Juulioʼu

Watüjaa aaʼu nüshatüin Jesús nukuwaʼipa chi Nüshikai. Atüjaana aaʼu tia sünainjee tü nümakat, tü naaʼinrakat, jee sünainjee tü kasa pülasü naainjakat (Juan 14:9). ¿Kasa watüjaka sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús akatsüinreetka wanoula? Muloʼu maʼin tü waalinkat nüpüla Jesús otta nüpüla chi Nüshikai. Wanaa sümaa yaajachin Jesús mmapaʼa atüjaana aaʼulu muloʼuin saalin wayuu nüpüla sünainjee tü kasa pülasü naainjakat. Soʼu wanee kaʼi, emetutsü nanüiki piamashii wayuu moʼupaʼasalii nümüin Jesús süpüla nachuntuin kaalinwaa nümüin (Mat. 20:30-34, TNM). Tü aküjüneekalü achiki suluʼu griego süka tü pütchikat «aisü tamüin namüliala» shia süchiki nukuwaʼipa wanee wayuu mojukai aaʼin saalinjee niʼrüin wanee wayuu mojukai aaʼin sutuma tü alatakat nümüin, müsü sülatakai tia nümüin. Süka alin sümüliala wayuu nümüin Jesús, muloʼu maʼin saalin wayuu nüpüla, müshiijeseʼe nikirüin na wayuu outakana jamü otta anain nutuma wanee wayuu ajaʼtta atachi (Mat. 15:32; Mar. 1:41). Wayaawatakalaka saaʼu muloʼuin maʼin tü waalinkat nüpüla Jehová, chi Maleiwa amüliajüikai wayuu jee muloʼuin maʼin tü waalinkat nüpüla chi Nüchonkai, aisü namüin neʼrapa waya müliain (Luc. 1:78, TNM; 1 Ped. 5:7, TNM). Najaʼttiree amüinrü tü kasa müliakalü atuma saaʼin wayuu. w23.04 3 püt. 4, 5

Eejüinjatü waaʼin suulia sünainpünaain waya wanee kasa amojujeʼereetka tü suluʼukat waaʼin, tü joutkat maʼin maaʼulu. Süpüla anainjatüin tü jülüjakat waaʼin, acheküsü waashajeʼerüin tü Bibliakat sümaa wekirajaain sünain, acheküshii woutkajaain jee waküjain pütchi. Soto waaʼin nnojoleenain nuuʼulaain waya Jehová suuʼulakünüin waaʼin sükajee wanee kasa nnojoleetka wachecherüin atuma waaʼin (1 Cor. 10:12, 13, TNM). Süpüla waneepiain waya nümaa Jehová, oʼuraajüinjana maʼin waya nümüin. Keeʼireesü naaʼin Jehová waküjain nümüin süpüshuaʼa tü suluʼukat waaʼin (Sal. 62:8). Anasüjeseʼe pükatarüle kaʼi soʼukaiwai süpüla puʼuraajüin nümüin Jehová süka süpüshuaʼa paaʼin. Puʼwaaja nia jee paapaa analuʼutka nümüin saaʼujee süpüshuaʼa tü kasa anasü naaʼinrakat püpüleerua. Puchunta nümüin süpüla yalayalain paaʼin sünain aküjaa pütchi, süpüla püchecherüin paaʼin soʼunnaa müliaa otta süpüla püchecherüin paaʼin suulia tü ooʼulakünakalü aka paaʼin. Ayataʼaya puʼuraajüin nümüin Jehová, nnojo puuʼulaain sütaʼülüin pukuwaʼipa wanee kasa suulia aaʼinraa tia. w23.05 7 püt. 17, 18

Outkajaʼawaishii waya süpüla waʼwaajüin Jehová (Sal 26:12; 111:1). Outkajaashii wayaʼaya süpüla watütüleʼerajiraain waaʼin soʼunnaa tü alatakat wamüin maaʼulu (1 Tes. 5:11). Wasoutapa sünain tü outkajawaakat, waaʼinrüin tia piamasükat kasa. Eesüjaʼa kapüleere wamüin wayalerüin wajapü sünain tü outkajawaakat sutuma mmoluin waya jee shiale sutuma nnojoliin waneekünüin maʼin süpüla wasoutuin sünain jaʼitasü kojuyatuain wayalerüin wajapü. Suluʼu tü karaloʼuta nüshajakat chi aluwataaushikai Pablo namüin na hebreokana, eesü wanee pütchi anaka maʼin süpüla waaʼinrüin. Tü waaʼinmaainjatkat naashin Pablo sünain tü outkajawaakat shia watütüleʼerajiraainjatüin waaʼin waneʼewai wakua. Jülüjale waaʼin eein süpüla watütüleʼerüin naaʼin na waneinnua sükajee tü wamakat sünain tü outkajawaakat, nnojoleerü mmoluin maʼin waaʼin wayalerapa wajapü, jaʼitasü palitchonle wanüiki wasoutapa. Nnojoliire waneekünüin maʼin süpüla wasoutuin sünain tü outkajawaakat, talateeria waaʼin weʼrüle nasoutuin na waneinnua (1 Ped. 3:8, TNM). w23.04 20 püt. 1-3

Nüküjain chi aluwataaikai saaʼu Babilonia eeinnapain süpüla noʼunuin na judío püreesakana Babilonia chamüin Israel, tü noumainkat (Esd. 1:2-4). Nia neʼe Jehová eeka süpüla ountuin tia nümüiwaʼa, süka jamüin, matüjain ajütaa achiki na babiloniokana na püreesakana natuma (Is. 14:4, 17). Sükanajuupa Babilonia, nüküjain chi jekechikai aluwataain saaʼu eeinnapain süpüla noʼunuin na judíokana noumainpaʼamüin. Naneeküinjatü na judíokana noʼunajanale jee makatüinjanale naya Babilonia, nayaleekajaʼa na laülaakana süpüleerua napüshi naaʼinrajatiaʼaya tia. Eepejeʼe na kapüleekana amüin naneeküin tü naaʼinrajatkat. Wainma na judío laülaainnakana maʼin, müsüjeseʼe kapüleejeerüin namüin noʼunuin Babiloniajee suluʼumüin wanee mma wattaka napüleerua. Süka wainmain na judío joʼuukana chaa Babilonia, nnojotsü neʼraajüin wane mma naata suulia. Noumain neʼe na natuushinuukana tü mmakat Israel naküjainruʼu. Eeshiijaʼa eere judío washinnuukana chaa Babilonia, müsüjeseʼe kapüleein namüin napütüin tü nepiakat sümaa tü kasa namaʼanakat süpüla noʼunuinjanain suluʼumüin wane mma nnojotka neʼraajüin. w23.05 14 püt. 1, 2

