July

Jesu vwẹrokere Ọsẹ rọyen gbagba vwẹ obo rọ ta kugbe obo ro ruẹ, ọtiọyen ji te igbevwunu ro ruru eje. (Jọ 14:9) Die yen e se yono vwo nẹ igbevwunu rẹ Jesu ruru? Jesu vẹ Ọsẹ rọyen vwo ẹguọnọ okokodo kpahen avwanre. Ọke rọ vwọ hẹ otọrakpọ, Jesu dje ẹguọnọ okokodo ro vwo kẹ ihwo phia rọ vwọ reyọ ẹgba igbevwunu rọyen vwọ chọn ihwo re rioja uko. Vwẹ ẹdẹ ọvo, eshare ivẹ ri rhuẹro da rẹ nẹ ọ chọn ayen uko. (Mt 20:30-34) Noso nẹ “ẹro da dọn” Jesu, o de sivwin ayen. Ubiota ri Grik re vwo ruiruo vwẹ etinẹ na ra fan phiyọ “ẹro da dọn” mudiaphiyọ re vwo gbe arondọnvwẹ nẹ otọ rẹ ubiudu rhe kẹ ohwo. Uvi arodọnvwẹ tiọyena rọ nẹrhẹ Jesu dje ẹguọnọ phia kẹ ihwo na, yen muro vwo sivwin ọhọnvwoti ọvo je ghẹrẹ ihwo rẹ owẹnvwe hwe. (Mt 15:32; Mk 1:41) Siẹrẹ avwanre da rioja, o muẹro nẹ ọ da Jihova rọ dia Ọghẹnẹ rẹ “arodọvwẹ” na kugbe Ọmọ rọyen ro vwo ẹguọnọ rẹ avwanre mamọ na. (Lu 1:78; 1Pi 5:7) Ayen vwo owenvwe rẹ ayen vwo si ebẹnbẹn eje ri kpokpo ihworakpọ no! w23.04 3 ¶4-5

A sa jowọ ra vwọ kẹnoma kẹ erharhe iroro rẹ akpọ rẹ Eshu nana titẹ. E se mu ẹwẹn avwanre kpahen omamọ iroro womarẹ isese vẹ eyono ri Baibol na. Re vwo kpo uyono ji vwobọ vwẹ iruo aghwoghwo na je cha chọn avwanre uko vwọ sẹro rẹ iroro avwanre. Jihova ji ve nẹ ọ cha vwẹ uphẹn kẹ avwanre ra vwọ davwen avwanre ni vrẹ oborẹ udu avwanre gbare-e. (1Kọ 10:12, 13) Vwẹ ẹdẹ re koba nana, ofori nẹ avwanre ọvuọvo nẹrhovwo vrẹ obo ri jovwo rere a sa vwọ fuevun kẹ Jihova. Rhuẹrẹ ọke phiyọ wọ vwọ nẹrhovwo ro nẹ otọ rẹ ubiudu rhe kẹdẹ kẹdẹ. Jihova guọnọre nẹ a ta obo rehẹ ubiudu avwanre kẹ vwẹ ẹrhovwo. (Un 62:8) Jiri Jihova wọ je kpẹvwẹ vwọ kẹ emu eje ro ruẹ kẹ avwanre. Rẹ nẹ ọ chọn wẹ uko wo se vwo fiudugberi vwẹ iruo aghwoghwo na. Je rẹ nẹ ọ chọn wẹ uko vwo yerin ghene ebẹnbẹn ji phi edavwini ru wo hirharokuẹ kparobọ. Wo jẹ ohwo vuọvo yẹrẹ emu vuọvo da wẹ obọ jẹ wo vwo jẹ ẹrhovwo ẹnẹ rhe Jihova ọkieje-e. w23.05 7 ¶17-18

Diesorọ avwanre vwo kpo uyono? Ẹsosuọ, re vwo jiri Jihova. (Un 26:12; 111:1) Avwanre ji kpo uyono rere a sa vwọ vwẹ ọbọngan kẹ ohwohwo vwevunrẹ ọke ọgangan nana. (1Tẹ 5:11) Siẹrẹ avwanre da rionbọ je kpahenphiyọ onọ, jẹ avwanre ruẹ erọnvwọn ivẹ nana. Ẹkẹvuọvo e se hirharoku ebẹnbẹn siẹrẹ a da kpahenphiyọ enọ. Oshọ ra vwọ kpahenphiyọ enọ se mu avwanre, yẹrẹ avwanre se vwo owenvwe ra vwọ kpahenphiyọ enọ ẹkẹvuọvo e se jẹ avwanre e se uchabọ ra guọnọre. Die yen sa chọn avwanre uko vwo phi ebẹnbẹn nana kparobọ? Ọyinkọn Pọl tare nẹ a tẹnrovi obo re se vwo “bru ohwohwo uche.” A da mrẹvughe nẹ iniọvo na sa mrẹ ọbọngan vwo nẹ ẹkpahọnphiyọ rẹ avwanre rhe, oshọ ra vwọ rionbọ je kpahenphiyọ enọ rhe che mu avwanre-e. Ọ da dianẹ e rhe ji se avwanre uchabọ ra guọnọre-e, oma je sa vwerhen avwanre nẹ a kẹ ihwo efa uphẹn rẹ ayen vwọ kpahenphiyọ enọ.—1Pi 3:8. w23.04 20 ¶1-3

Ovie na ghwoghwiro nure! O siobọnu ihwo ri Ju, re mu kpo ighuvwu vwẹ Babilọn omarẹ ikpe 70 re, nẹ ayen rhivwin kpo ẹkuotọ rayen, Izrẹl. (Ẹzr 1:2-4) Jihova ọvo yen se ru ọnana. A riẹn Babilọn phiyọ ihwo ri siobọnẹ eviẹn raye-en. (Aiz 14:4, 17) Ẹkẹvuọvo e vwo phi Babilọn kua nu, ovie ọkpokpọ na da vuẹ ihwo ri Ju nẹ ayen se rhivwin kpo Kohwo kohwo rọ dia ohwo ri Ju, marho igbuyovwin rẹ orua, vwo orhiẹn rẹ ayen che bru: sẹ ayen che rhivwin kpo yẹrẹ ayen cha domaji vwẹ Babilọn. Orhiẹn yena ghwa lọhọ-ọ. Ọ sa dianẹ kidie nẹ ayen buebun ghwore, ọ cha bẹn ayen vwọ yan oyan ogrongron yena. Ọ vwọ dianẹ Babilọn yen e de vwiẹ ihwo ri Ju buebun na, etiyin kọyen ayen riẹn phiyọ uwevwin rayen. Vwọ kẹ ayen, Izrẹl ọyen otọ rẹ esẹ rayen ride. Rọ vwọ dianẹ akpọ ji yovwin ihwo ri Ju evo vwẹ Babilọn na, kẹ ayen mrẹ bẹnbẹn ayen vwọ yanjẹ emamọ iwevwin vẹ eki rayen vwo vwo kpo ẹkuotọ rẹ ayen vugheri-i. w23.05 14 ¶1-2

