىمىز اڭعارا ٴبىلۋىمىز كەرەك. پاۋىل ەۆرەي ماسىحشىلەرگە بىلاي دەپ جازعان: «السىرەگەن قولدار مەن تىزەلەردى نىعايتىڭدار. اقساپ جۇرگەندەر ودان بەتەر جاراقاتتانىپ قالماي، قايتا، ساۋىعۋ ٷشىن، اياقتارىڭنىڭ استىنا ٴتۇزۋ جول سالىڭدار» (ەۆرەيلەرگە 12:12، 13). ٴبارىمىز دە، ٴتىپتى جاسى كىشىلەر دە، ٴبىر-ٴبىرىمىزدى سوزىمىزبەن جىگەرلەندىرىپ، نىعايتا الامىز.
رۋحاني اسىل تاستار
جان ساۋلىعى
بۇل سوزدەردىڭ ٴمانى: سەزىمدەرىمىزدىڭ جەتەگىندە كەتپەي، باعىندىرا بىلگەنىمىز وزىمىزگە جاقسى. كەيدە كەلەلى سەبەپپەن اشۋىمىز كەلەتىن شىعار، دەسە دە اۋىزدىقسىز اشۋ ٴبىر پالەگە ۇشىراتۋى مۇمكىن. قازىرگى مامانداردىڭ بايقاۋىنشا، كوپ جاعدايدا ادامدار اشۋ ۇستىندەگى ايتقان سوزدەرى مەن ىستەرىنە ارتىنان وكىنىپ قالادى.
11—17 تامىز
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 26
«اقىماق» ادامعا جولاماڭىز
جت-2 729-ب.، 6-ابز.
جاڭبىر
مەزگىلدەر. ۋادە ەتىلگەن جەردەگى نەگىزگى مەزگىلدەر جاز بەن قىس بولعان. بىرەۋى قۇرعاقشىلىق مەزگىلى بولسا، ەكىنشىسى جاۋىن-شاشىن مەزگىلى (زب 32:4؛ ت.ٵ 2:11 ٴسىلت. سالىستىرىڭىز). ٴساۋىردىڭ ورتاسىنان قازاننىڭ ورتاسىنا دەيىن، ياعني وراق كەزىندە جاڭبىر وتە سيرەك جاۋعان. ناقىل سوزدەر 26:1 دە وراق كەزىندە جاۋعان جاڭبىردىڭ ورىنسىز ەكەنى ايتىلادى (س1ج 12:17—19 سالىستىرىڭىز). جاۋىن-شاشىن مەزگىلى دەگەن جاڭبىر توقتاۋسىز جاۋعان دەگەندى بىلدىرمەيدى، اراسىندا شۋاقتى كۇندەر دە بولعان. بۇل قىس مەزگىلى بولعاندىقتان، جاڭبىر جاۋعاندا كۇن سۋىق بولاتىن (ەزر 10:9، 13). سوندىقتان ادامعا قورعاناتىن پانا قاجەت بولعان (يش 4:6؛ 25:4؛ 32:2؛ ٵپ 24:8).
كم87 1.10. 19-ب.، 12-ابز.
جونگە سالۋ جاقسى جەمىس بەرەدى
كەيبىر ادامدارعا قاتاڭ تۇزەتۋ شارالارى قاجەت بولۋى مۇمكىن. ناقىل سوزدەر 26:3 تە: «قامشى — اتقا، اۋىزدىق — ەسەككە، ال تاياق — اقىماقتىڭ ارقاسىنا»،— دەلىنگەن. كەيدە ەحوبا يسرايل حالقىنىڭ ىستەگەن جاماندىقتارىنىڭ اشتى سالدارىن تارتۋىنا جول بەرگەن. «سەبەبى ولار قۇدايدىڭ سوزىنە قارسى شىعىپ، قۇداي تاعالانىڭ كەڭەسىن مەنسىنبەگەن ەدى. سوندىقتان ول قيىندىق ارقىلى جۇرەكتەرىن كىشىپەيىلدىلىككە ۇيرەتتى؛ ولار ٴسۇرىنىپ قۇلادى، ٴبىراق كومەككە كەلەر ەشكىم بولمادى. قيىن شاقتاردا ەحوبانى كومەككە شاقىردى، ال ول باستارىنا تۇسكەن قاسىرەتتەرىنەن قۇتقاردى» (ٴزابۇر 107:11—13). كەيبىر اقىماق ادامدار قاسارىسىپ، ەشقانداي تۇزەتۋدى قابىلدامايدى. ونداي ادامدار جايلى ناقىل سوزدەر 29:1 دە: «قانشاما تۇزەتۋگە كونبەگەن توڭمويىن وڭالماستاي كۇيرەر كۇتپەگەن جەردەن»،— دەلىنگەن.