Saashin tü Bibliakat choʼujaasü maʼin wachecherüinjatüin waaʼin, wamüliajiraainjanain jee aijiraainjanain waya. Müsü Lucas 21:19: «Oʼttaajeena jia jüchecherüle jaaʼin». Müsü sünüiki Colosas 3:12: «Jümülialaa [jaaʼin] naalin na waneinnua». Otta 1 Tesalónica 4:9, 10, müsü mayaa: «Nikirajüin jia Maleiwa süpüla aijiraainjanain jia. [...] Tawalayuu, shiapejeʼe anain jaaʼinraleere maʼin tia». Jaʼyasü naaʼu na anoujashiikana naaʼinrüin tü nümakat Pablo, ayatüinjatpejeʼe naaʼinrüin tia waneepia. Shiainjatü waaʼinraka tia. Wekirajaa süchiki tü naaʼinrakat naya na anoujashiikana otta tü waaʼinrajatkat süpüla washatüin nakuwaʼipa. Waaʼinrüle tia, eejeerü waaʼin süpüla tü müliaa miyoʼukat. Sutuma pütüjaichipain süpüleerua püchecherüin paaʼin soʼunnaa müliaa, paaʼinreʼeria tia süntapa tü müliaa miyoʼukat. w23.07 3 püt. 4, 8

Ayatüinjana suluʼupünaain tü «Wopu Wulekat» na chainjanakana iipünaa jee na yaainjanakana mmapaʼa süpüla weʼrüin tü kasa anasü eejeetkat mapeena (Juan 10:16, TNM). Soʼujee 1919, watta naalii wayuu tooloyuu, jieyuu otta tepichi ojuʼitakana suluʼujee Babilonia tü Miyoʼukat, tü shiyaawasekat süpüshuaʼa tü iküleesia ekirajakat sünain alawaa, ojuʼitüshii naya suluʼujee süpüla suluʼuinjanain naya «tü Wopu Wulekat». Anasü nutuma Jehová tü wopukot napüleerua na judío chainjanakana Israelmüin (Isa. 57:14). Müsia tü naaʼinrakat maaʼulu napüleerua na oʼunakana suluʼu «tü Wopu Wulekat». Kakalia süpülapünaa 1919, müsü nuʼwulejakai saaʼin Jehová tü wopukot nakajee na wayuu kanoulakana (anasü paashajeʼerüle Isaías 40:3). Naya wayuu kanoulakana, müshii naʼyataakana aaʼin sünain tia wopukot. Sünainjee tü naaʼinrakat, wainma na wayuu ojuʼitakana suluʼujee Babilonia tü Miyoʼukat süpüla naʼwaajüinjachin Jehová wanaa namaa na aʼyataakana nümüin. w23.05 15 püt. 8, 9

Keeʼireesü naaʼin Jehová waʼyataainjanain nümüin süka süpüshuaʼa waaʼin sümaa talatüin waaʼin (2 Cor. 9:7). ¿Jamüshii waʼyataainjanaka maʼin süchiirua wanee kasa waʼyataweeka anain nümüin Jehová jaʼitairü nnojoluin waaʼin sünain? Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa chi aluwataaushikai Pablo. Müshi nia: «Müshi tasheʼejakai saaʼin tatapaʼa jee müsü aka saaʼin wanee tachepchia» (1 Cor. 9:25-27, TNM). Mayaainjeʼe nnojoluin naaʼin Pablo sünain aaʼinraa tü keeʼireekat naaʼin Jehová, ayatüsia nüchajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla naaʼinrüin tia. ¿Talatüsüche naaʼin Jehová sümaa tü niʼyataainkat Pablo? Jamüsaʼa shia. Naapüin Jehová naʼanasia nümüin süka niʼyataain maʼin Pablo süchiirua tü nüchekakat nüpüleerua (2 Tim. 4:7, 8, TNM). Talatüsü naaʼin Jehová waʼyataale nümüin sümaa talatüin waaʼin. Talatüsia naaʼin waaʼinrüle tü nüchekakat mayaainjeʼe nnojoluin waaʼin sünain. Aʼyataashii waya süchiirua wanee kasa süka alin wapüla Jehová. Niiʼiyatüin naʼanasia Jehová nümüin Pablo süka niʼyataain maʼin nümüin. Meeria tü naaʼinrakat Jehová wapüleerua (Sal. 126:5). Weʼrüle naʼanasia Jehová, ayateeria keeʼireein waaʼin waʼyataain süchiirua tü waʼyataweekalü anain nümüin. w23.05 28 püt. 9, 10