Ota rẹ Ọghẹnẹ vuẹ avwanre nẹ e dje arodọnvwẹ, akoechiro, kugbe ẹguọnọ phia ọkieje. Luk 21:19 tare nẹ: “Womarẹ akoechiro rẹ ovwan yen ovwan cha vwọ sẹro rẹ arhọ rẹ ovwan.” Kọlose 3:12 da ta: “Ovwan ku . . . arodọnvwẹ . . . phiyọ.” 1 Tẹsalonaika 4:9, 10 da je ta nẹ: “Ọghẹnẹ yono ovwan obo re vwo ẹguọnọ rẹ ohwohwo nure . . . Ẹkẹvuọvo, avwanre jiriro kẹ ovwan iniọvo, nẹ ovwan rhe ruẹ ọtiọyen vọnvọn.” Inenikristi ri dje arodọnvwẹ, akoechiro kugbe ẹguọnọ phia jovwo re yen e si ẹkpo ri Baibol nana rhe. Ọtiọyena, o ji fo nẹ ayen rhe dje iruemu nana phia ọkieje. O fori nẹ avwanre ji ru ọtiọyen. Wo se vwo ru ọnana, roro kpahen oborẹ Ineninikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ vwo dje iruemu nana phia. Kẹ wọ cha mrẹ obo ru wọ sa vwẹrokere Inenikristi yena, ji djephia nẹ wo muegbe hẹrhẹ ukpokpogho rode na. Ọtiọyena, ọke rẹ ukpokpogho rode na da tonphiyọ, jẹ wọ nabọ riẹn obo re chirakon re, owenvwe ru wo vwo chirakon ọkieje ko ji che rhe we. w23.07 3 ¶4, 8

Ọ dianẹ avwanre usun rẹ ihwo ra jẹreyọ yẹrẹ “igodẹ efa” na, ofori nẹ a rha yan vwẹ “Idjerhe Ọfuanfon” na kidie ọ cha chọn avwanre uko vwọ ga Jihova enẹna kugbe ọke rọ cha vwẹ obaro rẹ Uvie rọyen cha vwọ ghwa erhuvwu rhe otọrakpọ na. (Jọ 10:16) Rhanvwẹ ukpe ri 1919 C.E. rhe, yen iduduru rẹ eshare, eya, vẹ emọ vwo vrẹn nẹ Babilọn Rode, rọ dia okugbe rẹ ẹga rẹ efian, je ton oyan phiyọ vwẹ idjerhe rẹ udje na. Jihova si ekprowọ eje rehẹ idjerhe na no vwọ kẹ ihwo ri Ju ri vrẹn nẹ Babilọn kpo. (Aiz 57:14.) Kẹ “Idjerhe Ọfuanfon” rẹ ọke avwanre na vwo? Ikpe ujorin buebun a ke rhe mrẹ ukpe ri 1919, Jihova reyọ eshare ri vwo oshọẹdjẹ rọyen vwo muegbe rẹ idjerhe rẹ ihwo cha wan nẹ Babilọn Rode. (Ni Aizaya 40:3.) Ayen nabọ wian owian vwo muegbe rẹ idjerhe na phiyotọ rere ọ sa vwo lọhọ kẹ ihwo ri vwo omamọ rẹ ẹwẹn ri vwo vrẹn nẹ Babilọn Rode, je vwomaba ihwo re vwẹ ẹga rẹ uyota vwọ kẹ Jihova. w23.05 15-16 ¶8-9

Jihova guọnọre nẹ a ga ọyen nẹ otọ rẹ ẹwẹn rhe vẹ omavwerhovwẹn. (2Kọ 9:7) Ofori ra vwọ wian kpahen ẹkẹn re bru kẹ oma ọ da dianẹ owenvwe na rha herọ-ọ? Roro kpahen udje rẹ ọyinkọn Pọl. Ọ tare nẹ: “Me vwẹ oja ria oma mẹ ji suon kerẹ ọviẹn.” (1Kọ 9:25-27, eta rehẹ obotọ) Ọ da tobọ dianẹ Pọl vwo owenvwe ro vwo ru oborẹ Jihova guọnọre-e, kọ gba oma vwo ruo. Kẹ Jihova rhiabọreyọ ẹga ri Pọl? E! Jihova je hwosa kẹ fikirẹ ẹgbaẹdavwọn rọyen. (2Ti 4:7, 8) tobọ dianẹ avwanre vwo omavwerhovwẹn kpahen obo re ruẹ na-a, oma vwerhọn kidie Ọ riẹnre nẹ avwanre ruo fikirẹ ẹguọnọ re vwo kpahọn. Kirobo rẹ Jihova bruba kẹ Pọl, o ji che bruba ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre. (Un 126:5) Avwanre vwọ mrẹ ebruphiyọ ri Jihova ye, ọnana sa nẹrhẹ owenvwe avwanre ganphiyọ. w23.05 29 ¶9-10

Ọyinkọn Pọl reyọ ihwo ra cha ghwọrọ vwẹ ẹdẹ ri Jihova na vwo dje ihwo re vwerhẹn. Ayen vwo oniso oborẹ ọke na djẹ wa-an yẹrẹ obo re phia-a. Eriyin na, ayen se vwo ọmrẹvughe erọnvwọn eghanghanre re phia-a, yẹrẹ jowọ ro fori-i. Nonẹna, ihwo buebun pha kerẹ ihwo re vwerhẹn. (Ro 11:8) Ayen vwo imuẹro kpahen obo ri djerephia nẹ e yerẹn vwẹ ukuko “rẹ ẹdẹ na” re-e, nẹ ukpokpogho rode na je cha rhe kẹrẹkpẹ-ẹ. (2Pi 3:3, 4) Ẹkẹvuọvo avwanre mrẹvughe nẹ ọyen obo re ghanre ra vwọ rhẹrẹ kẹdi kẹdẹ. (1Tẹ 5:6) Ọtiọyena, o fori nẹ e vwo iroro abavo ro phieghe-e. Diesorọ? Ọ cha nẹrhẹ a kẹnoma kẹ eta yẹrẹ oseghe rẹ usuon akpọ na. Ẹdẹ ri Jihova vwo siẹkẹrẹ phiyọ na, okeke ra vwọ kẹ ẹbẹre rẹ akpọ na cha rha ganphiyọ. Jẹ, ofori nẹ a ro ẹnwan kpahen obo ra cha ta-a. Ẹwẹn ọfuanfon na cha chọn avwanre uko vwo vwo iroro abavo ro je phieghe ji brorhiẹn rẹ aghwanre.—Lu 12:11, 12. w23.06 10 ¶6-7

