Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • es25 ipaax. 67-77
  • Julho

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Julho
  • Ovarerya Soolempwa Khuta Nihiku — 2025
  • Miru Saamukhaani
  • Namanli, 1 a Julho
  • Namararu, 2 a Julho
  • Namaxexe, 3 a Julho
  • Namathanu, 4 a Julho
  • Saabadu, 5 a Julho
  • Domingo, 6 a Julho
  • Segunda-feira, 7 a Julho
  • Namanli, 8 a Julho
  • Namararu, 9 a Julho
  • Namaxexe, 10 a Julho
  • Namathanu, 11 a Julho
  • Saabadu, 12 a Julho
  • Domingo, 13 a Julho
  • Segunda-feira, 14 a Julho
  • Namanli, 15 a Julho
  • Namararu, 16 a Julho
  • Namaxexe, 17 a Julho
  • Namathanu, 18 a Julho
  • Saabadu, 19 a Julho
  • Domingo, 20 a Julho
  • Segunda-feira, 21 a Julho
  • Namanli, 22 a Julho
  • Namararu, 23 a Julho
  • Namaxexe, 24 a Julho
  • Namathanu, 25 a Julho
  • Saabadu, 26 a Julho
  • Domingo, 27 a Julho
  • Segunda-feira, 28 a Julho
  • Namanli, 29 a Julho
  • Namararu, 30 a Julho
  • Namaxexe, 31 a Julho
Ovarerya Soolempwa Khuta Nihiku — 2025
es25 ipaax. 67-77

Julho

Namanli, 1 a Julho

[Yesu] aanivara itthu sooreera ni aanaapenuxa atthu. — Mit. 10:38.

Itthu sootheene Yesu aahimmye awe ni aapanke awe, (ohela muhina miiriirya sawe), aanitakiha oratteene muupuwelo ni moonelo wa Tiithi awe. (Yoh. 14:9) Miiriirya sa Yesu, sinniixuttiha exeeni? Yesu ni Tiithi awe anniniphenta vanceene. Ori ene valaponi, Yesu aahooniherya waaphenta wawe vanceene atthu. Aahipaka eyo orumeelaka owerya wawe wiira ovukule oxanka waya. Mwa ntakiheryo, nihiku nimosa, alopwana anli yahoona yaahikhuwela anvekelaka Yesu wiira aapenuxe. (Math. 20:30-34) Yesu “aahimoriwa ikharari”, nto aahaapenuxa. Moolumo a Ekereku oowi “aahimoriwa ikharari” anitaphulela othunku wuulupale, onikhuma vamurimani. Mwaha woowaaphenta, Yesu aahiwoonela othunku atthu, nto eyo yaahimwiiriha waavaha eyoolya ale yaavoliwe etala ni waapenuxa anamakuttula. (Math. 15:32; Mar. 1:41) Hiyo pooti okupali wiira Yehova, yoowo orina “othunku wuulupale”, vamosa ni Yesu, anniniphenta vanceene ni annixanka mwaha wa ohaawa wahu. (Luka 1:78; 1Ped. 5:7) Moohaanyiherya, awo anoomaliha maxakha ootheene anniphwanya olelo-va! w23.04 3 itti. 4-5

Namararu, 2 a Julho

Nyuwo munimphenta Yehova, munyokheke itthu sootakhala. Owo onnaasuka arumeyi awe oororomeleya; onniwoopola mmatatani mwa atakhali. — Esal. 97:10.

Nihaana opaka itthu sootheene ninwerya ahu, wiira nisyakeke miyoonelo soohiloka sihireere wuulaana olumwenku ola wa Satana. Okathi nimmusoma ahu Biibiliya, ninnisariha mmuupuwelo mwahu itthu sooloka. Nave orowela mithukumano sa mmulokoni ni oluttuweliwa olaleerya, itthu iyo sinoonikhaliherya okhalana miyuupuwelo sooloka. Yehova onoomaleliha yooleiherya awe ya oheemererya onikhumelela etthu nihinwerya ahu ovilela. (1aKor. 10:12, 13) Khula mmosa a hiyo, ohaana onvekela Yehova wiira ohihiye okhala oororomeleya mahiku ala ookiserya ni ooxankiha. Maana Yehova oniphavela wiira ‘nimuhimeryeke ovelavela wahu wothene’. (Esal. 62:8) Mmuxukhureleke ni munvuwiheke Yehova mwaha wa itthu sootheene onoopakelaaweni. Nave, munvekeleke Yehova olipa murima wiira nweryeke olaleerya, ovilela mixankiho ni oxintta sooweeha sinookhumelelani. Nto muhimweemererye mutthu nnakhala etthu yoohiihakani onvekela Yehova. w23.05 7 itti. 17-18