جت-2 191-ب.، 4-ابز.
اقساق، اقساڭداۋ
ناقىل سوزدەردە. دانا پاتشا سۇلەيمەن: «ٸسىن اقىماققا سەنىپ تاپسىرعان ادام اياعىن مەرتىكتىرىپ، وزىنە زاقىم كەلتىرگەنگە ۇقسار»،— دەگەن. راسىمەن دە، اقىماق ادامعا قانداي دا ٴبىر ٸس سەنىپ تاپسىرعان ادام ٶز-وزىنە زاقىم كەلتىرەدى. ونىڭ سەنىمى اقتالماي، جوسپارىنىڭ كۇل-تالقانى شىعادى (ن.س 26:6).
رۋحاني اسىل تاستار
جۇمساقتىعىڭىزبەن مىقتى بولىڭىز
ادامعا تەك قيسىندى دالەلدەر كەلتىرىپ قويعاننىڭ ٶزى جەتكىلىكسىز. ٴبىز ىلتيپاتپەن، جۇمساق سويلەۋدى دە ۇمىتپاۋىمىز كەرەك (قولوستىقتارعا 4:6 وقىڭىز). بىرەۋگە سەنىمىمىزدى ٴتۇسىندىرىپ بەرۋدى دوپ لاقتىرۋعا ۇقساتساق بولادى. دوپتى بار كۇشىمىزبەن لاقتىرساق، ادام ونى قاعا الماي قالۋى مۇمكىن. ال اقىرىن عانا بەرسەك، ول ونى قاعىپ الىپ، بىزگە قايتا لاقتىرا الادى. تۋرا سولاي، ادامعا سەنىمىمىزدى جۇمساق تىلمەن تۇسىندىرسەك، ول بىزگە قۇلاق قويىپ تىڭداپ، اڭگىمەمىز جالعاسۋى مۇمكىن. ال ەگەر ادام بىزبەن ٴسوز تالاستىرىپ، وزىنىكىن دالەلدەپ، سەنىمىمىزدى مازاق قىلىپ تۇرسا، ونىمەن ٵرى قاراي سويلەسۋدىڭ قاجەتى جوق (ناق. س. 26:4). مۇنداي ادامدار بىرەن-ساران بولماسا، نەگىزىنەن كوبىسى تىڭداۋعا بەيىم كەلەدى.
18—24 تامىز
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 27
ناعىز دوستاردىڭ اسەرى قانداي؟
كىشىپەيىلدىلىك — قۇداي قادىرلەيتىن كوركەم مىنەز
كىشىپەيىل ادامداردىڭ بەرىلگەن كەڭەس ٷشىن العىسى شەكسىز. مۇنى مىناداي مىسالمەن سالىستىرۋعا بولادى: ايتالىق، قاۋىمدا بىرنەشە اداممەن سويلەسىپ بولعان سوڭ، ولاردىڭ بىرەۋى ٴسىزدى بىلايىراق الىپ شىعىپ، تىسىڭىزدە تاماق تۇرىپ قالعانىن ايتادى. ارينە، ٴسىز ٶزىڭىزدى ىڭعايسىز سەزىنەتىن شىعارسىز. ٴبىراق ريزا دا بولاسىز عوي؟! ٴتىپتى ەرتەرەك ايتقاندا عوي دەپ ويلار ەدىڭىز. سول سياقتى باۋىرلاستار بار باتىلدىعىن جيناپ سىزگە قاجەتتى كەڭەس بەرگەندە، كىشىپەيىل جانە ريزا بولۋىمىز كەرەك. ٴبىز سول ادامدى جاۋ ەمەس، دوس دەپ بىلەمىز (ناقىل سوزدەر 27:5، 6 وقىڭىز؛ عال. 4:16).
جت-2 491-ب.، 3-ابز.
كورشى
ناقىل سوزدەردە دوسىمىزعا سەنىم ارتۋعا، قاجەت كەزدە وعان ارقا سۇيەۋگە شاقىرادى: «ٶز دوسىڭدى دا، اكەڭنىڭ دوسىن دا تاستاما، باسىڭا كۇن تۋعاندا باۋىرىڭنىڭ ۇيىنە كىرمە؛ الىستاعى باۋىردان، جاقىنداعى كورشى ارتىق» (ن.س 27:10). بۇل سوزدەر مىناعان مەڭزەسە كەرەك: قاسىمىزداعى دوسىمىزدى باعالاۋىمىز كەرەك، جاقىن تۋىسىمىزعا قاراعاندا، دوسىمىزدان كومەك سۇراعانىمىز جاقسى، ويتكەنى تۋىسىمىز الىس تۇرعاندىقتان قاسىمىزداعى دوسىمىزداي كومەك كورسەتە الماۋى مۇمكىن.