Die yen djẹ ro ẹwẹn wẹn siẹrẹ wo de nyo odẹ na Samsin? Ẹwẹn wẹn ghwe kpo ọshare ọvo ro vwo ẹgba mamọ. Ọyena ghini uyota. Ẹkẹvuọvo o vwo orhiẹn ọvo ri Samsin bruru rọ so okpetu vwọ kẹ. Dedena, Jihova tẹnrovi erhuvwu ri Samsin, Ọ da vwẹ ikuegbe rọyen vwọba Baibol na rere avwanre sa vwọ mrẹ erere norhe. Jihova vwẹ Samsin vwo ru emu rẹ igbevwunu buebun, vwọ cha ihwo rọyen Izrẹl uko. Ikpe ujuorin buebun vwọ wan ri Samsin vwo ghwu nu, Jihova da vwẹ ẹwẹn Ọfuanfon rọyen vwo mu ọyinkọn Pọl vwọ vwẹ odẹ ri Samsin vwọba edẹ rẹ ihwo re fuevun. (Hib 11:32-34) Udje ri Samsin na sa bọn avwanre gan. Ọke rọ vwọ hẹ ẹdia ebẹnbẹn, ọ vwẹroso Jihova. A sa mrẹ ọbọngan ji yono nẹ udje rẹ Samsin rhe. w23.09 2 ¶1-2

Avwanre se ru akoechiro rẹ avwanre ganphiyọ womarẹ a vwọ ta ọdavwẹ avwanre eje kẹ Jihova vwẹ ẹrhovwo ọkieje. (1Tẹ 5:17) Ọ sa dianẹ wo hirharokuẹ ebẹnbẹn ọgangan vuọvo enẹna-a. Dedena, wọ nẹrhovwo rhe Jihova siẹrẹ ophu de mu we, ofu de dje we yẹrẹ wọ rha riẹn obo wo che ru-u? Wọ da vwẹ ọkieje vwọ nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ cha wẹ uko siẹrẹ wo de hirharoku ebẹnbẹn ri te emuọvo-o enẹna, ọ rha cha bẹn wo vwo ru ọtiọyen siẹrẹ wo de hirharoku ebẹnbẹn re gan vrẹ ọtiọyen vwẹ obaro na-a. Ku wo ji che vwo imuẹro nẹ ọ rien ọke vẹ obo ro fori nẹ o ru vwọ cha wẹ uko. (Un 27:1, 3) E de chirakon rẹ ebẹnbẹn enẹna, ọ cha nẹrhẹ e ji se chirakon rẹ ukpokpogho rode rọ cha vwẹ obaro na. (Ro 5:3) Diesorọ a sa vwọ ta ọtiọyen? Iniọvo buebun rhe mrẹvughe re nẹ siẹrẹ ayen de chirakon rẹ obẹnbẹn rọ davwen esegbuyota rayen ni, ọ cha ayen uko vwo chirakon rẹ obẹnbẹn ọfa rẹ ayen che hirharoku. Akoechiro ru ayen gan, je nẹrhẹ ayen vwo esegbuyota nẹ Jihova muegbe, o ji vwo owenvwe rọ vwo cha ayen uko. Vwọ vrẹ ọyena, esegbuyota je cha ayen uko vwo chirakon obẹnbẹn ọfa ayen hirharoku.—Jem 1:2-4. w23.07 3 ¶7-8

Uruemu rẹ omaevwokpotọ vẹ erorokẹ ri Jihova muo vwọ nuẹ. Kerẹ udje, Jihova dje uruemu rẹ omaevwokpotọ phia ọke rọ vwọ guọnọ ghwọrọ ihwo ri Sodọm re dia irumwemwu. Womarẹ emekashe rọyen, Jihova da vuẹ Lọt nẹ ọ djẹ kpo obo igbenu na. Lọt guọnọ ra-a kidie oshọ muo. Ọtiọyena, ọ da rẹ Jihova nẹ ọ vwẹ uphẹn kẹ ọyen vẹ orua rọyen nẹ ayen djẹ kpo Zoar, rọ dia orere otete ọfa ri Jihova je guọnọ ghwọrọ. Jihova rha sa tanẹ Lọt nene odjekẹ rọ vwọ kẹ na o toro obo rọ gan te-e. Ẹkẹvuọvo, ọ rhọnvwe phiyọ oyare ri Lọt na, ọ da nẹrhẹ o jẹ Zoar ẹghwọrọ. (Jẹ 19:18-22) Ikpe ujorin evo vwọ wan nu, Jihova de gbe arodọnvwẹ kẹ ihwo ri Ninive. O ji ọmraro Jona nẹ o re ghwoghwo kẹ ihwo na nẹ ọyen cha ghwọrọ orere na vẹ ihwo umwemwu re dia evun rọyen. Ẹkẹvuọvọ ọke rẹ ayen vwo kurhẹriẹ, aro rayen da dọn Jihova rha ghwọrọ orere na ọfa-a.—Jon 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 ¶5

Die yen e se yono vwo nẹ udje ri Joash rhe? Ọ pha kerẹ urhe rẹ awọ rọyen ro otọ-ọ ra reyọ urhe ọfa vwọ cha. Ọke rẹ urhe ra vwọ cha na—Jehoiada vwo ghwu nu, rẹ odju rẹ ẹga rẹ efian vwo dju, Joash de ghwie she. Udje nana djerephia nẹ ọ dia iruemu rẹ iniọvo na yẹrẹ ihwo rẹ orua yen mu avwanre vwo vwo oshọẹdjẹ rẹ Ọghẹnẹ-ẹ. A vẹ Jihova se vwo vwo oyerinkugbe rọ kpẹkpẹre, ofori nẹ e muọghọ ji ru ẹguọnọ re vwo kpahọn ganphiyọ womarẹ uyono rẹ ọkieje, erorokodo, kugbe ẹrhovwo. (Jer 17:7, 8; Kọl 2:6, 7) Jihova guọnọre nẹ e ru vrẹ asan rẹ ẹgba rẹ avwanre teri-i. Aghwoghwo 12:13 vuẹ avwanre obo rọ guọnọre, nẹ: “Djẹ oshọ rẹ Ọghẹnẹ, rere wọ yọnrọn irhi rọye; kidie ọnana ọye iruo ro te ohwo.” Avwanre de vwo oshọẹdjẹ rẹ Ọghẹnẹ, ka sa fuevun kẹ je yọnregan kerẹ Obadaya vẹ Jehoiada. O vwo emu vuọvo rọ cha sa guọghọ oyerinkugbe avwanre vẹ Jihova-a. w23.06 19 ¶17-19