Namaxexe, 3 a Julho

Nuupuwelaneke mukina ni mukhwaawe, . . . nlipihaneke mukina ni mukhwaawe. — aHep. 10:24, 25.

Xeeni ninrowela ahu mithukumano sa mmulokoni? Etthu yuulupale enniiriha ori onvuwiha Yehova. (Esal. 26:12; 111:1) Etthu ekina, okhala wiira nimphavela olipihana mukina ni mukhwawe, otepaxa wene okathi ola wooxankiha ninkhala ahu. (1aTes. 5:11) Nto okathi nneemexa ahu ntata ni nnakomentari, ninninvuwiha Yehova ni waalipiha anna ni arokora. Masi okathi nimphavela ahu okomentari, woonasa wene ninnikhalana mixankiho. Hiyo pooti woovelelaka ovenxa ntata wiira nikomentari. Nave pooti ophavelaka okomentari ikwaha sinceene, masi nihinathanliwa ikwaha sootheene nimphavela ahu. Nto ninrowa oxintta sai mixankiho iya? Paulo aahaaleela aHeeberi wiira yaahaana oluttuweliwaka ‘olipihana mukina ni mukhwaawe’. Nto vaavo ninsuwela ahu wiira ninnaalipiha anna ni arokora hata ekomentaario ahu ekhalaka yaamukhaani, khaninrowa woovelelaka okomentari. Hata nihithanliwaka ikwaha sootheene naaphavela ahu, hiyo ninnihakalala osuwela wiira anna ni arokora akina aawerya ovaha ikomentaario saya. — 1Ped. 3:8. w23.04 20 itti. 1-3

Namathanu, 4 a Julho

Muroweke oYerusalemu, . . . mwatthikele oteka empa enikhala oYerusalemu, empa ya Yehova. — Eezi. 1:3.

Mwene aahiruma wiira ayuda ootheene yaari ipottha oBabilonia, mwa iyaakha 70, yahaana otthikela elapo aya wIsarayeli. (Eezi. 1:2-4) Nto eyo yaahiiraneya okhala wiira Yehova taakhalihenrye, maana aBabilonia khiyaataphula ipottha saya. (Yes. 14:4, 17) Nto mwene musya aaheemererya wiira ayuda yaaphavela atthikeleke elapo aya. Nto mwaha waivaavo, khula muyuda otepexa wene ahooleli a itthoko, yaahaana opaka yoothanla akhala wiira yaamutthikelaelapo aya aahiiso ohala oBabilonia. Masi yoothanla eyo khiyaakhweyale. Weetta mukwaha etthikelaka wIsarayeli khahiyo yaari etthu yookhweya, maana ayuda anceene yaahuuluvala. Nave ayuda anceene yaayariwe oBabilonia, nto elapo yaasuwela aya yaari yeele paahi. Nto awo yoona wIsarayeli okhala elapo ya anamuyari aya, axitaata aya ni axipiipi aya. Nave vanikhala wiira ayuda akina, yaahithaaciri oBabilonia. Nto waamwavila ohiya ipa saya sooreera, anakoso aya, wiira yapaceryeke makhalelo masya elapo yahaasuwela aya. w23.05 14 itti. 1-2

Saabadu, 5 a Julho

Mukhaleke oolikana ene. — Math. 24:44.

