Dwi mir 7

Lembe ceke ma Yesu uyero man m’etimo, uketho i iye udu ma tung’ tung’ m’etimo, unyutho tap tap kite ma Won paru ko lembe man kite m’ewinjere ko. (Yoh. 14:9) Wacopo nwang’u ponji ma kani i lapor pa Yesu? Yesu giku Won gimaruwa lee mandha. Ma fodi Yesu n’i wi ng’om, enyutho mer ma thuc ni dhanu i ayi m’etiyo ko ku copo pare mi timo udu pi nikonyo ju m’ubesendiri. Nindo moko, jumaco ario ma wang’gi tho gibino kok nia ekonygi. (Mat. 20:30-34.) “Kisa nego Yesu” man i ng’eye ekeyo wang’gi. Wec mi dhu Jugiriki ma juloko nia “kisa nego Yesu” ubenyutho ngisi ma thuc ma ng’atini winjo i cwinye. Kisa ma thuc ma kumeno ma mer re ma cwalujo ninyutho, ucwalu bende Yesu nimiyo cam ni ju ma kec ubenegogi man nikeyo kum weg dhobu. (Mat. 15:32; Mark. 1:41) Cwinywa copo bedo tek nia Yehova ma tie Mungu ma won “kisa ma dit” giku Wode gimaruwa lee, man can negogi ka wabesendara. (Luka 1:78; 1 Pet. 5:7) Gitie kud ava mi daru lembe ceke ma reco m’ubenyayu peko i kum dhanu! w23.04 mba. 3 udu. 4-5

Ukwayu watim tego waur nisomo man niwinjo paru ma reco m’unyay i ng’om pa Sitani. Wacopo pong’o wiwa ku paru ma beco nwang’u wabesomo man wabeponjo Biblia. Nibedikiri i coko man i tic mi lembanyong’a de bigwoko paru mwa. Yehova de ung’olo nia ebiweko ngo jubidhwa nisagu ma waromo ciro. (1 Kor. 10:12, 13) Ng’atuman m’i kindwa utie ku yeny mi rwo lee pi nigwoko bedoleng’ pare ni Yehova i kind nindo maeni mi kajik ma peko lee i iye. Yehova ubemito ‘wakonj adundewa woko i wang’e’ nikadhu kud i rwo. (Zab. 62:8) Pak Yehova man ifoye pi lembe ceke m’etimo, kwaye emii iri tegocwiny i tic mi lembanyong’a, kwaye ekonyi inyeg ku peko moko ci man iceriri i wang’ abidhe moko ci m’icopo nweng’iri ko. Kud iwek piny moko kunoke ng’atu moko ci uceri nirwo i bang’ Yehova wang’ ma pol. w23.05 mba. 7 udu. 17-18

Pirang’o wabed wacidho i coko? Ku kwong’a zoo, tie pi nipaku Yehova. (Zab. 26:12; 111:1) Wacidho bende i coko pi nitielara i kindwa i kind nindo maeni ma lembe tek i iye. (1 Thes. 5:11) Ka wabedwoko wang’ penji i coko, nwang’u wabetimo lembe ario maeno ceke. Re ka wabedwoko wang’ penji, wanwang’ara i wang’ peko. Lworo negowa kunoke wabedo kud ava ma lee mi weco, ento saa moko ka wating’o cingwa junyuthowa ngo. Wacopo nyego ku peko maenogi nenedi? Jakwenda Paulo uwacu nia ukwayu watim kero “wajukara i kindwa.” Ka wanyang’ nia wec ma nok mi yiyoyic mwa romo tielo cwiny juwinj mange, eno bicwaluwa niting’o cingwa man nidwoko wang’ penji. Man ka junyuthowa ngo wang’ dupa de, wacopo bedo kud anyong’a nia jumange mi cokiri gibinwang’u kaka mi miyo dwokowang’ penji.—1 Pet. 3:8. w23.04 mba. 20 udu. 1-3

Atwong’a moko uwok nia Juyahudi ma gibino ng’eca i Babeli pi oro ma romo 70 gitie agonya nidok i ng’om migi i Israel. (Ezr. 1:2-4) Yehova kende re m’ubino ku copo mi timo lembuno. Pilembe i andha, dhanu mi Babeli gigonyo ngo ng’eca migi. (Isa. 14:4, 17) Ento kinde ma tela maeca mi Babeli unyothere, jabim ma nyen uyero ni Juyahudi nia giromo wok. Juyahudi ceke, asagane juwi udi gibino i wang’ yub m’umito gimaki: niwok kud i Babeli, kunoke nibedo asu keca. Nimaku yub maeno ucikere nibedo yot ungo. Copere nia ju ma dupa nwang’u dong’ udaru tii, ma niwotho woth ma bor copo bedo igi ni ariti. Man calu ma ju ma pol mi Juyahudi junyologi i Babeli, Babeli kende re m’utie adhura ma ging’eyo. Igi, Israel ubino ng’om pa kwarugi. Ubenen nia lembe bino wotho ma ber ni Juyahudi moko i Babeli, pieno copere ginwang’u nia etie tek niweko udi migi ma beco, kuloka, man etie tek nidobedo i ng’om ma fodi ging’iyo ko ngo. w23.05 mba. 14 udu. 1-2