جاستار، الداعى ومىرلەرىڭ قانداي بولادى؟
7 جوعاستىڭ وقيعاسىنان نە تۇيدىك؟ ٴبىز وزىمىزگە جاقسى ىقپال ەتەتىن ادامدارمەن دوستاسۋىمىز كەرەك، ياعني ەحوبانى جاقسى كورەتىن، ونىڭ كوڭىلىنەن شىققىسى كەلەتىن ادامدارمەن. ٴبىراق دوستى تەك ٶز قاتارلاستارىمىزدان ىزدەۋىمىز كەرەك دەپ ويلامايىق. ماسەلەن، جوعاستىڭ دوسى ەحوداي ودان اناعۇرلىم ۇلكەن بولعان. دوستارىڭ جايلى بىلاي دەپ ويلانىپ كورسەڭ بولادى: «ولارمەن ارالاسقاندا ەحوباعا دەگەن سەنىمىم وسە مە؟ ولار مەنى ەحوبانىڭ نورمالارىمەن ٶمىر سۇرۋگە تالپىندىرا ما؟ ەحوبا جايلى جانە ونىڭ كەرەمەت شىندىقتارى جايلى ايتا ما؟ قۇدايدىڭ نورمالارىن قۇرمەتتەپ، ۇستانا ما؟ قاتە باعىت الىپ بارا جاتسام، قۇلاعىما جاعاتىن ٴسوزدى ايتا ما، الدە باتىل تۇزەتە مە؟» (ناق. س. 27:5، 6، 17). تۋراسىن ايتار بولساق، ەحوبانى سۇيمەيتىن دوستاردىڭ ساعان كەرەگى جوق. ال ەحوبانى سۇيەتىن دوستارىڭنان ەش ايىرىلما، ويتكەنى ولاردىڭ ساعان بەرەرى مول (ناق. س. 13:20).
رۋحاني اسىل تاستار
كم06 1.10. 10-ب.، 6-ابز.
ناقىل سوزدەر كىتابىنداعى كوڭىل بۇرارلىق ويلار
27:21. ماقتاۋ سوزدەر شىن مانىندە قانداي ەكەنىمىزدى كورسەتەدى: ەگەر ولار سول ٷشىن ەحوباعا قارىزدار ەكەنىمىزدى مويىنداۋعا جانە وعان ٵرى قاراي دا قىزمەت ەتە بەرۋگە تالپىندىرسا، كىشىپەيىل ەكەنىمىزدى، ال ٶزىمىزدى وزگەلەردەن ارتىق ساناۋعا تۇرتكى بولسا، كىشىپەيىلدىلىكتىڭ جوقتىعىن كورسەتەدى.
25—31 تامىز
قۇداي سوزىندە جاتقان قازىنا ناقىل سوزدەر 28
زۇلىم ادام مەن ٵدىل ادامنىڭ ايىرماشىلىعى
كم93 15.5. 26-ب.، 2-ابز.
ەحوباعا تولىقتاي ارقا سۇيەيسىز بە؟
«ٵدىل ادام ارىستانداي باتىل بولار» (ناقىل سوزدەر 28:1). ونىڭ سەنىمى مىقتى، ول ەحوبانىڭ سوزىنە سەنىم ارتادى، ەشقانداي قاۋىپ-قاتەرگە قاراماستان ەحوباعا باتىل قىزمەت ەتە بەرەدى.
جت-2 1139-ب.، 3-ابز.
تۇسىنىك
تۇسىنىكتىڭ قاينار كوزىنەن تەرىس اينالاتىندار. كۇنا جاسايتىن ادام شەشىم قابىلداردا قۇدايدىڭ ويىن ەسكەرمەيدى (ٵيۇپ 34:27). بۇنداي ادام ٶز-ٶزىن الداپ، بۇرىس جولدا جۇرگەنىن ەلەگىسى كەلمەيدى، تۇبىندە تۇسىنىكتەن ايىرىلادى (زب 36:1—4). ول «قۇدايعا قۇلشىلىق ەتەمىن» دەگەنىمەن، ادامنىڭ قاعيدالارىن قۇدايدىكىنەن جوعارى قويادى (يش 29:13، 14). ٶز جامان ارەكەتتەرىن اقتاپ، مۇنىسىن ٴجاي عانا «كوڭىل كوتەرۋگە» جاتقىزادى (ن.س 10:23)، ونىڭ وي ساناسى ارامدىق، قاتىگەزدىك پەن اقىماقتىققا تولادى، ول ٴتىپتى «مەنىڭ زۇلىم ىستەرىمدى قۇداي كورمەيدى دە، بايقامايدى دا» دەپ ويلايدى (زب 94:4—10؛ يش 29:15، 16؛ ەرم 10:21) بىلايشا ايتقاندا ول ٶز ارەكەتىمەن «ەحوبا جوق!» دەگەندەي بولادى (زب 14:1—3) ول قۇدايدى ەشقاشان ەسكەرمەيدى. قۇدايدىڭ پرينسيپتەرىمەن جۇرمەگەندىكتەن ول ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىنا جەتە المايدى، جاعدايعا دۇرىس باعا بەرە المايدى جانە دۇرىس شەشىم قابىلداي المايدى (ن.س 28:5).