Biibiliya onnintumererya wiira nihihiye wooniherya ovilela, othunku ni ophenta. Luka 21:19, onihimya so: “Vakhala wira munoovilela mpakha wookiseryani, munimoopola ikumi sanyu”. Vano aKolosi 3:12, onihimya so: “Mooniheryeke othunku”. Nave 1 aTesaloonika 4:9, 10, onihimya so: “Mphentaneke mukina ni mukhwaawe. . . . ninnootumereryani, nyuwo axinna, wira mutepeke opaka eyo”. Makristau yaalepeliwe moolumo ala, yaanooniherya ovilela, othunku ni ophenta. Masi hata vari siiso, awo yaanitumereriwa ohihiya wooniherya mikhalelo iyo. Naatakihaka makristau ale, nihaana opakaka etthu emosa-ru. Nto wiira nwerye opaka eyo, muhaana oweha etthu yaakhalihenrye makristau ale oopacerya, wooniherya mikhalelo iyo. Nuumala-vo munimoona wiira munoowerya waatakiha makristau ale ni okathi omosa-ru, wiilokiherya ahinatthi maxakha maalupale. Nave, okathi maxakha maalupale anrowa aya opacerya, nyuwo munrowa okhala oolikana ene wiira nvilele. w23.07 3 itti. 4, 8

Domingo, 6 a Julho

Weiwo enookhala-wo . . . [ephiro yooreera]. — Yes. 35:8.

Hata niri ene Makristau oothanliwa aahiiso a “ipwittipwitthi sikina”, ootheene ahu nihihiye weetta ‘ephiro yooreera’. Eyo enoonikhaliherya ohihiya omurumeela Yehova nenna-va ni muhoolo, okathi ninrowa ahu wakhela mareeliho omwene wa Muluku onrowa awe ooruuha. (Yoh. 10:16) Okhuma mwaakha wa 1919 Nuumala Kristu Orwa, imilyau sinceene sa alopwana, athiyana ni anamwane annikhuma Babilonia muulupale niire so etiini yoowootha. Nto atthu awo annipacerya otthara estaraata ya nthoonyeryo. Yehova aahileiherya wiira ammalamaliha khula muxankiho aarowa waakhoottiherya ayuda okhuma oBabilonia. (Yes. 57:14) Niireke olelo-va Yehova onnipaka etthu emosaru enlikana ni ele aapanke awe ni ‘ephiro yooreera’? Aayo. Maana iyaakha sinceene ohinatthi mwaakha wa 1919, Yehova aahaaruma alopwana oororomeleya wiira yaakhaliherye atthu akina okhuma oBabilonia muulupale. (Mulikanyihe ni Yesaya 40:3.) Nto alopwana awo yaahilokiherya ephiro wiira atthu arina murima wooreera ekhume etiini yoowootha ni emurumeeleke Yehova vamosa ni arumeyi awe. w23.05 15-16 itti. 8-9

Segunda-feira, 7 a Julho

Mmurumeeleke Yehova mutteeliwe ene murima, muroweke ohoolo wawe mutthapaka. — Esal. 100:2.

Yehova oniphavela wiira nimurumeeleke moohakalala ohiya mwaha wookhanyereriwa. (2aKor. 9:7) Akhala wiira khamurina ikuru wiira mmalelihe etthu muniphavela anyu, niireke muhaana wiimananiha? Niwehe ntakiheryo na murummwa Paulo. Owo aahimmye so: “Kinnihaaxa erutthu aka ni kinneettiha ntoko epottha”. (1aKor. 9:25-27, enoota.) Paulo aaniikhanyereriha opaka etthu yooloka hata ahaarina ikuru wiira opake eyo. Nto Yehova oonela sai itthu Paulo aapaka awe? Owo aanihakalala ni muteko wa Paulo! Nave Yehova aahimutthuvela Paulo mwaha wa wiimananiha wawe. (2Tim. 4:7, 8) Yehova onnihakalala aaniwehaka niimananihaka wiira nimalelihe etthu nimphavela ahu, hata nihirina ikuru sinceene. Owo onnihakalala maana onnisuwela wiira wiimananiha wahu khahiyo mwaha woophenta etthu nimpaka ahu, masi mwaha womphenta yena. Ntoko siisaale aamureelinhe awe Paulo, nikupaliki wiira nave Yehova onooreeliha wiimananiha wahu. (Esal. 126:5) Nto vaavo nnoona ahu wiira Yehova onnireeliha wiimananiha wahu ninniphwanya ikuru sinceene. w23.05 29 itti. 9-10

Namanli, 8 a Julho

Nihiku na Yehova, ninnoorwa. — 1aTes. 5:2.