Lembe pa Mungu ubetielo cwinywa nia wamedara nicego cirocir, kisa man mer. Luka 21:19 uyero kumae: “Ni kum cirocir mwu wubibodho kwo mwu.” Jukolosai 3:12 ke uyero kumae: “Wuronyuru ku . . . kisa.” Man 1 Juthesaloniki 4:9, 10 ulund uyero kumae: “Wun giwu de Mungu uponjowu nia wumeruru i kindwu. . . . Ento wabekwayuwu umego, nia wumeduru nitimo kumeno dong’ nisagu.” Jukiewo verse maenogi ceke ni julub ma nwang’u dong’ ubenyutho cirocir, kisa man mer. Re ugam ukwayere nia gimediri nicego kite maenogi. Wan de wacikara nitimo lembe ma rom. Pi nitimo kumeno, ponj lembe iwi ayi ma Jukristu mi rundi ma kwong’a gigam ginyutho ko kitenegi. I ng’eye, nen ayi m’icopo lubo ko lapor migi pi ninyutho nia itie ayika pi masendi ma dit. E i ng’eye kinde ma masendi ma dit bicaku, binwang’u dong’ idaru ponjo ninyutho cirocir man ibimediri niciro. w23.07 mba. 3 udu. 4, 8

Kadok nwang’u wan’i kind ju ma juwiro ku tipo kunoke i kind “rombe mange” de, ukwayu wabed asu i ‘Yo mi leng’o,’ kum ebeterowa i paradizo mi tipo, man ebeterowa i bang’ mugisa mi Ker pa Mungu mi nindo m’ubino. (Yoh. 10:16) Niai i oro 1919 N.N.Y., milioni dupa mi jumaco ku jumamon man awiya giweko Babeli ma dit m’utie dini ceke mi vupo, man gicaku wotho i yo maeno mi lapor. Kinde ma Juyahudi giweko Babeli, Yehova uneno nia ukwayu ekab macero ceke kud i wang’gi. (Isa. 57:14.) Dong’ wacopo yerang’o pi ‘Yo mi leng’o’ mi rundi ma tin eni ? Pi oro dak swa m’uterojo i kum oro 1919, Yehova utiyo ku jumaco ma lwore kara giyik yo mi wok kud i Babeli ma dit. (Nen bende Isaya 40:3.) Gitimo tic ma pire tek mi yiko yo mi tipo, kara i ng’eye, dhanu m’adundegi atira gibin giwok kud i Babeli ma dit man gimond i paradizo mi tipo, kaka ma thier mandha pa Yehova udok kakare i iye. w23.05 mba. 15-16 udu. 8-9

Yehova ubemito watim ire kud anyong’a man kud ava. (2 Kor. 9:7) Dong’ ka wanwang’u nia wambe kud amora mi tundo i kum lembakeca moko mi tipo, nyo ukwayu wamedara asu ni ii nitundo i kume? Wakenenu lapor pa jakwenda Paulo. Eyero kumae: “Abefwodo kuma man abetelo wiye calu ng’eca.” (1 Kor. 9:25-27, korolembe mi there.) Paulo ubed utegere nitimo lembe m’atira kadok i saa ma nwang’u kume ubecwale nitimo lembe m’ukoc de. Nyo Yehova ujolo tic pa Paulo? Eyo, emiyo ire bende sukulia pi kero m’etimo. (2 Tim. 4:7, 8) Wan bende, anyong’a nego Yehova piwa kan ebeneno nia waii nitundo i kum lembakeca mwa kadok nwang’u wambe kud amorane de. Anyong’a nege pilembe eng’eyo nia wabetimo ngo pi mer ma wamaru ko lembakecane, ento pi mer ma wamaru ko en. Tap calu ma Yehova umiyo mugisa ni jakwenda Paulo, ebimiyo bende mugisa iwi kero ma wabetimo. (Zab. 126:5) Man ka wabeneno mugisa pa Yehova, wabicaku bedo kud amora. w23.05 mba. 29 udu. 9-10

Jakwenda Paulo uporo ju ma biboth ungo i nindo pa Yehova ku dhanu ma gibenindo. Gineno ngo lembe m’ubekadhu i ng’etgi, kadi saa m’ubekadhu. Ging’iyo ngo alokaloka ma pire tek m’ubecidho i wang’e, man ging’eyo ngo gin m’ukwayu gitim pire. Dhanu ma dupa tin eni gibenindo i thege mi tipo. (Rum. 11:8) Giyiyo ngo lanyuth ma kamaleng’ ma nia wabekwo i “nindo mi kajik ceng,” man nia masendi ma dit bibino ceng’ini eni. (2 Pet. 3:3, 4) Ento wang’eyo nia juk m’uyero nia wabed ma wabekiyo, pire ubedoko tek kubang’ nindo m’ubekadhu. (1 Thes. 5:6) Pieno, wacikara nikwiyo kumwa man nibedo ma wiwa paru lembe. Pirang’o? Kara kud wamond i lemgamba mi ng’om ma tin, kunoke i lembe mi lwak dhanu. Calu ma nindo pa Yehova udhingo ceng’ini, adici ma jubidiyo kowa pi nimondo i lembe maeno bimedere ameda. Re ukwayu ngo cwinywa ung’abere pi gin ma wabiyero saa maeca. Tipo ma leng’ pa Mungu copo konyowa wabed ma kumwa kwiyo, ma wiwa paru lembe, man nimaku yub mi rieko.—Luka 12:11, 12. w23.06 mba. 10 udu. 6-7