Eta rẹ imuẹro rẹ Ọghẹnẹ kẹ avwanre vwẹ owọ rẹ iyorin tonphiyọ vẹ eta nana: “Ohwo ro chidia ekete na da tanẹ.” (Ẹvw 21:5a) Eta nana ghanre kidie ọnana ọvo usun rẹ eta erha vwẹ evunrẹ ọbe Ẹvwọphia ri nẹ unu ri Jihova rhe. Ọtiọyena, ọ dia amakashe ro vwo ẹgba yẹrẹ Jesu ra rhọnvwọn nushi rhe yen vwẹ imuẹro nana kẹ avwanre-e, ẹkẹvuọvo Jihova komobọ! Eta rẹ imuẹro nana nẹrhẹ avwanre vwẹroso eta efa rọ tare. Diesorọ ọ vwọ dia ọtiọyen? Kidie Jihova “che se gun efia-an.” (Tai 1:2) Eta yena nẹrhẹ o mu avwanre ẹro nẹ oborẹ avwanre seri vwẹ Ẹvwọphia 21:5, 6 che rugba. Roro kpahen ota na “Nighere!” A reyọ ota rẹ Grik ra fan phiyọ “nighere!” vwo ruiruo abọ buebun vwẹ ọbe rẹ Ẹvwọphia. Die ọfa yen Ọghẹnẹ rhoma ta? Ọ tare nẹ: “Mi ruẹ erọnvwọn eje phiyọ ekpokpọ.” Vwọrẹ uyota, Jihova ta ota kpahan ewene re cha vwomaphia vwẹ obaro na. Kidie nẹ o mu ro ẹro dẹn nẹ o che ru obo ro veri na gba, kẹ ọ ghwa họhọ nẹ ive rọyen na rugba nure.—Aiz 46:10. w23.11 3-4 ¶7-8

Ọyinkọn Pita ji vwo ovwiẹrẹ buebun ro nene muabọ. E jẹ a ta ota kpahen idje evo. Jesu vwọ ta ota kpahen oja rọ cha re vẹ oborẹ ughwu rọyen che ru orugba ri Baibol wan, Pita da ghwọkuo. (Mk 8:31-33) Abọ buebun yen Pita vẹ idibo ri Jesu efa phraphro kpahen ohwo rọ marho vwẹ ohri rayen. (Mk 9:33, 34) Ason rọ koba tavwen Jesu ki ghwu, Pita da fia orhọ rẹ ọshare ọvo kufia. (Jọ 18:10) Ason vuọvo na, oshọ da ro Pita oma ọ da sen Jesu abọ erha. (Mk 14:66-72) Ọnana da nẹrhẹ Pita viẹ gangan. Jesu kpairoro vrẹ odibo rọyen ro shọkuọrọn na-a. O vwo vrẹ nẹ ushi nu, Jesu da vwẹ uphẹn kẹ Pita ro vwo djephia nẹ o vwo ẹguọnọ rọyen. Jesu da vuẹ Pita nẹ ọ vwomakpotọ kerẹ osuigodẹ vwọ vwẹro te igodẹ rọyen. (Jọ 21:15-17) Pita nene uchebro ra vwọ kẹ na. Pita ọyen usun rẹ ihwo rẹsosuọ ri kpo Jerusalẹm, ra je vwẹ ẹwẹn ọfuanfon na jẹreyọ ẹdẹ ri Pẹntikọst. w23.09 22 ¶6-7

Ọyinkọn Pita vuẹ iniọvo re dia ekpako kerẹ ọyen nẹ ayen “vwẹrote igodẹ rẹ Ọghẹnẹ.” (1Pi 5:1-4) Wọ da dia ọkpako, avwanre riẹnre nẹ wo vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo wẹn rẹ eya vẹ eshare, wọ je guọnọ vwẹrote ayen. Ẹkẹvuọvo, vwẹ ọkievo wo se no nẹ iruo vọn wẹ obọ yẹrẹ oma ghwọrọ owẹ te asan rẹ wo rhe che se ruiruo yena-a. Die yen wo se ru? Vuẹ Jihova kpahen edavwẹ wẹn eje. Pita de si: “Ohwo ro gbodibo, e jẹ ọ vwẹroso ẹgba rẹ Ọghẹnẹ siobọnẹ kẹ ohwo.” (1Pi 4:11) Ọ sa dianẹ iniọvo wẹn rẹ eya vẹ eshare hirharokuẹ ebẹnbẹn re che se sino karekare vwẹ eyeren nana-a. Ẹkẹvuọvo karophiyọ nẹ Jesu Kristi rọ dia “onotu rẹ isuigodẹ na,” sa cha ayen uko vwọ vrẹ oborẹ wo se ru. O se ru ọtiọyen asaọkiephana kugbe akpọ kpokpọ rọ cha na. Oborẹ Ọghẹnẹ guọnọ mie ekpako, ọyen ọ rẹ ayen vwo vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rayen, vwẹrote ayen, je “dia udje vwọ kẹ igodẹ na.” w23.09 29-30 ¶13-14

E je nene iroro rẹ ihworakpọ-ọ. Siẹrẹ a da vwẹ ẹro rẹ ihworakpọ vwo ni emu vwo no, avwanre se gbobọnyẹ Jihova vẹ iwan rọyen. (1Kọ 3:19) “Aghwanre rẹ akpọ nana” yen nẹrhẹ ihwo vwo urhurusivwe rẹ ugboma. Inenikristi evo vwẹ Pẹgamọm kugbe Tayataira je vwẹrokere edjọẹgọ vẹ iruemu ọfanrhiẹn rẹ ihwo re riariẹ ayen phiyọ. Jesu vwẹ orhọesio ọgangan vwọ kẹ ikoko ivẹ na kidie ayen vwẹ uphẹn kẹ ọfanrhiẹn vwẹ ohri rayen. (Ẹvw 2:14, 20) Nonẹna, avwanre ji hirharoku okeke a vwọ vwẹrokere erharhe rẹ iruemu ọtiọyena. Irivẹ yẹre ihwo rẹ orua sa vuẹ avwanre nẹ irhi rẹ avwanre gan nọ, ọnana me nẹrhẹ e gbevwọso irhi rẹ Ọghẹnẹ. Kerẹ udje, ayen sa tanẹ wo de nene ojevwe romobọ ọ chọre-e, kidie irhi rehẹ Baibol na kpo awanre re. Ọkievo, e se roro nẹ odjekẹ ri Jihova vwọ kẹ avwanre ghwe fiotọ te-e. Ọnana me nẹrhẹ e ru vrẹ “obo re si phiyotọ.”—1Kọ 4:6. w23.07 16 ¶10-11