Naashin chi aluwataaushikai Pablo müshii natunkakai aaʼin na outuinjanakana soʼu tü nükaliakat Jehová. Nutunkule wanee wayuu, nnojotsü nütüjaain saaʼu tü kasa alatakat nüʼütpünaa, nnojotsü nütüjaain saaʼu anale jee mojule tü kasa alatakat. Alatamaatüsü kaʼi naaʼu otta nnojotsü eejüin naaʼin sülatüle kasa nümüin. Müsia neʼe tü alatakat namüin na wayuukana, müshii natunkakai aaʼin sünain anoujaa (Roma 11:8). Mayaainjeʼe neʼrüin tü kasa ayaawatünüinjatkalü akajee sülüʼülüin süpüla sajaʼttinnüin tü kasa mojusükat jee sülüʼülüin tü müliaa miyoʼukat, ayatüsia nnojoluin eejüin naaʼin (2 Ped. 3:3, 4). Akanasaʼa wayakana watüjaa aaʼu eejüinjatüin maʼin waaʼin sümaʼinruʼu waʼatapajüin süntüin tia kaʼikat (1 Tes. 5:6, TNM). ¿Jamüshii watüjainjanaka süpüleerua wakuwaʼipa? ¿Jamüsü laülaainjatka waaʼin? Shia süka eein süpüla sünainpünaain waya política otta eein süpüla sünainpünaain waya sukuwaʼipa wayuu. Sümaʼainruʼu sülüʼülüin tü nükaliakat Jehová apüleeruaaneerü maʼin waaʼin süpüla sünainpünaain waya tia piamasükat kasa. Nnojoliinjanapejeʼe waya mmoluin suulia aküjaa süchiki jamüin nnojoliika waya sünainpünaain tia. Süka nükaalinjeenain waya Jehová sükajee tü nüpülainkat, jimateerü waaʼin, laülaajeerü waaʼin otta aneerü tü kasa waneekakat (Luc. 12:11, 12, TNM). w23.06 10 püt. 6, 7

¿Kasa antajaaka pikiiruʼumüin paapapa nüchiki Sansón? Eesüjaʼa süntajaale pikiiruʼumüin niain wanee wayuu katchinkai maʼin. Eepejeʼe tü kasa mojusü nüneekakat niʼraka anainjee nümüliala. Mayaainjeʼe müin nukuwaʼipa, jülüjasü naaʼin Jehová tü kasa anasü naaʼinrakat otta nüshajirüin tü nüchikimaajatkat suluʼu tü Bibliakat süpüla anainjatüin wakuwaʼipa nünainjee. Wainma kasa pülasü naainjaka Jehová nükajee Sansón süpüla nükaalinjain na israelitakana. Kakalia mapa süchikijee outuin Sansón, nüshajüin chi aluwataaushikai Pablo nünülia Sansón naʼaka na wayuu kanoulakana maʼin (Heb. 11:32-34). Eesü süpüla sükatsüinraain waaʼin sünainjee nukuwaʼipa Sansón. Niʼitaain naaʼin nünain Jehová soʼunnaa müliaa. Anasü wekirajaale süchiki tü watüjakat nünainjee Sansón otta tü waaʼinrajatkat süpüla sükatsüinraain waaʼin sünainjee nukuwaʼipa. w23.09 2 püt. 1, 2

Wanee kasa waaʼinrajatka süpüla wachecherüin waaʼin shia waküjale nümüin Jehová tü kasa shapaakalü atuma waaʼin (1 Tes. 5:17). Mayaainjeʼe nnojoluin piʼrüin müliaa maaʼulu, ¿achuntushiche pia kaalinwaa nümüin Jehová jashichire pia jee nnojorüle pütüjaain saaʼu tü paaʼinrajatkat? Puchuntawaire kaalinwaa nümüin Jehová süpüla tü paaʼinrajatkat soʼukaiwai, paaʼinreʼeria tia mapeena piʼrapa pümüliala. Piyaawateetkalaka saaʼu nükaalinjeechin pia Jehová soʼu tü kaʼi choʼujaakalü oʼu shia pümüin (Sal. 27:1, 3). Wachecherüle waaʼin soʼunnaa tü müliaa weʼrakat maaʼulu, wachechereʼeria waaʼin soʼunnaa tü müliaa miyoʼukat (Roma 5:3). Wainma na wawalayuu jülüjakana aaʼin eein süpüla nachecherüin naaʼin soʼunnaa wanee müliaa saaʼujee tü müliaa neʼrüitpakat. Nayaawatapa saaʼu nükaalinjain naya Jehová, katchinjeerü maʼin nanoula süntapa süchikuaʼa wanee müliaa nanainmüin (Sant. 1:2-4). w23.07 3 püt. 7, 8

Nnojoishi ichein Jehová süchiirua tü nümakat süka nnojoluin yaletüin naaʼin otta süka nümülialüin saaʼin wayuu. Wanaa sümaa najaʼttirüinjanain Jehová na mojulaashii kepiakana Sodoma, naaʼinrüin wanee kasa wayaawataka atuma nnojoluin yaletüin naaʼin. Nüküjain nümüin Lot nükajee wanee aapiee nuʼluwataainjachin saaʼumüin uuchi. Saaʼujee mmoluin Lot nuchuntuin nümüin Maleiwa anain nuuʼulaale nuʼluwataain sümaa nüpüshi suluʼumüin wanee pueulo kanüliasü Zóar. Mayaainjeʼe najaʼttirüinjatüin Maleiwa tia pueulokot, nuuʼulaain nuʼunuin Lot chamüin. Nnojoikalaka ichein Jehová süchiirua naaʼinrüinjatüin Lot tü nuluwataakalü anain (Gén. 19:18-22). Kakalia mapa, amülialaasü naaʼin Jehová naalin na ninivitakana. Nuluwataain Jonás wanee nünüikimaajachi süpüla nüküjainjatüin namüin najaʼttirüinjanain naya sümaʼaleeya tü pueulokot saalinjee naainjala. Saaʼujee nayaawajaain suulia naainjala, amülialaasü naaʼin Jehová naalin otta motusü naaʼin tü naainjalakat (Jon. 3:1, 10; 4:10, 11). w23.07 21 püt. 5