Kan iwinjo nying’ Samson, paru ma kani ma bino i wii? Copere nia iparu pi ng’atu moko m’ubino ku tego ma lee. Etie de andha kumeno. Re Samson umaku bende yub m’ukelo peko ma dwong’. Kadok kumeno de, Yehova uketho wiye i kum tic ceke mi bedopwe ma Samsom utimo; eno uketho nyinge nwang’ere i Biblia kara wanwang’ ponji niai kud i lapor pare. Yehova utiyo ku Samson pi nitimo lembe ma wang’u ijo pi nikonyo dhanu pare m’eng’iyo, niwacu Juisrael. Oro dak swa i ng’ey tho pa Samson, Yehova utelo wi jakwenda Paulo ku tipo pare ma leng’ pi niroyo nying’ Samson i kind dhanu ma weg yiyoyic ma lee. (Ebr. 11:32-34) Lapor pare copo tielo cwinywa lee. Ejengere zoo iwi Yehova kadok kinde m’ebenwang’ere i wang’ lembe ma tek de. Wacopo nwang’u tielocwiny man ponji ma pigi tek i lapor pare. w23.09 mba. 2 udu. 1-2

Wacopo niketho cirocir mwa umedere nwang’u wabekoro wang’ ma pol man ku cwinywa ceke adieng’a mwa ni Yehova. (1 Thes. 5:17) Saa moko nyo kawoni fodi ibenweng’iri ngo ku peko ma hai. Kadok kumeno de, re nyo ibed isayu telowic pa Yehova kinde ma cwinyi tur, wii jebere, kunoke saa ma lembe moko ubenuri? Ka nja i saa mi peko mwa ma thindho de wabed wasayu kony i bang’ Yehova, wabibedo mbe ku jiji mi timo kumeno kinde ma wabinwang’ara ku peko ma dongo i anyim. Eno biketho cwinywa bibedo tek nia eng’eyo nia ebikonyowa awene tap man nenedi. (Zab. 27:1, 3) Ka wabeciro peko ma tung’ tung’ tin eni, ebicopere iwa niciro masendi ma dit m’ubebino. (Rum. 5:3) Pirang’o wayero kumeno? Umego ku nyimego dupa giyero nia saa ceke ma gibed giciro peko m’ubeketho yiyoyic migi i amulaic, eca ukonyogi nidok ciro peko m’uwok i ng’eye. Cirocir migi ulilogi, man udwoko yiyoyic migi tek nia Yehova tie ayika nikonyogi. Yiyoyic ulund ukonyogi niciro bende peko m’ulubo.—Yak. 1:2-4. w23.07 mba. 3 udu. 7-8

Jwigiri man kisa cwalu Yehova nibedo ma i lembe pare tek ungo. Ku lapor, jwigiri pare unen kamaleng’ kinde m’ugam ukwayu nia enyoth dhanu ma reco mi Sodoma. Yehova umiyo telowic ni won pedopwe ma Lot nikadhu kud i bang’ malaika pare nia ering i ng’om gudi. Lot ubino ku lworo mi ringo kuca. Pieno, ekwayu nia timba en ku juruot pare giring i Zoar m’ubino adhura moko ma nok ma de nwang’u ubecinyothere. Nwang’u Yehova copo rido nia Lot ulub telowic m’emiyo ire acel acel. Ento eyiyo kwac pa Lot kadok ugam ukwayere nia dong’ kud enyoth Zoar de. (Tha. 19:18-22) Oro ma dupa i ng’eye, Yehova unyutho kisa ni dhanu mi Nineve. Eoro jabila Yona ucidh utwong’ pi nyoth m’ebecikelo iwi adhura maeno man iwi dhanu m’i iye. Re kinde ma dhanu mi Nineve giloko cwinygi, kisa umaku Yehova i kumgi man eweko adhura migi.—Yon. 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 mba. 21 udu. 5

Waromo nwang’u ponji ma kani niai kud i lapor pa Yoac? Yoac ubino calu yen m’udhoko ulage i kum yen wadi. Kinde ma Yehoiada m’utie yen m’edhoko ulage i kume utho, e yamu mi jujai ubole, niwacu eweko timo ni Yehova ku gwoko bedoleng’. Lapor maeno ubenyutho kamaleng’ nia wacikara ngo nilworo Mungu pilembe ya wedi mwa kunoke juot mwa man dhanu mange mi cokiri de gibewore. Kara wabed tek i thenge mi tipo, wacikara wan giwa nimoko asu kikiki i kum Mungu man nidwoko winjiri mwa kude udok ma tek nikadhu kud i ponji ma nja mi Biblia, nyamu i lembe, man rwo. (Yer. 17:7, 8; Kol. 2:6, 7) I andha, Yehova kwayuwa ngo nia watim lembe m’ukadhu kadhiri mwa. Jucoko dhu lembe m’ebekwayu i bang’wa i Eklizia 12:13 m’uyero kumae: “Lwor Mungu, man lwor lembang’ola pare; kum maeni en e gin m’umaku piny cu ni dhanu.” Ka wabelworo Mungu, wabicungo ma tek i wang’ amulaic mi nindo m’ubino man wabicungo nging’ nging’. Gin moko acel de mbe ma bilalu mer m’i kindwa ku Yehova. w23.06 mba. 19 udu. 17-19