Meri, oni rẹ Jesu guọnọ ọbọngan. A vuẹrẹ nẹ ọ cha mrevun; jẹ, ọ je rọvwọ-ọn. O ji vwiẹ je ghẹrẹ ọmọ dẹvo-o, dedena o che vwiẹ ọmọ rọ cha dia Mesaya na je ghẹrẹ ghwanre. Kidie nẹ ọ vẹ ọshare je vwerhẹn devo-o na, kẹ mavọ yen ọ sa vwọ vuẹ Josẹf nẹ ọyen mrevun? (Lu 1:26-33) Mavọ yen Meri sa vwọ mrẹ ọbọngan? Ọ nokpẹn rẹ ukẹcha mie ihwo efa. Kerẹ udje, ọ vuẹ amakashe na nẹ ọ vuẹ ọyen evuẹ efa kpahen iruo ra vwọ kẹ na. (Lu 1:34) Ọmọke vwọ wan nu, Meri de kpo “ubrakpọ rọ vọnre vẹ igbenu na” vwẹ Juda ra mrẹ Ẹlizabẹt rọ dia ohwo rẹ orua rọyen. Ẹlizabẹt jiri Meri, ẹwẹn ọfuanfon na de ji muo vwọ ta eta rẹ aroẹmrẹ re bọn Meri gan ri shekpahen ọmọ ro che vwiẹ na. (Lu 1:39-45) Meri da tanẹ Jihova “vwẹ ugbobọ rọyen vwo ruiruo ride.” (Lu 1:46-51) Jihova vwẹ Gebrẹl vẹ Ẹlizabẹt vwọ bọn Meri gan. w23.10 14-15 ¶10-12

A vwẹ ẹwẹn ọfuanfon jẹ idibo ri Jesu evo reyọ, ayen riavwerhen rẹ oyerinkugbe roghẹresan vẹ Jihova. Ayen ihwo 144,000 ri che nene Jesu ga kerẹ irherẹn vwẹ odjuvwu. (Ẹvw 14:1) Asan Ọfuanfon vwẹ itabanako na mudiaphiyọ ẹdia rẹ ayen hepha kerẹ ihwo ra vwẹ ẹwẹn ọfuanfon jẹreyọ vwẹ otọrakpọ na. (Ro 8:15-17) Asan rọ Ma Fon vwẹ itabanako na mudiaphiyọ odjuvwu ri Jihova dia. “Ikọtini” rọ hẹriẹ Asan Ọfuanfon na vwo nẹ Asan rọ Ma Fon na mudiaphiyọ ugboma ri Jesu rọ dia oshegberudion rọ nẹrhẹ o jẹ odjuvwu ẹruọ kerẹ Orherẹn Rode rẹ uwevwin rẹ ẹga re jẹ ẹro erhiemrẹ na. Jesu vwọ vwẹ oma rọyen kpahotọ vwo ze izobo kẹ ihworakpọ, o de rhie idjerhe phiyọ rẹ Inenikristi ra jẹreyọ eje se vwo kpo odjuvwu. Ayen ji che gbobọnyẹ ugboma rayen na tavwen osa rayen vwẹ odjuvwu ki se te ayen obọ.—Hib 10:19, 20; 1Kọ 15:50. w23.10 28 ¶13

Gidiọn da fọ gbiẹi ọke ihwo rẹ Ifrem na vwọ reyọ vwo guẹdjọ. (Igu 8:1-3) Ọreyọ ophu vwọ kpahen ota kẹ aye-en. Ọ vwomakpotọ vwọ kerhọ kẹ ọdavwẹ rayen, je ta ota bọrọbọrọ kẹ ayen, ọnana da nẹrhẹ ophu rayen kpotọ. Ekpako ri vwo aghwanre vwẹrokere udje ri Gidiọn womarẹ ayen vwọ nabọ kerhọ je ta ota re bọrọbọrọ siẹrẹ a da vwẹ ayen vwo guẹdjọ. (Jem 3:13) Vwẹ idjerhe ọtiọyena, kẹ ayen toroba ufuoma rọhẹ ukoko na. Ọke rẹ ihwo vwo jiri Gidiọn kidie nẹ o phi ihwo ri Midian kparobọ, ọ da vwẹ ujiri na vwo rhe Jihova. (Igu 8:22, 23) Mavọ yen ekpako sa vwọ vwẹrokere Gidiọn? Ofori nẹ ayen vwẹ ujiri rẹ oborẹ ayen ruru eje vwo rhe Jihova. (1Kọ 4:6, 7) Kerẹ udje, e de jiri ọkpako kidie nẹ ọ tẹn ona rẹ uyono, ọ sa tanẹ Baibol na yen ota na nurhe yẹrẹ ukoko ri Jihova yen reyerọ vwọphia. Ọkiọvo ofori nẹ ekpako nomaso rere ihwo vwo jẹ ayen e no gegerege. w23.06 4 ¶7-8