Wanee wunuʼulia eekai jepetüin ourala, kapüjiainjatü shia atumawaa suulia sujutuuin. Müsia neʼe tü alatakat nümüin Jehoás, müshi nia maʼaka saaʼin tü wunuʼulia jepetükalü ourala. Choʼujaashi nükaaliijainjachin nia Jehoiadá süpüla müinjachin shaʼwatakai naaʼin. Shiasaʼa outapa Jehoiadá, müshi nujutuukai aaʼin Jehoás mmoluʼumüin. Anuu tü watüjakat sünainjee tia: nnojoishi neʼe kojutuinjachin wamüin Jehová saaʼujee weʼrüin kojutuin nia namüin na wawalayuukana, saaʼujee kojutuin nia namüin na wapüshikana otta shiale saaʼujee nakaalinjain waya süpüla wountuin tia. Süpüla katsüin wanoula, wakooʼomüinrüinjatü tü naalinkat Jehová wapüla jee kojutuinjachin maʼin nia wamüin. Wountuin tia wanaa sümaa wekirajaain sünain tü Nünüikikat sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain otta wanaa sümaa woʼuraajüin nümüin waneepia (Jer. 17:7, 8; Col. 2:6, 7). Nnojotsü nuchuntuin wamüin Jehová wanee kasa isaka wachiki. Anuu tü nuchuntakat wamüin suluʼu Eclesiastés 12:13: «Kojuta pümüin chi Maleiwa shiimainshikai otta paaʼinra tü nuluwataakalü anain pia, shiainjatü naaʼinraka wanee wayuu tia». Kojutule maʼin wamüin Jehová otta mmorüle waya saaʼu waaʼinrüin wanee kasa mojuka nümüin, yalayaleerü waaʼin soʼunnaa müliaa otta meimmoluinjeena waya. Waaʼinrüle tia, aleeweena waya nümaa Jehová süpüla kaʼikat süpüshuaʼa. w23.06 18 püt. 17-19

«Müshi tamüin chi joyotokoi saaʼu tü einasee süpülajatkalü aluwatawaa», müsü tü pütchi ashajünakat suluʼu tü wetsiikulokot 5, sükajee tia wayaawata aaʼu niain Maleiwa apansaajakai wamüin tü pütchi nümakat (Apoc. 21:5₁). Anasü maʼin tia pütchikat süka apünüintuain neʼe süshajünüin suluʼu tü karaloʼutakat Apocalipsis eere nusoutuin Jehová. Tia pütchikat nnojotsü nüpansaajüin wamüin wanee aapiee pülashi, nnojotsü nüpansaajüin wamüin Jesús, nia apansaajaka wamüin Jehová. Sükajee tia, wanoujain maʼin sünain nikeraajeerüin Jehová tü nümakat suluʼu Apocalipsis 21:5, 6, jama niain wanee Maleiwa «matüjainkai aküjaa alawaa» (Tito 1:2). «Jeketüitpa tatuma sukuwaʼipa kasa süpüshuaʼa», müshi chi Maleiwakai. Aküjünüsü yala müin nikeraajüitpakai saaʼin Jehová tü nümakat mayaainjeʼe nikeraajeerüin shia mapeena (Is. 46:10). w23.11 3 püt. 7, 8

Ayatüinjatü nüchecherüin naaʼin Pedro suulia tü kasa mojusü jookalü apüla nia. Wanaa sümaa nüküjain Jesús müliainjachin nia jee outuinjachin nia süpüla shikeraajüinjatüin tü pütchi aküjünatüjütkalia, achiaanüshi nia nutuma Pedro (Mar. 8:31-33). Kojuyatua nüʼülüjiraain Pedro namaa na wane aluwataaushikana süchiirua jaralinjachin miyoʼuin naʼakajee (Mar. 9:33, 34). Wanee ai süpülapünaa nuʼutunuin aaʼin Jesús, awataashi Pedro nooʼomüin wanee wayuu sümaa nüchotoʼoleein nücheʼe (Juan 18:10). Soʼuleʼeya aikat tia, eimmolojooshi Pedro otta apünüintua nuunjulajüin süchiki niʼraajüin Jesús (Mar. 14:66-72). Soʼu tia, aʼyalajashaatashi nia sutuma mojuin maʼin naaʼin. Nnojoishi ayüülajünüin Pedro nutuma Jesús. Süchikijee nüsoʼiraain aaʼin Jesús, nüküjain nümüin Pedro naaʼinrajatüin waneirua kasa ayaawatüneetka akajee alin Jesús nüpüla. «Pikajeʼera tü taʼanneetsecheinkat», müshi Jesús nümüin (Juan 21:15-17). Yapakalaka Pedro süpüla nikeraajüin tü aʼyatawaa aapünakat nümüin. Müshijeseʼe chajachin nia Jerusalén soʼu sükalia tü miʼiraa kanüliakat Pentecostés otta eejachi nia naʼaka na palajanakana antüin aaʼu tü nüpülainkat Maleiwa. w23.09 21 püt. 6, 7

«Müinjana jürüleejakai naaʼin na anoujashiikana nünain Maleiwa», müshi Pedro namüin na laülaashiikana wanaa nümaa (1 Ped. 5:1-4, TNM). Piale wanee laülaashi, watüjaa aaʼulu alin püpüla na wawalayuukana sümaa paaʼinmajeein naya. Eesüjaʼa isale püchiki paaʼinrüin tia sutuma wainmain maʼin piʼyataain. ¿Kasa paaʼinrajatka sülatüle tia pümüin? Püküja nümüin Jehová jamüin paaʼin. «Chi wayuu akaalinjakai wanee wayuu, naaʼinrajatü tia maʼaka naaʼinrüin shia chi wayuu akaalinjünakai nutuma Maleiwa sükajee tü nüpülainkat», müshi Pedro (1 Ped. 4:11, TNM). Jamüshiijaʼa na wawalayuu puutkajaakana amaa, eesüjaʼa sülatüle namüin kasa kapüleesü isaka süchiki sunoutunuin. Anapejeʼe sotule paaʼin eein süpüla nakaalinjain naya Jesucristo, «chi arüleejüi kojutukai maʼin». Eeshii süpüla nükaalinjain naya maaʼulu jee mapeena. Tü nuchuntakat Maleiwa namüin na laülaashiikana shia alinjanain napüla na wawalayuukana, jülüjainjanain naya naaʼin otta anainjatüin nakuwaʼipa napüleerua. w23.09 29 püt. 13, 14