Verse mir 5 ucaku ku wec ma e: “Ng’atu m’ubedo iwi komker uwacu kumae.” (Nyu. 21:5a) Wec maeno pire tie tek lee pilembe i buku mi Lembanyutha, Yehova uweco wang’ adek kende; acel m’i kindgine nwang’ere i verse maeni. Eno ubenyutho nia utie ngo malaika moko kadi Yesu re m’uyero wec ma tego cwinyjone, ento Yehova ku kume! Lembuno ubeketho nwoc nia wacopo geno wec m’eyero i ng’eye. Pirang’o wayero kumeno? Pilembe Yehova “copo cwayu ndra ki ngo.” (Tito 1:2) Pieno wec ma nwang’ere i Lembanyutha 21:5, 6 utie wec ma jugeno. Wakewec iwi wec ma nia, “Nen!” Wec mi dhu Jugiriki ma juloko nia “nen!” jutiyo kude wang’ dupa i buku mi Lembanyutha. Lembe m’ulubo tie ang’o? Utie wec pa Mungu ma e: “Abedwoko gin ceke nyen.” Andha Yehova ubeweco iwi alokaloka mi nindo m’ubino, re calu m’etie ku tegocwiny nia lembang’ola pare bipong’o andha, ebeweco ve dong’ alokalokane ubetimere.—Isa. 46:10. w23.11 mba. 3-4 udu. 7-8

Jakwenda Pethro umedere ninyego ku ng’ico pare. Wakewec iwi laporne moko. Kinde ma Yesu uyero nia ebisendere man ebitho pi nipong’o lembila mi Biblia, Pethro ujuke. (Mark. 8:31-33) Bende, en ku jukwenda mange giloko dhoggi wang’ udul pi ning’eyo ka nyo ng’a ma dit nisagu zoo i kindgi. (Mark. 9:33, 34) Uthieno ma tokcen m’i wang’ tho pa Yesu, Pethro uloy iwi ng’atu moko man eng’ondo ithe cen. (Yoh. 18:10) Uthieno ma rom eno, lworo uketho ekwero jarimbe ma Yesu m’eng’eyo cuu wang’ adek. (Mark. 14:66-72) Lembuno uketho Pethro uwak ku can ma dit. Yesu uwenjo ngo jakwenda pare maeno ma cwinye tur. Ento i ng’ey cer pare, eketho Pethro unyang’ nia fodi emare asu. Bende, ekwayu Pethro nia ebed jakwac ma mol mi rombe pare. (Yoh. 21:15-17) Pethro de jolo tic maeno. Eno uketho ebino nuti i Yeruzalem i ceng’ mi Pentekoste man i kind dhanu ma kwong’a ma tipo ma leng’ uwiro. w23.09 mba. 22 udu. 6-7

Jakwenda Pethro ukwayu judong cokiri wagi kumae: “Wukway udul rombe pa Mungu.” (1 Pet. 5:1-4) Tek itie jadit cokiri, wang’eyo nia imaru umego ku nyimego peri man imito ikonygi. Re saa moko iromo paru nia itie ku tic lee kunoke iol lee ma nipong’o rwom peri copo bedo tek. Dong’ ang’o ma copo konyi? Kor kite m’ibewinjiri ko ni Yehova. Pethro ukiewo kumae: “Tek ng’atu moko ubekonyo, ekony m’ebejengere iwi tego ma Mungu miyo.” (1 Pet. 4:11) Copere nia umego ku nyimego peri gibenwang’iri ku peko ma copo thum ungo kawoni. Poy nia Yesu Kristu ma “jakwac ma dit” re ma copo konyogi nisagu. Ecopo timo kumeno tin, man i ng’om ma nyen m’ubebino. Gin ma Mungu ubekwayu i bang’ judong cokiri utie kende kende nimaru umego migi, nikonyogi man nibedo ni “lapor ni udul rombe.” w23.09 mba. 29-30 udu. 13-14