Ọ da dianẹ a mrẹ ẹkpahọnphiyọ rẹ ẹrhovwo avwanre-e, a sa nọ oma avwanre, ‘Me nẹrhovwo kpahan obo ri shephiyọ?’ Ọke buebun na, e roro nẹ a riẹn obo ri me shephiyọ kẹ avwanre. Ẹkẹvuọvo, ọ sa dianẹ erọnvwọn rẹ avwanre nẹrhovwo kpahen che fierere kẹ avwanre vwẹ obaro na-a. Ọ da dianẹ a nẹrhovwo nẹ e jẹ obẹnbẹn ọvo no, ọ sa dianẹ o vwo idjerhe ro me yovwin rẹ obẹnbẹn na se vwo no vrẹ ọ rẹ avwanre nẹrhovwo kpahan na. Ọ je sa dianẹ erọnvwọn evo rẹ avwanre nẹrhovwo kpahan shephiyọ ọhọre ri Jihova-a. (1Jọ 5:14) Roro kpahen udje rẹ esẹ vẹ ini re vuẹ Jihova jovwo nẹ ọ vwẹ ukẹcha kẹ ayen rere ọmọ rayen sa vwọ dia ukoko na. Ọyena ghwa họhọ oyare ro shephiyọ. Dede na, Jihova cha gba avwanre nẹ a vwẹ ẹga kẹ ọye-en. Ọ guọnọre nẹ avwanre ve emọ rẹ avwanre, brorhiẹn romobọ ra vwọ vwẹ ẹga kẹ. (Urh 10:12, 13; 30:19, 20) Ukperẹ ọtiọyen, ọse vẹ oni na sa vuẹ Jihova nẹ ọ cha ayen uko vwo yono ọmọ na vwẹ idjerhe rẹ o de te ẹwẹn rọyen, rere o se vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova je dia ugbeyan Rọyen.—Isẹ 22:6; Ẹf 6:4. w23.11 21 ¶5; 23 ¶12

Diesorọ a vwọ bọn ihwo efa gan vwọ dia obo re ghanre e vwo djephia nẹ e vwo ẹguọnọ rayen? Vwo nene ọbe ọvo rọ ta ota kpahen Baibol na, ota rẹ Pọl vwo ruiruo vwọ kẹ “ọbọngan” mudiaphiyọ “re vwo mudia kẹrẹ ohwo je reyọ uchebro kẹ siẹrẹ o de hirharokuẹ ọdavwini ọgangan.” Ọtiọyena, a da vwẹ ọbọngan kẹ oniọvo rẹ avwanre ro vwo yerin ghene ebẹnbẹn rọyen, jẹ a cha uko vwọ yan vwẹ idjerhe ro suẹn ohwo kpo arhọ na. Kọke kọke ra da vwẹ ọbọngan kẹ iniọvo avwanre rẹ ofu dje, ọyen odjephia nẹ avwanre vwo ẹguọnọ rayen. (2Kọ 7:6, 7, 13) E vwo gbe arodọnvwẹ vẹ a vwọ bọn ohwo gan churobọ si ohwohwo. Vwẹ idjerhe vọ? Arodọnvwẹ muẹ ohwo vwọ bọn ihwo efa gan, je nẹrhẹ a davwẹngba vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo re rioja. Ọtiọyena, avwanre ke gbe arodọnvwẹ tavwen a ke bọn ihwo gan. Jokaphiyọ oborẹ Pọl vwo churu arodọnvwẹ ri Jihova si ọbọngan rọ vwọ kẹ ihwo. Pọl dje Jihova kerẹ “Ọsẹ rẹ arodọnvwẹ kugbe Ọghẹnẹ rẹ uchebro ejobi.”—2Kọ 1:3. w23.11 9-10 ¶8-10

Inenikristi eje se rhẹro rẹ ukpokpogho. Roro kpahen udje rẹ ọyinkọn Pọl. Ọ vuẹ ihwo ri Tẹsalonaika nẹ: “Ọke rẹ avwanre vẹ ovwan vwọ herọ, ọkieje yen avwanre vwọ vuẹ ovwan nẹ a cha rioja rẹ ukpokpogho, ọyena yen obo re phiare na.” (1Tẹ 3:4) O de rhe si vwo rhe Inenikristi rehẹ Kọrẹnt: “Avwanre guọnọre nẹ ovwan riẹn kpahen ukpokpogho rẹ avwanre rhiẹromrẹ . . . Avwanre de roro nẹ avwanre che ghwu.” (2Kọ 1:8; 11:23-27) Nonẹna, Inenikristi ji se rhẹro rẹ ukpokpogho sansan. (2Ti 3:12) Wo vwo se Jesu gbuyota je dia odibo rọyen na, igbeyan yẹrẹ ihwo orua se gboja kẹ wẹ. Ẹgbaẹdavwọn wọ vwọ dia ohwo rẹ uyota vwẹ kemu kemu wo ruẹ so ebẹnbẹn kẹ wẹ vwẹ asan wo de ruiruo jovwo re? (Hib 13:18) Igọmeti vwọso wẹ kidie nẹ wọ vuẹ ihwo efa kpahen oborẹ wo segbuyota? Dedena, Pọl tare nẹ avwanre ghọghọ o toro o ka rẹ ukpokpogho avwanre hirharoku-u. w23.12 10-11 ¶9-10

Jekọp chirakon rẹ ebẹnbẹn buebun. Emọ ri Jekọp ivẹ, Simiọn vẹ Livae, je ghwa ophọphọvwe rhe orua na kugbe odẹ ri Jihova. Vwọba, aye ri Jekọp ro vwo ẹguọnọ rọyen mamọ, Rachel, de rhe ghwu ro vwo vwiẹ ọmọ rivẹ rọyen. Fikirẹ owẹnvwe ọgangan ro firi, Jekọp vẹ orua rọyen da je kua kpo otọ rẹ Ijipt vwẹ ọke ọghwo rọyen. (Jẹ 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) Vwevunrẹ ebẹnbẹn nana eje, esegbuyota ri Jekọp vwo kpahen Jihova vẹ ive Rọyen shekpotọ-ọ. Ukuotọ rọyen, Jihova de rhi dje kẹ Jekọp nẹ o vwo aroesiri rọyen. Kerẹ udje, Jihova ji bruba kẹ, o de rhi fe. Roro kpahen oborẹ Jekọp vwo ọdavwaro rẹ obo ri Jihova ru kẹ ọke rọ vwọ rhoma rhe mrẹ Josẹf—ọmọ rọyen ro rorori nẹ o ghwuru ọke grongron re wanre! Uvi rẹ oyerinkugbe rẹ Jekọp vẹ Jihova vwori yen nẹrhẹ o se yerin ghene ebẹnbẹn rọyen. (Jẹ 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Avwanre da sẹro rẹ uvi oyerinkugbe ra vẹ Jihova vwori, ke ghini se yerin ghene edavwini re rhẹro rọye-en. w23.04 15 ¶6-7