Wanaawale waaʼin namaa na manoujainsaliikana eeshii süpüla wakayalaain nuulia Jehová jee nnojoliin woonooin sümaa tü nuluwataakalü anain (1 Cor. 3:19, TNM). Maaʼulu yaa weʼrüin na wayuukana naaʼinrüin neʼe tü suchuntaakat naaʼin. Eesüjaʼa washateere sümüin tü nakuwaʼipakat. Wekirajaa süchiki tü alatakat namüin na anoujashii chajanakana Pérgamo otta Tiatira. Eeshii waneinnua anoujashii wanaawakana aaʼin namaa na manoujainsaliikana, maʼaka naaʼin na aʼluwajiraakana akuwaʼipa jee na aʼwaajakana maleiwayaasü. Nüchiaain naya Jesús süka nooʼulaain naʼluwajiraain nakuwaʼipa waneinnua anoujashii (Alat. Map. 2:14, 20). Eeshiijaʼa süpüla nemeejüin waya na waneinnua shiiʼiree wanaawain waaʼin namaa. Eesüjaʼa naküjale wamüin waneinnua wayuu weʼraajakana anain woʼunule süchiirua tü suchuntaakat neʼe waaʼin otta nnojoluin anain woʼunule süchiirua tü nuluwataakalü anain Jehová. Naashin nayakana nnojotsü jaloulin wamüin tü sümakat tü Bibliakat. Eesüjaʼa jülüjale waaʼin choʼujaain pansaainjatüin wanee kasa nuluwataaka anain waya Jehová. Eesüjaʼa wakooʼomüinjeere sümüin tü kasa nuchuntakat wamüin Maleiwa (1 Cor. 4:6, TNM). w23.07 16 püt. 10, 11

Choʼujaasü sükatsüinnüin saaʼin María, tü niikat Jesús. Ipuoluinjatü shia sümaa nnojoluin sünainpünaain tooloyuu, nnojotsü shiʼraajüin tü epijaakat tepichi otta aapünüsü sümüin saaʼinmajüinjachin chi Mesíaskai. ¿Jameetkajasaʼa sünüiki nümüin José süchiki ipuoluin shia sümaa nnojoluin kakuwaʼipain nia sümaa? (Luc. 1:26-33). ¿Kasa saaʼinraka María süpüla sükatsüinnüin saaʼin? Achuntusü shia kaalinwaa namüin na waneinnua. Süsakirüin Gabriel süpüla sütüjaain sooʼomüin süchiki tü saaʼinrajatkat (Luc. 1:34). Suʼunaka suluʼumüin wanee pueulo chakat Judá süpüla süntajatüin sümaʼanamüin Elizabeth, wanee süpüshi. Atütüleʼennüsü saaʼin María sutuma Elizabeth. Sükajee tü nüpülainkat Maleiwa, süküjain Elizabeth sümüin María wanee pütchi ekeraajüinjatka nünain chi süchonkai (Luc. 1:39-45). Süküjain María wainmain kasa pülasü naaʼinraka Jehová süpüleerua sükajee tü nüpülainkat (Luc. 1:46-51). Nükatsüinrüin Jehová saaʼin María nükajee Gabriel otta sükajee Elizabeth. w23.10 14 püt. 10-12

Eeshii 144.000 anoujashii aneekünakana sükajee tü nüpülainkat Maleiwa otta aleewashii maʼin naya nümaa Jehová. Sacerdoteinjana naya wanaa nümaa Jesús chaa iipünaa (Apoc. 14:1). Tü Kuatta Wulekat shiyaawase naneekünüin süpüla nachooinjanain naya Maleiwa sümaʼainruʼu yaayüliin naya mmapaʼa (Roma 8:15-17). Tü Kuatta Wulekat maʼin shiyaawase chain nipia Jehová iipünaa. Tü kuluulu soʼulujunakat tü Kuatta Wulekat maʼin shiyaawase niʼiruku Jesús. Sümaʼainruʼu wayuuin Jesús, nnojoishi süpüla nuʼunajachin iipünaamüin süpüla laülaainjachin nia napüleerua na sacerdotekana suluʼu tü miichi aʼwaajülee nukumajakat Jehová sükajee tü nüpülainkat. Sutuma naapajiraain nikii Jesús saaʼu saainjala wayuu süpüshuaʼa, eeinnapa süpüla noʼunuin iipünaamüin na aneekuushikana. Süpüla chainjanain naya iipünaamüin, nnojoishii keʼirukuinjanain naya sümaa keipüsein naya (Heb. 10:19, 20; 1 Cor. 15:50). w23.10 28 püt. 13

Nnojoishi jashichin Gedeón namüin na nüpüshikana Efraín wanaa sümaa nayoujain tü naaʼinrakat (Juec. 8:1-3). Süka nnojoluin yaletüin naaʼin, naapajüin nanüiki otta kemeʼeriasü nünüiki süpüla niimaleʼerüin naaʼin. Na laülaashii kekiikana nashatüin nukuwaʼipa Gedeón. Shiyoujünüle tü naaʼinrakat nutuma wanee wayuu, naapajüin nünüiki otta nnojoishii asounnajaain naya nümüin (Sant. 3:13). Saaʼujee naaʼinrüin tia, ayatüshii anajiraain na wawalayuukana. «Puluwataa waaʼu», müshii na israelitakana nümüin Gedeón saaʼujee nükanajüin na madianitakana. Nüküjapejeʼe Gedeón namüin niainjachin Jehová aluwataain naaʼu (Juec. 8:22, 23). ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana süpüla nashatüin nukuwaʼipa Gedeón? Niainjachi kojutuka natuma Jehová saaʼujee tü kasa nountakat (1 Cor. 4:6, 7). «Shia tekirajaka anain tü Bibliakat, ekirajünüshii waya nutuma ‹chi achepchiee oonookai jee kekiikai maʼin›», eesü süpüla müin nünüiki wanee laülaashi süküjünüle nümüin nütüjain maʼin ekirajaa. «¿Aʼwaajünüshiche Jehová sünainjee sukuwaʼipa tekirajia, tayataapa neʼe aʼwaajünüin nuulia?», anasü nasakirawaire naaʼin na laülaashiikana sünain tia. w23.06 4 püt. 7, 8