Wacikara niuro cen nitiyo ku paru ma reco mi dhanu. Tek waneno lembe nimakere ku nen mi dhanu ma woro ngo cik pa Yehova, wan de waromo caku wil ku Yehova man ku cik pare. (1 Kor. 3:19) Wang’ ma pol, “rieko mi ng’om maeni” cwalujo i kum awanya mi kum. Jukristu moko mi Pergamo man Thuatera gimondo i timo mi woro ayi gin m’acwiya man mi lemsasa mi tarwang’ m’ugam unyay lee i adhura maenogi. Eno uketho Yesu uoro juk ma kwiny ni cokiri ario maeno pilembe giweko timo mi lemsasa mi tarwang’ umondo i kindgi. (Nyu. 2:14, 20) Tin bende jucopo dhuro mac i kumwa nia wabed ku nen ma reco maeno. Wedi mwa ku jurimbwa romo cewo ava mwa man romo cwaluwa nituro cik pa Yehova. Ku lapor, gicopo yero nia etie rac ungo nipong’o ava mwa, man nia cik mi kurajo mi Biblia kakagi udaru kadhu. Saa moko wacopo paru nia telowic ma Yehova ubemiyo iwa uromo ngo. Waromo pimo kadok nikadhu “mupaka mi gin m’ugorere.”—1 Kor. 4:6. w23.07 mba. 16 udu. 10-11

Maria ma min Yesu ubino ku yeny mi kony. Nwang’u fodi egamere ngo, kadi awiya de etungo ngo. Re ebecigwoko nyathin ma bidoko Masiya. Man calu ma fodi etimo ngo ribiri zoo de, ebikoro lembuno ceke nenedi ni Yosefu ma gibecinyomo kude? (Luka 1:26-33) Maria unwang’u tego m’ebino ku yenyne kani? Esayu kony i bang’ jumange. Ku lapor, ekwayu Gabriel ukor ire kite ma lembene bitimere ko. (Luka 1:34) Nyanok i ng’eye, ewotho “i ng’om gudi” mi Yuda pi niciliewo Elisabeti ma wat pare. Elisabeti uwok uyunge man ku kony mi tipo pa Yehova eewo lembila ma tielo cwiny iwi nyathin pa Maria ma fodi unyolere ngo. (Luka 1:39-45) Maria uyero nia Yehova ‘unyutho ire tego pare ku cinge.’ (Luka 1:46-51) Etiyo ku Gabriel man Elisabeti pi nidwoko Maria tek. w23.10 mba. 14-15 udu. 10-12

Tipo ma leng’ uwiro julub pa Kristu ma wendgi nok kende, man gitie ku winjiri ma segi ku Yehova. Jukristu maeno ma wendgi elufu dak acel pier ang’wen wi ang’wen (144 000) gibibedo julam karacelo ku Yesu i polo. (Nyu. 14:1) Kamaleng’ mi hema ubenyutho rwom ma segi ma gitie ko wot mi tipo pa Mungu saa ma gin’iwi ng’om. (Rum. 8:15-17) Kamaleng’ m’usagu ke ubenyutho polo ma Yehova bedo i iye. “Ridho” m’upoko kind Kamaleng’ ku Kamaleng’ m’usagu lundo ubenyutho kum mi ring’kum ma Yesu ubino ko, m’ubed ucere nimondo i polo calu Jalam ma dit ma dwong’ mir hekalu mi tipo. Saa m’emiyo kumene ni lam pi dhanu, eyabu yo mi kwo m’i polo ni Jukristu ceke ma juwiro. Gicikiri bende niweko kumgi mi ring’kum pi ninwang’u sukulia maeno.—Ebr. 10:19, 20; 1 Kor. 15:50. w23.10 mba. 28 udu.13

Gideon udwoko lembe ku yoo ni Juefraim. (Pok. 8:1-3) Edwoko ngo lembe ku kwinyo. Enyutho jwigiri m’ewinjo ko paru migi, man eweco i bang’gi ma ber, e uketho wi lembe ukwiyo. Judong cokiri ma ging’iyo i lembe gilubo lapor pa Gideon, giwinjo jumange cuu, man gidwoko lembe ku yoo kinde ma jubecayugi. (Yak. 3:13.) I ayi maeno re ma giketho kwiyocwiny bedo nuti i cokiri. Kinde ma dhanu yungo Gideon pir aloci m’enwang’u iwi Jumidian, etelo nen migi iwi Yehova. (Pok. 8:22, 23) Umego ma jung’iyo gicopo lubo lapor pa Gideon nenedi? Ukwayu gidwok yung mi gin ceke ma gitimo udok ni Yehova. (1 Kor. 4:6, 7) Ku lapor, tek jubefoyo jadit cokiri moko pi kite m’eponjo ko ponji ku bodho, ecopo telo nen mi dhanu iwi Lembe pa Mungu ma tie ukungu mi ponji mwa kunoke iwi bodho mi ponji ma wanwang’u i dilo pa Yehova. Saa moko ukwayu judong cokiri gibed gipar cuu ka nyo ayi ma giponjo ko ponji miyo yung ni Yehova kunoke telo nen mi dhanu i wigi. w23.06 mba. 4 udu. 7-8