Murummwa Paulo aahaalikanyiha atthu ale ahinrowa woopowa nihiku na Yehova ntoko atthu anrupa. Maana awo khanoona wiira okathi onnivira nnakhala etthu eniiraneya. Ti nthowa naya ahinsuwela aya okathi siniiraneya aya itthu sa faita, ni ahinipaka aya etthu. Atthu anceene olelo-va, ankhala ntoko wiira anoorupa. (aRom. 11:8) Awo khanikupali wiira ninkhala “mahiku ookiserya”. Nave khanikupali wiira maxakha maalupale anoopacerya moohipisa. (2Ped. 3:3, 4) Moovirikana ni atthu awo, hiyo ninnisuwela wiira khula okathi nihaana okhala oowehaweha. (1aTes. 5:6) Wuupuwela saana onoonikhaliherya ohiirela mpantta myaha sa epoliitika ni myaha sikina sa olumwenku ola. Nihiliyaleke wiira ninnitepa waattamela nihiku na Yehova. Nto atthu anceene anootepaka onikhanyererya aka wiirela mpantta myaha iyo. Masi nihitepeke oxankiheya ni itthu iyo. Nto nikupaliki wiira munepa woowaarya wa Yehova, onoonikhaliherya okhala oomaaleleya ni opaka itthu sooloka. — Luka 12:11, 12. w23.06 10 itti. 6-7

Namararu, 9 a Julho

Xontte, Apwiya Muluku! Mukùpuwele: mukitthikiherye nlelo ikuru saka. — Aph. 16:28.

Exeeni munuupuwela anyu okathi muniiwa anyu nsina noowi Sansoni? Woonasa wene, munnuupuwela wiira aari mulopwana a ikuru, eyo ekeekhai. Masi-tho ekeekhai wiira aahipaka soothanla soohiloka ni saahimphwanya mixankiho mwaha wa soothanla sawe iyo. Hata vari siiso, Yehova aawehexexa itthu sooloka Sansoni aapanke awe. Yehova oheemererya wiira ntakiheryo na Sansoni nlempwe mbiibiliyani wiira nniphwanyihe mureerelo. Yehova aahimuruma Sansoni wiira opake itthu sooreera ni aakhaliherye aisarayeli. Sivinre ene iyaakha sinceene nuumala Sansoni okhwa, Yehova aahimuupuxerya murummwa Paulo olepa nsina na Sansoni, elista ya atthu yoonihenrye waamini woolipa. (aHep. 11:32-34) Ntakiheryo na Sansoni pooti onilipiha. Owo aahimuroromela Yehova hata okathi samphwanya aya mixankiho sinceene. Othokorerya ntakiheryo na Sansoni nnoonilipiha ni oniixuttiha etthu. w23.09 2 itti. 1-2

Namaxexe, 10 a Julho

Mmusuweliheke itthu muniveka anyu [Muluku]. — aFil. 4:6.

Etthu ekina enrowa onikhaliherya olipiha ovilela wahu, ori onvekela Yehova ni omuleela mixankiho sahu sootheene. (1aTes. 5:17) Woonasa wene, niinaano-va nyuwo khamurina mixankiho sinceene. Masi okathi munixanka anyu, oriipiwa murima wala muhinoona anyu etthu yoopaka, niireke munninvekela Yehova wiira ookhaliheryeni? Akhala wiira munookhalana yoolema ya onvekela Yehova okathi munikhalana anyu mixankiho saamukhaani, khivanrowa wooxankihani onvekela okathi sinoophwanyaayani mixankiho suulupale. Tthiri munookupaliki wiira Yehova onimookhaliheryani okathi wooreerela. (Esal. 27:1, 3) Akhala wiira nnoovilela mixankiho saamukhaani olelo-va, nnoowerya ovilela mixankiho suulupale okathi wa maxakha maalupale. (aRom. 5:3) Exeeni enniiriha ohimyaka siiso? Okhala wiira anna anceene ahoona wiira okathi anivilela aya mixankiho saamukhaani sineehererya waamini waya, eyo ennaakhaliherya ovilela mixankiho suulupale muhoolo. Nto annaamini wiira muhoolo saaphwanya mixankiho sikina, Yehova onimwaakhaliherya. Nave waamini onoonikhaliherya ovilela mixankiho sinrowa oniphwanya muhoolo. — Yak. 1:2-4. w23.07 3 itti. 7-8

Namathanu, 11 a Julho

Nlelo kinniwonelani othunku. — Maph. 19:21.