Nnojorüle naapüin Jehová wamüin tü wachuntakat nümüin, anasü wasakirüle waaʼin sünain tüü: «¿Anasüche tü kasa tachuntakat nümüin?». Eesüjaʼa jülüjale waaʼin watüjaain saaʼu tü anainjatkalü atuma wakuwaʼipa, eepejeʼe süpüla nnojoluin anain wakuwaʼipa watta kaʼi sutuma tü kasa jülüjakat waaʼin. Eesüjaʼa süpüla wachuntuin nümüin Jehová wanee kasa süpüla wanoutuin wanee kasa alataka wamüin, eepejeʼe wanee kasa anaka suulia tü wachuntakat nümüin süpüla sunoutuin tü alatakat wamüin. Eesüjaʼa nnojorüle pansaain tü wachuntakat nümüin Jehová sümaa tü nüchekakat (1 Juan 5:14). Jülüjataa waaʼin tü nachuntakat waneinnua wawalayuu, nachuntuin nümüin Jehová ayatüinjanain naʼyataain nachonnii nümüin. Müsü anayaakai saaʼin tü nachuntakat, nnojotpejeʼe nüpüleeruain waaʼin Jehová shiiʼiree waʼyataainjanain nümüin. Keeʼireesü naaʼin Jehová waneeküin süka waaʼin wamüiwaʼa waʼwaajüin nia, jaʼitakajeʼe napüleerua na wachonniikana (Deut. 10:12, 13; 30:19, 20). Tü anakat süpüla nachuntuin na wayuukana nümüin Jehová shia natanalüin naaʼin na nachonniikana. Müle shia natuma, eeshii süpüla alin Jehová napüla nachonnii jee aleewain naya nümaa (Prov. 22:6; Éf. 6:4). w23.11 21 püt. 5; 23 püt. 12

¿Jamüshii aika wapüla na waneinnua wamüliajüle naaʼin? Saashin wanee karaloʼuta aashajaaka süchiki tü Bibliakat, tü pütchi «amüliajaa aaʼin» nümakat Pablo shia yalale wanee wayuu nüʼütpaʼa wanee wayuu eʼrakai müliaa süpüla nükatchinrüin naaʼin. Wamüliajüle wanee wawala soʼunnaa müliaa, wakaalinjeechi nia süpüla ayatüin niʼyataain nümüin Jehová. Wamüliajüle naaʼin na wawalayuukana, jaʼyeerü waaʼu alin naya wapüla (2 Cor. 7:6, 7, 13). Sümülialaale naaʼin wanee wayuu naalin chi wayuu eʼrakai müliaa, nüchajaajeerü sukuwaʼipa süpüla niiʼiyatüin naalin nüpüla. Müshi Pablo nüchiki Jehová: «Nia kanainjeejachika tü aliikalü apüla wayuu jee nia chi amülialakai saaʼin wayuu» (2 Cor. 1:3). w23.11 9 püt. 8-10

Watüjaa aaʼu neʼreenain müliaa napüshuaʼa na oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa Cristo. Jülüjataa waaʼin tü nümakat chi aluwataaushikai Pablo namüin na anoujashii chejeʼewaliikana Tesalónica. Müshi nia: «Wanaa sümaa chajanain waya jümaa waapirapuʼuin jia süchiki weʼrüinjanain müliaa, jütüjaa aaʼu shiainjaʼaya alatüin tia» (1 Tes. 3:4). Anuu tü nüshajakat Pablo namüin na chejeʼewaliikana Corinto: «Tawalayuwaa, anasü jütüjaale saaʼu tü müliaa weʼrakat [...], ayoʼujaasü maʼin waaʼin, outajanayaa waya waaʼinruʼu» (2 Cor. 1:8; 11:23-27). Müsia maaʼulu, eʼrüshii müliaa na anoujashiikana (2 Tim. 3:12). ¿Nemeeʼerainpalashiche pia paʼaleewainyuu jee püpüshi saaʼujee punoujain? ¿Napüleeruasüche paaʼin na aʼyataajiraakana pümaa shiiʼiree nnojoluin lotuin pukuwaʼipa sünain aʼyatawaa? (Heb. 13:18). ¿Müliashiche pia natuma na sülaülashiikana mma saaʼujee püküjain sümüin wayuu süchiki tü kasa anasü naaʼinrajatkat Maleiwa? Jaʼitairü jeʼtsüin tü müliaa weʼrakat, talatüinjanaʼaya waya naashin Pablo soʼunnaa tia. w23.12 10 püt. 9, 10

Wainma tü müliaa niʼrakat Jacob. Sünainjee wanee naainjala Simeón otta Leví, mojutusai atumawaa Jacob sümaʼaleeya nüpüshi otta mojutusiaʼaya nünülia Jehová. Mapa, outusü Raquel tü nuʼwayuusekat wanaa sümaa jemeyuluin nümaa chi chiiruaajachikai süchon. Shiasaʼa mapa maʼin, antüsü wanee jamü sainküin mma. Nukolojookalaka Jacob Egiptomüin, laülaa nia wanaa sümaa tia (Gén. 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28). Mayaainjeʼe wainmain tü müliaa niʼrakat Jacob, ayatüshia kanoulain nia nünain Jehová otta ayatüsia naʼatapajüin tü kasa anasü naapeetkat nümüin. Nüküjainña Jehová nümüin talatüin nia nümaa jee wainma kasa anasü naapaka nümüin Jacob. Naapakajasaʼa analuʼutka Jacob nümüin Maleiwa saaʼujee niʼrüin José nüchikuaʼa, chi nüchon outayaakai naaʼinruʼu. Alatüshi Jacob süchikumüin tü müliaa niʼrakat süka aleewashaatain nia nümaa Jehová (Gén. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30). Müshiʼiya wayakana, alateenaʼaya waya süchikumüin tü kasa mojusü alatalaʼa makat wamüin aleewale maʼin waya nümaa Jehová. w23.04 15 püt. 6, 7