Tek wang’ kwac mwa moko ubedwogo ngo, ukwayu wakepenjara kumae: ‘Nyo aberwo pi gin m’acikara nirwo pire?’ Wang’ ma pol, waparu nia wang’eyo gin ma tap ma watie ku yenyne. Re copere nia gin ma wabekwayune bikonyowa ngo ve ma wabeparu. Ka waberwo pi lembe moko, copere nia ayi moko ma ber m’usagu mi yiko lembene unuti, m’ukoc ku ma wabemito. Saa mange ke nyo lembene urombo ngo ku yeny pa Yehova. (1 Yoh. 5:14) Wakewec iwi lapor mi junyodo ma gikwayu nia Yehova ukony nyathin migi ubed i lemandha. Eno romo nen ni kwac m’atira. Re Yehova diyowa ngo adiya nia watim ire. Ebemito nia ng’atuman m’i kindwa, uketho i iye awiya mwa, ung’ii en gire nitimo ire. (Poy. 10:12, 13; 30:19, 20) Pieno mito junyodone girwo nia Yehova ukonygi nimulo adunde nyathin migine kara eno ucwale nimaru Mungu man nidoko jarimbe.—Rie. 22:6; Efe. 6:4. w23.11 mba. 21 udu. 5; mba. 23 udu. 12

Pirang’o nijuko cwiny jumange utie yo acel ma pire tek ma wanyutho ko igi nia wamarugi? Nimakere ku buku moko ma koro i Biblia, wec ma Paulo utiyo ko ma juloko nia “nijuko cwiny,” thelembene tie “nicungo i ng’et ng’atini pi nitielo cwinye kinde m’ebenwang’ere i amulaic ma tek.” Pieno ka wabejuko cwiny jayic wadwa moko m’utie i peko, eno nwang’u wabekonye enwang’ tego m’emedere ko niwotho i yo mi kwo. Saa ceke ma ka wabejuko cwiny umego moko, eca nwang’u wabenyutho ire nia wamare. (2 Kor. 7:6, 7, 13) Winjiri ma ceng’ini mandha utie i kind nibedo ku kisa man nijuko cwiny. Nenedi? Kisa cwalu ng’atini nijuko cwiny jumange man eii nitimo lembe moko pi nikonyogi. Pieno, ku kwong’a kisa negowa i kum ng’atini, kan i ng’eye wajuko cwinye. Paulo ukoro nia kisa ma Yehova utie ko i kum dhanu cwale nijuko cwinygi. Eyero nia Yehova utie “Wego m’upong’ ku kisa man Mungu mi jukocwiny ceke.”—2 Kor. 1:3. w23.11 mba. 9-10 udu. 8-10

Ukwayu julub pa Kristu ceke ging’ey nia gibinwang’iri ku masendi. Wakewec iwi lapor pa jakwenda Paulo. Eyero ni Jukristu mi Thesaloniki kumae: “Kinde ma wabino karacelo kudwu, wabed wanyutho iwu i wang’e nia wabinwang’ara ku ragedo man etimere de tap kumeno.” (1 Thes. 3:4) Ni Jukristu mi Korintho ke ekiewo kumae: “Umego, wamito ngo wamung’ pi masendi ma wanwang’ara ko . . . Cwinywa uai kadok i kum kwo mwa buu.” (2 Kor. 1:8; 11:23-27) Ukwayu Jukristu ma tin de gibed ma ging’eyo nia gibinwang’iri ku masendi moko kokoro. (2 Tim. 3:12) Saa moko nyo jurimbi man wedi peri gibetiyo kudi yanga yanga pilembe itie ku yiyoyic i Yesu man ibelubo toke. Nyo inweng’iri ku peko kaka m’itimo iye tic pilembe imito ibed ng’atu m’atira i lembe ceke? (Ebr. 13:18) Nyo inweng’iri i wang’ jai pa gavmenti pilembe ibino rweyo pi genogen peri? Paulo uyero nia kadok wabenwang’ara ku masendi ma nenedi de, waromo bedo kud anyong’a. w23.12 mba. 10-11 udu. 9-10

Yakobo uciro peko dupa. Wot Yakobo ario, niwacu Simeon giku Lawi, gikelo acidi iwi ot pagi man iwi nying’ Yehova. M’umedo maeno, Racel m’ubino dhaku pa Yakobo m’emaru lee ugam utho kinde m’ebegonyere ku nyathin migi mir ario. Bende, nikum kec ma lake ubino tek, ugam ukwayu Yakobo ulor i ng’om mi Misiri, ke i tiyo pare. (Tha. 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) I saa mi peko maeno zoo, Yakobo ugam ubayu ngo yiyoyic m’ebino ko i Yehova man i lembang’ola pare. E Yehova ugam unyutho bero pare ni Yakobo. Ku lapor, Yehova uwotho miyo mugisa ni Yakobo uketho piny pare unyay. Bende kepar pi foyofoc ma Yakobo udwoko ni Yehova kinde m’edok erombo kendo ku Yozefu, m’ubino wode m’ebed eparu nia udaru tho con! Mer ma ceng’ini m’ubino i kind Yakobo ku Yehova ukonye niciro peko pare cuu mandha. (Tha. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Ka watie ku mer ma ceng’ini ku Yehova, wan bende wabinyego cuu mandha ku peko ma walar waparu pire ngo. w23.04 mba. 15 udu. 6-7