Une rẹ Ejiro 23 na ta ota kpahen imuẹro re vwo kpahen ẹguọnọ ri Jihova kugbe ẹroevwote rọyen. Devid, ro si Une nana, djisẹ rẹ oyerinkugbe ọkpẹkpẹkpẹ rọ vẹ Jihova rọ dia Osuigodẹ rọyen vwori. Ẹwẹn ri Devid totọ ro vwo nene odjekẹ ri Jihova, ọ je vwẹrosuọ kare kare. Devid riẹnre nẹ kẹdi kẹdẹ rẹ akpeyeren rọyen yen Jihova che vwo vwo ẹguọnọ rọyen. Die yen nẹrhẹ o vwo imuẹro yena? Devid riẹnre nẹ Jihova nabọ vwẹrote ọyen kidie ọkieje yen ọ vwọ kẹ obo rọ guọnọre. Devid vẹ Jihova vwo oyerinkugbe ọkpẹkpẹkpẹ, ọ je mrẹ aroesiri rọyen. Ọyen sorọ o vwo muo ẹro nẹ o toro obo re phiare vwẹ obaro na-a, Jihova cha vwẹrote ọdavwẹ rọyen ọkieje. Ẹroẹvwọsuọ ri Devid vwo kpahen ẹguọnọ ri Jihova kugbe ẹroevwote rọyen nẹrhẹ ọ kpairoro vrẹ ẹnwan, ọ de rhi vwo omavwerhovwẹn vẹ ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ vwẹ akpeyeren.—Un 16:11. w24.01 29 ¶12-13

Rhanvwẹ ọke re vwo phi Ofovwin rẹ Akpọeje II nu, ihwo ri Jihova vwẹ ẹkuotọ buebun riavwerhen rẹ ufuoma kugbe ọmuvwiẹ rẹ ayen vwo ruiruo aghwoghwo na. Vwọrẹ uyota, owian na yan phiaro. Nonẹna, Ẹko Rọvwẹrote na je vwẹrosua Kristi vwọ kẹ odjekẹ. Ayen guọnọre nẹ odjekẹ rẹ ayen vwọ kẹ iniọvo na dje ẹro ri Jihova vwo nẹ emu phia. Ayen je wan oma rẹ iniruo okinriarẹ kugbe ekpako na vwọ vwẹ odjekẹ phia kẹ iniọvo rẹ ukoko na. Ekpako ra jẹreyọ na hẹ “obọrhen” ri Kristi. (Ẹvw 2:1) Vwọrẹ uyota, ekpako nana gbare-e erọnvwọn je chọ ayen obọ. Mosis vẹ Joshua ji ru chọ vwẹ ọke evo, ọtiọyen ji te iyinkọn na. (Uk 20:12; Jos 9:14, 15; Ro 3:23) Dedena, Kristi nabọ suẹn odibo rọ fuevun kugbe ekpako ra jẹreyọ na, o ji che rhe ruẹ ọtiọyen ọkieje. Ọtiọyena, ofori nẹ avwanre rha vwẹrosua odjekẹ rọ vwọphia womarẹ ihwo ro vwo mu nẹ i mu usiokọ rẹ ukoko na. w24.02 23-24 ¶13-14

Nonẹna, e se jiri Jihova womarẹ a vwọ ta ota kpahọn vẹ oruru, ẹwẹn rẹ ọdavwaro kugbe ẹguọnọ. Avwanre dahẹ iruo rẹ aghwoghwo na, e jẹ a karophiyọ nẹ ọdavwẹ rẹsosuọ yen e vwo se ihwo bru Jihova ra, je vwẹ ukẹcha kẹ ayen vwo sikẹre Ọsẹ rẹ avwanre rọhẹ odjuvwu kerẹ oborẹ avwanre komobọ ji sikẹrẹ re na. (Jem 4:8) Oma vwerhan avwanre re vwo dje kẹ ihwo efa oborẹ Baibol na djisẹ ri Jihova, obo ro dje ẹguọnọ, orhiẹnbro abavo, aghwanre, kugbe ẹgba rọyen phia, ọtiọyen ji te iruemu iyoyovwin efa ro vwori. Vwọba, avwanre jiri Jihova ji ruẹ ọhọre rọyen womarẹ a vwọ vwẹrokere. E de ru ọtiọyen, avwanre rha cha dia kerẹ ihwo umwemwu re vọn akpọna-a. Ihwo se noso nẹ avwanre fẹnẹ ihwo efa rehẹ akpọ na ayen me guọnọ riẹn oboresorọ. (Mt 5:14-16) Avwanre vwo nene ayen ta ota kuẹgbe kẹdẹ kẹdẹ na, kọ sa nẹrhẹ e djefiotọ kẹ ayen oboresorọ avwanre vwọ fẹnẹ ihwo efa. Ukuotọ rọyen, ihwo ri vwo udu ọsoso ki che rhi sikẹrẹ Ọghẹnẹ. Siẹrẹ avwanre de jiri Jihova vwẹ idjerhe nana, kọyen avwanre nẹrhẹ oma vwerhen Ọsẹ rẹ avwanre.—1Ti 2:3, 4. w24.02 10 ¶7

Wọ sa vwọ dia oniọvo ọshare ro tedje, ofori nẹ wo yono ena re sa cha wẹ uko vwẹ akpeyeren. Ena na cha vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwo ruiruo ra kẹ wẹ vwẹ ukoko na, je nẹrhẹ wo ruiruo ru wọ sa vwọ vwẹrote oma yẹrẹ orua wẹn, ọ je cha nẹrhẹ owẹ vẹ ihwo efa vwo uvi rẹ oyerinkugbe. Kerẹ udje, yono obo re se vẹ obo re siẹ. Baibol na tare nẹ ọshare rọ ghwọrọ ọke kẹdẹ kẹdẹ vwo se ota rẹ Ọghẹnẹ ji roro kokodo kpahan obo ro se, oma vwerhọn obo ro ruẹ ji yovwẹn kẹ. (Un 1:1-3) Wo de se Baibol na kẹdẹ kẹdẹ, ku wọ cha riẹn obo ri Jihova roro emu wan, vwo iroro ro fiotọ je riẹn obo ra reyọ odjekẹ ri Baibol na vwo ruiruo. (Isẹ 1:3, 4) Iniọvo rẹ ukoko na guọnọ ukẹcha rẹ iniọvo eshare ri muwan re sa vwẹ odjekẹ kugbe uchebro ri Baibol na vwọphia. Wọ da nabọ riẹn obo re se ji siẹ, kẹ wọ sa nabọ muegbe rẹ eta vẹ ẹkpahọnphiyọ re cha bọn esegbuyota rẹ iniọvo na gan. Ọ je cha vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwọ jokaphiyọ ẹkpo eghanghanre re cha vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwo ru esegbuyota wẹn vẹ ọ rẹ ihwo efa gan. w23.12 26-27 ¶9-11