جت-1 1211-ب.، 4-ابز.
مىنسىزدىك
ادام مىنسىزدىگىن ٶزىنىڭ ەرىك-جىگەرىنىڭ ارقاسىندا ەمەس، ەحوباعا، ونىڭ كۇشىنە دەگەن بەرىك سەنىمىنىڭ ارقاسىندا ساقتاي الادى (زب 25:21). قۇداي مىنسىزدىك جولىمەن جۇرەتىندەردىڭ «قالقانى» مەن «بەرىك قورعانى» بولۋدى ۋادە ەتەدى (ن.س 2:6—8؛ 10:29؛ زب 41:12). قۇدايدىڭ ىقىلاسىنا يە بولۋدى جان-تاندەرىمەن قالايتىندىقتان، مۇنداي ادامداردىڭ ٶمىرى تۇراقتى بولادى جانە ولار ماقساتتارىنا سۇرىنبەي جەتەدى (زب 26:1—3؛ ن.س 11:5؛ 28:18). ٵيۇپ ايتقانداي، زۇلىمداردىڭ بيلىگىنەن ٴمىنسىز ادام قينالادى، زۇلىمدار سياقتى مىنسىزدەر دە ولەدى. ٴبىراق ەحوبا مۇنداي ادامنىڭ ٶمىر جولىن بىلەدى، مۇرالى يەلىگىن ماڭگى ساقتايدى، وعان بولاشاقتا تىنىشتىق سيلاپ، ەشبىر يگىلىكتەن قۇرالاقان قالدىرمايدى (ٵپ 9:20—22؛ زب 37:18، 19، 37؛ 84:11؛ ن.س 28:10). ٵيۇپتىڭ ومىرىنەن كورىنەتىندەي، ادامدى قۇرمەتكە بولەيتىن — بايلىعى ەمەس، مىنسىزدىگى (ن.س 19:1؛ 28:6). مىنسىزدىك ساقتايتىن ادامنىڭ بالالارى باقىتتى (ن.س 20:7)، ويتكەنى ولاردى ەلگە سيلى، جاقساتتى ادامنىڭ بالالارى دەپ بىلەدى.
رۋحاني اسىل تاستار
كم01 1.12. 11-ب.، 3-ابز.
بەينەلى جۇرەك تالماسىن الدىن الىڭىز
وزىمىزگە تىم سەنىمدى بولۋ. جۇرەك تالماسىنا شالدىققان ادامداردىڭ كوبىسى، اۋىرعانعا دەيىن دەنساۋلىقتارىنا ەشقانداي قاۋىپ-قاتەر ٴتونىپ تۇر دەپ ويلاماعان. ولار مەديسينالىق تەكسەرىستەن ٶتۋدى قاجەتسىز ساناعان، وزگەلەر ايتقاندا، بۇعان كۇلگەن. تۋرا سولاي كەيبىرەۋلەر ۇزاق ۋاقىتتان بەرى ٴماسىحشى بولعاندىقتان «مەن رۋحاني قۇلامايمىن» دەپ ويلايدى. باستارى تاسقا تيگەنشە، وزدەرىن رۋحاني تەكسەرىستەن وتكىزبەيدى. ٴبىراق ٴبىز ٶز-وزىمىزگە تىم سەنىمدى بولماي، پاۋىلدىڭ ايتقان كەڭەسىن ەستە ۇستاۋىمىز كەرەك. ول: «كىم نىق تۇرمىن دەپ ويلاسا، قۇلاپ قالۋدان ساق بولسىن»،— دەگەن. سوندىقتان كەمەلسىز ەكەنىمىزدى مويىنداپ، رۋحاني كۇيىمىزدى قايتا-قايتا تەكسەرىپ تۇرعانىمىز ماڭىزدى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 10:12؛ ناقىل سوزدەر 28:14).