Zaburi mi 23 utie wer m’ubenyutho tegocwiny ma ng’atini bedo ko i kum mer man gwok pa Yehova. Daudi m’utie jagor mi Zaburi maeno ukoro winjiri ma ceng’ini m’ubino i kindgi ku Yehova ma Jakwac pare. Daudi uwinjere museme kum eweko nia Yehova utel wiye man ejengere zoo i wiye. Egam eng’eyo nia mer pa Yehova bilube i nindo ceke mi kwo pare. Ang’o m’utego cwinye kumeno? Daudi unyang’ nia Yehova ubegwoke cuu pilembe emiyo ire piny ceke m’etie ku yenyne. Enyang’ bende nia etie jarimb Yehova man nia enwang’u bero i wang’e. Pieno cwinye ubino tek nia kadok lembang’o ngi ma biwok i wiye de, Yehova bimedere nipong’o yeny pare kpo. Genogen m’ebino ko i mer pa Yehova ubino tek nisagu adieng’acwiny pare ceke, umiyo ire anyong’a, man uketho cwinye ucungo i kum piny m’ebino ko.—Zab. 16:11. w24.01 mba. 29 udu. 12-13

Niai i saa mi lwiny mir ario mi ng’om zoo, dhanu pa Yehova mi kabedo ma dupa girweyo ku kwiyocwiny man bedagonya i kadhiri moko. Ticne de ucego nyinge lee mandha. Tin umego mi Guriri m’utelowic gibemediri nilokiri i bang’ Kristu pi nisayu telowic. Gibemito nia telowic ma gibemiyo ni umego uromb ku kite ma Yehova giku Yesu gineno ko lembe. Gin ke gitiyo ku juliew mi twodiri man judong cokiri pi nimiyo telowicne ni cokiri ma tung’ tung’. Judong cokiri ma juwiro, man bende judong cokiri ceke m’i cokiri ma tung’ tung’, gin’i ‘cing’ Kristu mir acwic.’ (Nyu. 2:1) I andha, judong cokiri maeno ceke gitie ku dubalaga man gitimo kosa. Saa moko Musa giku Yocuwa de gibed gitimo kosa, kadok jukwenda bende. (Wel 20:12; Yoc. 9:14, 15; Rum. 3:23) Re ubenen kamaleng’ nia Kristu ubetelo wi jamiru mandha ku judong cokiri ma tipo ma leng’ ung’iyo, man ebimedere nitimo kumeno. Pieno wacikara kende kende nigeno telowic m’ebemiyo nikadhu kud i bang’ ju ma gibetelo wi tic. w24.02 mba. 23-24 udu. 13-14

Tin waromo nyayu anyong’a i Yehova nwang’u wabefoye, wabeweco pire ku yaw yaw man ku mer. Saa ma waberweyo lembanyong’a, lembakeca mwa ma pire tek bedo nikonyo dhanu gicor i vut Yehova man gimare calu wan. (Yak. 4:8) Wabedo kud anyong’a ninyutho igi gin ma Biblia ukoro iwi Yehova; kite m’ebenyutho ko mer, bedopwe, rieko man tego pare, ku kurayung mange bende. Wanyayu bende anyong’a i Yehova nwang’u wabeii nilubo lapor pare. Ka wabetimo kumeno, wabedo bor ku ng’om ma rac maeni. Ento jumange giromo neno nia wakoc kugi man giromo penjiri nia pirang’o. (Mat. 5:14-16) Saa ma wani karacelo kugi, waromo nyutho igi thelembe m’uketho watimo lembe tung’ kugi. Adwogine tie nia, dhanu m’adundegi tie ayika gibicoro ceng’ini i vut Mungu. Ka wabepaku Yehova i ayi maenogi, wanyayu anyong’a i adundene.—1 Tim. 2:3, 4. w24.02 mba. 10 udu. 7

Pi nidoko Jakristu ma co m’uteng’ini, ukwayu iponj bodho moko ma bikonyi i kwo peri. Eno bikonyi nijolo rwom i cokiri, ninwang’u man nigwoko tic moko pi nipong’o yeny peri kunoke yeny mi juruot, man nibedo ku winjiri ma ber ku jumange. Ku lapor, ponj nisomo man nikiewo piny cuu. Biblia uyero nia nico ma jamutoro man ma lembe wotho ire ma ber ting’o saa kubang’ ceng’ pi nisomo Lembe pa Mungu man ninyamu iye. (Zab. 1:1-3) Somo Biblia kubang’ ceng’ bikonye ning’eyo kite ma Yehova paru ko lembe, e en de ebicaku paru i lembe cuu i kwo pare. (Rie. 1:3, 4) Umego ku nyimego mwa gisayu telowic man juk m’ujengere iwi Biblia i bang’ umego m’uteng’ini. Tek ing’eyo somo man kiewo piny cuu, ibibedo ku copo mi yiko korolembe man dwokowang’ penji ma bikonyo jumange man bitielo yiyoyic migi. Ibibekiewo bende paru ma beco ma bikonyi nitielo yiyoyic peri giri man nitielo cwiny jumange. w23.12 mba. 26-27 udu. 9-11