Suluʼu Salmo kapiitulo 23, nüküjain David alin maʼin nia nüpüla Jehová jee naaʼinmajüin nia. Nüküjainña aleewajiraain maʼin nia nümaa otta niain chi Arüleejakai nia. Anasü naaʼin David sutuma niain Jehová oʼunirüin nukuwaʼipa otta sutuma niʼitaain maʼin naaʼin nünain. Nütüjaa aaʼu David aijeechin nia nüpüla Jehová waneepia. Wekirajaa süchiki jamüin nüküjaka David tia nüchiki Maleiwa. Nütüjaa aaʼu David naaʼinmajüin nia Jehová saaʼujee naapüin tü kasa choʼujaakat nümüin. Nütüjaa aaʼulia David aleewain nia nümaa otta talatüin nia nümaa. Jaʼitairü kasain maʼin tü alatakat nümüin David, nütüjaa aaʼulia nükaalinjeechin nia Jehová sünain tü kasa choʼujaakat nümüin. Sutuma nütüjaain maʼin saaʼu David alin nia nüpüla Jehová jee naaʼinmajeechin nia, nnojotsü shapaain maʼin naaʼin jee talatüshi nia (Sal. 16:11). w24.01 28 püt. 12, 13

Sajaʼttapa Segunda Guerra Mundial, na aʼyataashiikana nümüin Jehová aküjashii naya pütchi sümaa taashin nakuwaʼipa suluʼu wainma mma. Sünainjee tia, wainma na wayuu ekirajünakana nüchiki Jehová otta aküjünüsü maaʼutpünaa tü pütchi anakat maʼin sainküinpünaa mmakat süpüshuaʼa. Na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana pütchi nooʼulaain niain Cristo oʼunirüin nakuwaʼipa. Keeʼireesü naaʼin pansaain tü pütchi naluwataakalü anain na wawalayuukana sümaa tü nüchekakat Jehová. Naluwataain tia pütchikat nakajee na wawalayuu alapalaakana waaʼu jee na laülaashiikana. Na laülaashii aneekuushikana müshii najapuluʼukai naaʼin Cristo süka tü najapü nikiakat, akaʼaya na wane laülaashiikana (Apoc. 2:1). Süka naleʼeruʼuin süchiki kaainjalaa na laülaashiikana, eesü noʼtchejaʼawaire sümaa wanee kasa maʼaka sülatüin nümüin Moisés, Josué otta na aluwataaushikana (Núm. 20:12; Jos. 9:14, 15; Roma 3:23). Watüjaapejeʼe saaʼu nuʼunirüin Jesús nukuwaʼipa chi achepchieekai jee na laülaashiikana (Mat. 28:20). Anakalaka maʼin jüüjüüle waya namüin na wayuu nuʼunirakana akajee waya Jesús. w24.02 23 püt. 13, 14

Waʼwaajüin Jehová waküjapa namüin na waneinnua kojutuin wamüin tü naaʼinrakat wapüleerua otta jamüin aika nia wapüla. Tü keeʼireekat waaʼin waküjapa pütchi shia sürütkaainjatüin wayuu nünainmüin Jehová jee alinjachin nia napüla maʼaka alin nia wapüla (Sant. 4:8). Kamalainsü wamüin weeʼiyatüin sümüin wayuu suluʼujee tü Bibliakat aipüralin nia, lotuin nukuwaʼipa, kekiin nia jee pülashin nia. Wanee sukuwaʼipa süpüla waʼwaajüin Jehová jee talatüin nia watuma shia washatüle nukuwaʼipa. Waaʼinrüle tia, neʼreerü na wayuukana waneejatüin wakuwaʼipa otta keeʼireejeerü naaʼin natüjaain saaʼu jamüin maka wakuwaʼipa (Mat. 5:14-16). Yootopa waya namaa, eeshiijaʼa nasakirüle waya süchiki wanee kasa. Wajayata tia süpüla wekirajüin naya nüchiki Jehová. Waaʼinrüle tia, arütkaajeena na wayuu anamiakana nünainmüin Jehová. Waaʼinrüle tü aküjünakat achiki yaʼaya süpüla waʼwaajüin Jehová, talateechi nia watuma (1 Tim. 2:3, 4). w24.02 10 püt. 7

Süpüla laülaain paaʼin sünain anoujaa, atüjainjachi pia süpüleerua waneirua kasa. Paaʼinrüle tia, eesü süpüla saapünüin sooʼomüin aʼyatawaa pümüin suluʼu tü outkajaaleekat, eesü süpüla puusütüin sünain aʼyatawaa süpüla piyaʼlajüin tü kasa choʼujaakat pümüin otta sümüin püpüshi jee müsia aneerü pukuwaʼipa namaa na waneinnua. Pütüja süpüleerua aashajeʼeraa jee ashajaa. Saashin tü Bibliakat talatüsü naaʼin wanee wayuu jee anasü nukuwaʼipa sutuma naashajeʼerüin waneepia tü Nünüikikat Maleiwa sümaa nüsakireʼerüin naaʼin sünain (Sal. 1:1-3). Paashajeʼerüle tü Bibliakat waneepia, piyaawateerü saaʼu tü jülüjakat naaʼin Jehová. Puunteetkalaka piyaawatüin saaʼu tü paaʼinrajatkat jee paaʼinreerü tü sümakat tü Bibliakat (Prov. 1:3, 4). Choʼujaashii wawalayuu atüjakana ekirajaa jee akaalinjaka na wawalayuukana sükajee tü sümakat tü Bibliakat. Pütüjale süpüleerua aashajeʼeraa jee ashajaa, pükatsüinreerü nanoula na wawalayuukana pikirajapa pütchi jee pusoutapa sünain tü outkajawaakat. Eesü süpüla püshajüin tü pütchi kamalainkat pümüin, paaʼinrüle tia, katchinjeerü punoula jee pütütüleʼereerü naaʼin na waneinnua. w23.12 26 püt. 9-11