Oshọ de mu we, roro kpahen obo ri Jihova che ru vwẹ obaro na siẹrẹ a da ghwọrọ Eshu no. Udje ọvo vwẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ọghwẹkoko rẹ ukpe ri 2014 dje oborẹ ọsẹ ọvo nene orua rọyen ta ota kpahen obo ra cha fan 2 Timoti 3:1-5 wan ọ da dianẹ ẹkpo ri Baibol yena dje oborẹ akpeyeren cha dia vwẹ Iparadaisi: “Vwẹ akpọ ọkpokpọ na ọke rọ vwerhoma kọ cha rhe. Kidie ihwo che vwo ẹguọnọ rẹ ihwo efa, che vwo ẹguọnọ rẹ uyota na, cha yonma-a, cha vwomakpotọ, che jiri Ọghẹnẹ, che muọghọ kẹ esẹ vẹ ini, cha kpẹvwẹ ẹse, cha fuevun, che vwo ẹguọnọ rẹ ihwo rẹ orua rayen, ota rẹ ohwo ọfa cha ro ayen, cha ta omamọ rẹ eta kpahen ihwo efa, cha riẹn oma sun, cha dia dẹndẹn, che vwo ẹguọnọ rẹ emu esiri, ihwo ra sa vwẹroso, ihwo re nuẹ, ihwo re pha fuefu, ihwo ri vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ ukperẹ efe, ihwo ri yeren akpọ nene odjekẹ rẹ Ọghẹnẹ; nene ihwo tiọyena mu ugbeyan.” Wo nene ihwo rẹ orua wẹn yẹrẹ iniọvo na ta ota kpahan oborẹ akpeyeren cha dia vwẹ akpọ ọkpokpọ na? w24.01 6 ¶13-14

Mavọ yen ọ vwerhen oma te ra vwọ riẹn nẹ Jihova rhiabọreyọ ihwo rọyen eje! Baibol na tare nẹ: “Ọrovwohwo na vwo omavwehe vwẹ ihwo rọye.” (Un 149:4) Jẹ, ọkievo ofu se dje ihwo evo te ẹdia rẹ ayen mi roro nẹ, ‘Jihova ghini rhiabọreyọ ovwẹ?’ O ji vwo ọkievo rẹ idibo ri Jihova evo re fuevun ga vwẹ ọke awanre vwo nene oka rẹ iroro tiọyena muabọ. (1Sa 1:6-10; Job 29:2, 4; Un 51:11) Baibol na djere phephẹn nẹ ihworakpọ re gbaree se vwo aroesiri ri Jihova. Vwẹ idjerhe vọ? Ofori nẹ e vwo esegbuyota kpahen Jesu kristi ji bromaphiyame. (Jọ 3:16) Ọtiọyena, avwanre djephia vwẹ azagba nẹ e kurhẹriẹ nẹ imwemwu avwanre ji ve kẹ Ọghẹnẹ nẹ ọhọre rọyen yen e che ru. (Iru 2:38; 3:19) Oma vwerhen Jihova avwanre de ruẹ erọnvwọn nana rere avwanre vẹ ọyen se vwo vwo uvi rẹ oyerinkugbe. Avwanre da davwẹngba avwanre eje vwo ru nene ive rẹ omaẹvwọkpahotọ avwanre vwọ kẹ Jihova ọkieje, o che rhiabọreyọ avwanre ji ni avwanre kerẹ igbeyan re kẹrerẹ.—Un 25:14. w24.03 26 ¶1-2

Avwanre sa vwẹrokere idibo na vwo ghwoghwo ọ da tobọ dianẹ ihwo ri suẹn vuẹ avwanre nẹ a dobọji. Avwanre ji se vwo imuẹro nẹ Jihova cha chọn avwanre uko vwo ru iruo aghwoghwo avwanre fiotọ. Ọtiọyena, rẹ Jihova nẹ ọ kẹ aghwanre vẹ uduoyivwin wo se yerin ghene ebẹnbẹn na. Avwanre buebun hirharokuẹ ebẹnbẹn kerẹ ọga rẹ ugboma yẹrẹ ọ rẹ iroro, ohwo re vwo ẹguọnọ kpahen ro ghwuru, ebẹnbẹn rẹ orua, omukpahen vẹ efa ọtiọyen. Ega re hra nene asan eje kugbe ifovwin je rhe nẹrhẹ ọ bẹn re vwo chirakon rẹ ebẹnbẹn nana. Vuẹ Jihova oborẹ oma ru we. Ta ota kẹ kpahen ẹdia na kirobo rẹ wọ cha ta ota kẹ ugbeyan rọ kẹrẹ owẹ. Jẹ o muwẹro nẹ Jihova che “ruo kẹ wẹ.” (Un 37:3, 5) Re vwo mu oma phiyọ ẹrhovwo ẹnẹ cha chọn avwanre uko vwo “chirako vwẹ ukpokpogho.” (Ro 12:12) Jihova riẹn ebẹnbẹn rẹ idibo rọyen hirharokuẹ—“ọye ọvo ri nyo oviẹ rayen.”—Un 145:18, 19. w23.05 5-6 ¶12-15

A da guọnọ brorhiẹn eghanghanre, ofori nẹ e “vwo ẹruọ rẹ oborẹ ọhọre ri Jihova hepha” e mi ji ru nene. (Ẹf 5:17) A da guọnọ odjekẹ ri Baibol ri shekpahen orhiẹn rẹ avwanre che bru, kọyen a guọnọ riẹn ẹro ri Jihova vwo ni ota na. Ọtiọyena avwanre de nene odjekẹ rọyen, ke che bru omamọ rẹ erhiẹn. Eshu rọ dia “ohwo umwemwu” kugbe ọvweghrẹn rẹ avwanre na, guọnọre nẹ e muomaphiyọ ẹvwọtua rẹ ekuakua rẹ akpọ na rere avwanre vwo jẹ uphẹn ẹmrẹ vwọ ga Ọghẹnẹ. (1Jọ 5:19) Ọnenikristi se rhi mu ẹwẹn phiyọ ẹvwọtua rẹ igho, ẹbẹ eyono yẹrẹ iruo ukperẹ ọ vwọ guọnọ idjerhe rọ vwọ hẹrẹ ẹga rọyen phiyọ. O de ru ọtiọyen, ọyen odjephia nẹ ọ vwẹrokere ihwo rẹ akpọ na. Vwọrẹ uyota, e vwo vwo erọnvwọn tiọyena dia obo re braree, ẹkẹvuọvo ofori nẹ e phi ayen phiyọ ẹdia rẹsosuọ vwẹ akpeyeren rẹ avwanree. w24.03 24 ¶16-17