Kinde m’itie ku lworo, nyam i lembe iwi gin ma Yehova bitimo i nindo m’ubino kinde ma jukabu Sitani. I lanyuth moko ma jutimo i coko ma dit mir adhura mi oro 2014, wego moko uweco ku juruot pare iwi ayi ma juromo loko ko wec mi 2 Timoteo 3:1-5, ka nwang’u giragora eno uewo pi kite ma kwo bibedo ko i Paradizo, eyero kumae: “I ng’om ma nyen, nindo mir anyong’a bibedo nuti. Pilembe dhanu bibedo ma ng’atuman umaru jumange, gibibedo jumar lonyo mi tipo, ju ma mol, ju ma jwigiri, ju ma paku Mungu, ju ma wor ni junyodo, ju ma nyutho foyofoc, ju ma leng’, ju m’umaru wat lee, ju ma winjiri ku juwagi, ju ma weco ber pi jumange, ju ma kweriri gigi, ju ma yo, ju m’umaru gin ma ber, ju ma jugeno, ju ma ng’won, ju ma dodiri ngo iwi jumange, ju m’umaru Mungu ma sagu anyong’a, ju m’umoko i kum ayi kwanyu koth Mungu; mok kikiki i kum dhanu maeno.” Nyo ibed iweco de ku jupewu kunoke juyic wedu iwi kite ma kwo bibedo ko i ng’om ma nyeni? w24.01 mba. 6 udu. 13-14

Etie lembe ma tielocwiny lee ning’eyo nia anyong’a nego Yehova i kum jutic pare ceke! Biblia de uyero nia “anyong’a nego Yehova [i] kum dhanu pare.” (Zab. 149:4) Ento cwiny jumoko romo tur cil ma gipenjiri ko kumae: ‘Nyo andha anyong’a nego Yehova i kuma athothi?’ Jutic pa Yehova dupa ma gibino weg bedopwe con de gibed gipenjiri kumeno. (1 Sam. 1:6-10; Yob 29:2, 4; Zab. 51:11) Biblia unyutho kamaleng’ nia ecopere iwa ninyayu anyong’a i Yehova kadok watie ku dubalaga. Nenedi? Wacikara ninyutho yiyoyic i Yesu Kristu man nilimo batizo. (Yoh. 3:16) I ayi maeno wanyutho i wang’ dhanu ceke nia waloko cwinywa man nia wang’olo ni Yehova nia wabitimo yeny pare. (Tic. 2:38; 3:19) Anyong’a nege lee tek watimo lembe maeno pi nibedo ku winjiri ma ceng’ini kude. Tek wabeii nikwo nimakere ku lembang’olane, anyong’a nege i kumwa man ekwanuwa ni jurimbe ma ceng’ini.—Zab. 25:14. w24.03 mba. 26 udu. 1-2

Wacopo lubo lapor mi julub nwang’u wabemedara nirweyo kadok i saa ma judong ng’om ging’olo nia wajig nirweyo. Waromo bedo ku tegocwiny ma nia Yehova bikonyowa pi nitimo tic mwa mi lembanyong’a. Pieno, wakway emii iwa tegocwiny man rieko calu ma wabed wakwaye ekonywa wanyeg ku peko mwa. Ju ma dupa m’i kindwa ubenyego ku peko mi twoyo kunoke peko mi paru, mi wedi migi m’utho, peko mi ot, ragedo, kunoke peko mange. Man lembe ma calu ve thong’om ku lwiny uketho niciro pekone ma pol udoko tek magwei. Kor ni Yehova kite m’ibewinjiri ko i andha. Kor ire lembe peri tap calu m’iromo koro ni jarimbi moko ma ceng’ini. Bed ku genogen nia Yehova bitimo lembe moko pi nikonyi. (Zab. 37:3, 5) Nimediri nirwo bikonyowa ‘niciro kinde ma wabinwang’ara ku masendi.’ (Rum. 12:12) Yehova ung’eyo lembe ma jutic pare gibekadhu kud i iye, “ebiwinjo ywak migi bende.”—Zab. 145:18, 19. w23.05 mba. 5-6 udu. 12-15

Saa ma wabecimaku yub ma pire tek, ukwayu wasay ninyang’ nia “yeny pa Yehova tie ang’o,” man i ng’eye wamak yub m’urombo ku yenyne. (Efe. 5:17) Tek wabesayu cik mir ukungu mi Biblia m’uweco iwi lembe mwa, nwang’u wabesayu ninyang’ i paru pa Mungu. I ng’eye ka watiyo kude, wabimaku yub ma beco. “Ng’atu ma rac” ma tie jakwor mwa ma Sitani, ubemito epong’ wang’wa ku piny mi ng’om maeni kara kud wabed ku saa mi timo ni Mungu. (1 Yoh. 5:19) Jakristu moko romo caku ketho wiye zoo i kum sayu sente, i kum somo kunoke i kum tic mi ng’om maeni kakare niketho wiye i kum yore ma romo nen ire pi nitimo lee ni Yehova. Timo ma kumeno nyutho nia paru mi ng’om utie kud atelatela ma lee iwi ng’atini. I andha, piny maeno ceke gi rac ungo, re mito ngo gimak kabedo ma kwong’a i kwo mwa. w24.03 mba. 24 udu. 16-17