Mmotpa pia, jülüja paaʼin tü naaʼinrajatkat Jehová mapeena nnojoipa Satanás. Sünain tü outkajawaa miyoʼu apünüinkat kaʼi soʼujatka 2014, eeʼiyatünüsü wanee sukuwaʼipa natuma waneinnua wawalayuu süchiki tü sukuwaʼipayütkalüje 2 Timoteo 3:1-5 saashajaale süchiki tü wakuwaʼipainjatkat suluʼu Paʼaraiisüka. Müsü nutuma mayaa: «Suluʼu tü Paʼaraiisükat talateerü saaʼin wayuu süpüshuaʼa, aijiraajeena naya, kojuteerü namüin tü aʼwaajaakat Maleiwa, nnojoleena aʼwaataain naya saaʼu wanee kasa, nnojoleerü pülayaain naaʼin, kojuteechi Maleiwa natuma, oonoojeena naya sümaa nanüiki nashi jee sünüiki nei, atüjeena naya aapaa analuʼut, waneepieena naya nümaa Maleiwa, aijeena napüla na napüshikana, aneerü namüin anajiraain naya, aainjeena naya kasa anasü namüin na waneinnua, nachechereerü naaʼin, anamieena naya, kachiirueerü naaʼin naaʼinrüin kasain eekai anain, naainjeerü kasa anasü namüin naʼaleewainyuu, nnojoleena macheʼein naya süchiirua nanüiki, nnojoleerü yaletayaain naaʼin, kamalainjeerü maʼin namüin noonooin sümaa nünüiki Maleiwa suulialeʼeya naaʼinrüin tü suchuntaakat naaʼin. Nnojo kaaʼin pia noulia na wayuu makana akuwaʼipa». Anasü kamalainre wamüin waashajaain namaa na wapüshikana jee namaa na wawalayuukana süchiki jameerüin wakuwaʼipa suluʼu tü Paʼaraiisükat. w24.01 6 püt. 13, 14

Saashin tü Bibliakat talatüshi maʼin Jehová namaa na aʼyataashiikana nümüin (Sal. 149:4). Eepejeʼe waneinnua wawalayuu mojukana aaʼin sutuma jülüjain naaʼin nnojolin talatüin Jehová namaa. Süküjain tü Bibliakat eejanain waneinnua wayuu namaiwajana mojukana aaʼin sutuma jülüjain naaʼin nnojolin talatüin Jehová namaa (1 Sam. 1:6-10; Job 29:2, 4; Sal. 51:11). Süküjain tü Bibliakat eein süpüla talatüin Jehová wamaa mayaainjeʼe nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa. Talatüshi nia wamaa süka niʼrüin kanoulain waya nünain Jesús otta woutiisain waya (Juan 3:16). Sükajee woutiisain waya atüjaana aaʼulu wayaawajaain suulia waainjala otta waküjaitpa nümüin Maleiwa waaʼinrajatüin tü nüchekakat (Aluw. 2:38; 3:19). Talatüshi Jehová wamaa niʼrapa waaʼinrüin tia süpüla aleewain waya nümaa. Wekeraajüle tü wamakat nümüin Jehová wanaa sümaa waapüin waaʼin nümüin talateechi nia wamaa otta aleeweechi nia wamaa (Sal. 25:14). w24.03 26 püt. 1, 2

Süpülajünüle woulia tü aküjaakat pütchi natuma na sülaülashiikana mma, anasü washatüle nakuwaʼipa na nikirajüinkana Jesús. Eesü süpüla wachuntuin nümüin Jehová yalayalaa aaʼin jee kekiwaa süpüla waküjain pütchi. Watüjaa maʼin aaʼulu nükaalinjeenain waya. Wachunta nümüin Jehová nükatchinraiwa waaʼin soʼunnaa müliaa. Eeshii weʼrüle müliaa sutuma outuin wapüshi, wapüleeruaanüle aaʼin saaʼujee wanoula, ayuuire waya, mojule waaʼin jee sülatüle kasa namüin na wapüshikana. Akooʼomüinraasü tü müliaa weʼrakat maaʼulu sutuma eein atkawaa otta sutuma tü ayuulii keemakat maʼin eeka maaʼulu. Müsüjeseʼe anain püküjale nümüin Jehová süpüshuaʼaleʼeya tü shapaakalü atuma paaʼin. Yooto pia nümaa maʼaka yootooin pia nümaa wanee paʼaleewain. Weʼitaa waaʼin sünain nükaalinjeenain waya Jehová (Sal. 37:3, 5). Wachechereerü waaʼin soʼunnaa müliaa woʼuraajüle maʼin nümüin Jehová (Roma 12:12). Nütüjaa aaʼulu Jehová tü alatakat namüin na aʼyataakana nümüin otta naapajüin nanüiki nachuntapa kaalinwaa nümüin (Sal. 145:18, 19). w23.05 5 püt. 12-15

Waneekajatpa wanee kasa anashii wekirajaale süchiirua tia süpüla wayaawatüin saaʼu tü nüchekakat Jehová otta waaʼinrajatü shia (Éf. 5:17). Wousütapa wanee pütchi suluʼu tü Bibliakat sünainpünaaka wakuwaʼipa shia wousütaka anain tü jülüjakat naaʼin Jehová süchiki tü waneeküinjatkat. Waaʼinrüle tü sümakat tia pütchikat aneerü tü kasa waneekakat. Keeʼireesü naaʼin chi Yolujaakai waaʼinmaain tü kachiiruakat naaʼin na manoujainsaliikana suulia walatirüin kaʼi sünain aʼyatawaa nümüin Maleiwa (1 Juan 5:19). Nnojorüle eejüin waaʼin eesü süpüla kachiiruain waaʼin washirüü, wekirajaain suluʼu eʼikülee miyoʼu otta anain maʼin waʼyataain suulialeʼeya kachiiruain waaʼin waʼyataain nümüin Jehová. Sülatüle wamüin tia wanaawasü waaʼin yalapünaa namaa na manoujainsaliikana. Nnojotsiaajeʼe mojuin keeʼireere waaʼin tia, shia mojuka kachiiruale waaʼin shia. w24.03 24 püt. 16, 17