Yehova khahiyo Muluku oothipelela, okhala wiira owo toowiiyeviha ni ta othunku. Mwa ntakiheryo, Yehova aahooniherya wiiyeviha okathi yoole aaphavela awe opwetexa epooma ya oSodoma. Ohinatthi opwetexa epooma ele, Yehova aahiruma malaikha awe wiira yamuhimeerye naxariya Lothi, wiira otthyawele muttetthe wa omiyaakoni. Masi okhala wiira Lothi aanoova, owo khaaphavenle otthyawela muttetthe ole. Lothi aahivekela wiira yena ni emusi awe atthyawele muttetthe mwaamukhaani wa oSowari, weiwo-tho Yehova aaphavela awe opwetexa. Niireke Yehova aahimukhanyererya Lothi wiira iiwelele malakiheryo ale avahiwa awe ni malaikha? Nnaari. Moowiiyeviha Yehova aahimweemererya otthyawela muttetthe ole wa oSowari ni khaapwetenxe. (Maph. 19:18-22) Muhoolo mwaya, Yehova aahiwooniherya othunku atthu yaakhala epooma ya oNiinive. Yehova aahimuruma profeta Yona wiira aalopole atthu ootakhala murima yaakhala epooma ele wiira yaampwetexiwa. Masi nuumala atthu ale ottharuwa itthu soohiloka yaapaka aya, Yehova aahiwoonela othunku ni khaapwetenxe. — Yoona 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 etti. 5

Saabadu, 12 a Julho

Awo yaahimwiiva [Yehoyada] . . . , masi khaavithiwe mahiye yaavithiwa aya mamwene. — 2Wah. 24:25.

Ntakiheryo na Yowasi ninniixuttiha exeeni? Mwiri ohirina mitathaari soolipa ohaana weemexeriwa etthu wiira ohimore. Vakhala wiira owo khoneemexeriwa etthu, mwiri owo onoomora okathi wa epheyo. Eyo ti etthu yaamwiiranenle Yowasi. Wanipacerya, Yowasi aahikhaliheriwa ni Yehoyada, nuumala Yehoyada okhwa owo aahihapuxiwa ni anamavirikanya. Nto mwaha waivaavo, owo aahihiya okhala ororomeleya ni waataana wawe ni Yehova waahimala-mala. Yoowiiraneya ela, ennooniherya wiira nihimwiiweleleke Yehova mwaha woowi amusi ahu aahiiso anna akina mmulokoni, annooniherya mikhalelo sooloka ni annintumererya opaka eyo. Nto naaphavelaka wiira waataana wahu ni Yehova okhale woolipa, nihaana wuncererya omphenta wahu ni omuttittimiha wahu Yehova, nimusomaka Biibiliya, wuupuwelela ni ovekela. (Yer. 17:7, 8; aKol. 2:6, 7) Vekeekhai etthu Yehova ennivekela awe opaka khahiyo yoovila. Etthu xeeni Yehova ennivekela awe? Musuweli 12:13, onihimya so: “Mmuttittimihe Muluku n’umova mwìweleleke soruma sawe. Mutthu òpattuxeriwe weiwo”. Vakhala wiira nnoomuttittimihaka Yehova, nnooweryaka oxintta sooweha ni mixankiho sinrowa onikhumelela muhoolo. Niira siiso khiivo etthu nnakhala mutthu onrowa owerya ohonona waataana wahu ni Yehova. w23.06 19 itti. 17-19

Domingo, 13 a Julho

Moone! Miyo kinnipaka itthu sotheene isya. — Wis. 21:5.

Wanipacerya wa eversiikulu 5 enihimya so: “Ole aakilanthi veehiceni aahihimya wira”. (Wis. 21:5a) Moolumo ala aakhalana efaita yuulupale, maana Yehova onniromola ikwaha tthaaru eliivuru ela ya Wiisuupulula. Khiyaalavuliwe ni Yesu aahiiso malaikha, masi yaalavuliwe ni mwaneene Yehova! Nto eyo enooniherya wiira nihaana okupali itthu sikina siri eversiikulu eyo. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi Yehova ‘khonootha’. (Tito 1:2) Tthiri nikupaliki wiira moolumo ari Wiisuupulula 21:5, 6, animwiiraneya. Nwehe nuulumo noowi “Moone!” Nuulumo na eKereku noowi “moone!” ninnirumeeliwa ikwaha sinceene eliivuru ya Wiisuupulula. Etthu xeeni Muluku aahimmye awe moottharelana? Owo aahimmye so: “Miyo kinnipaka itthu sotheene isya”. Yehova onoopaka marukunuxo awo muhoolo. Hata olavulaka ntoko wiira marukunuxo awo onnipaka nenna-va, onnileiherya aahiiso onilipiherya wiira marukunuxo awo onoomaleliha muhoolo. — Yes. 46:10. w23.11 3-4 itti. 7-8

Segunda-feira, 14 a Julho

Aahikhumela ota, onanla oriipiwe ene murima vanceene. — Math. 26:75.

Murummwa Pedru aniwanana mixankiho sawe. Nrowe niwehe matakiheryo vakhaani. Okathi Yesu aatthokihenrye awe wiira aahaana ohaawa ni wiiviwa wiira omalelihe iprofesia sa mbiibiliyani, Pedru aahakhula wiira eyo khiyaarowa wiiraneya. (Mar. 8:31-33) Ikwaha sinceene, Pedru ni arummwa akina yaaninyakulihana aphavelaka osuwela tani aari mukhulupale. (Mar. 9:33, 34) Ohiyu wookiserya Yesu ohinatthi okhwa, Pedru aahiikittha niyaru na murumeyi mmosa a namukuttho muulupale. (Yoh. 18:10) Ohiyu ene yoole, mwaha wa owoova atthu, Pedru aahimukhootta Yesu ikwaha tthaaru ohimyaka wiira khaamusuwela. (Mar. 14:66-72) Mwaha waivaavo, Pedru aahinla oriipiwe ene murima vanceene. Yesu khaamunyanyanle murummwa Pedru. Nuumala Yesu ohihimuxiwa, aahinvaha eparakha Pedru wiira ooniherye omphenta wawe yena. Yesu aahinvekela Pedru wiira moowiiyeviha okhapeleleke ipwittipwitthi sawe. (Yoh. 21:15-17) Nto Pedru aahipaka sootheene Yesu anvekenle awe. Nave Pedru aari eriyari ya atthu oopacerya othanliwa ni munepa woowaarya, okathi aari awe oYerusalemu nihiku na Pentekoositi. w23.09 22 itti. 6-7

Namanli, 15 a Julho

Mukukhuleke ipwittipwitthi saka. — Yoh. 21:16.

Murummwa Pedru onnaaleela axitokweene wiira “mukhapeleleke nikoto na Muluku muhiyeriwe anyu”. (1Ped. 5:1-4) Akhala wiira mwa mutokweene moosuwela wiira munnaaphenta anna ni arokora ni munniphavela waakhapelela. Nave ikwaha sikina, pooti waatteliwaka miteko aahiiso okhulumuwa nto vahinaweryaneya omaleliha yoothanleliwa anyu. Akhala wiira eyo enoowiiranelani, munrowa opaka exeeni? Mmuleeleke Yehova muxankiho anyu. Pedru olempe so: “Akhala mutthu onirumeela, opakeke eyo olipanaka ikuru sinikhuma wa Muluku”. (1Ped. 4:11) Woonasa wene anna ni arokora sinnaaphwanya mixankiho sihinrowa omala olumwenku ola wootakhala. Masi muhiliyale wiira “makampusi muulupale”, Yesu Kristu ookhalana owerya woonikhaliherya. Owo pooti opaka eyo okhuma nenna-va mpakha elapo esya. Yehova oniphavela wiira axitokweene yaaphenteke anna ni arokora, yaakhapeleleke ni yaavaheke “ntakiheryo nooloka”. w23.09 29-30 itti. 13-14

Namararu, 16 a Julho

Yehova onnisuwela wira miyuupuwelo sa asuweli ti seethiru. — 1aKor. 3:20.

Nihaana okhootta muupuwelo wa atthu ahiniiwelela malamulo a Yehova. Akhala wiira nnuupuwela ntoko atthu a mulaponi, hiyo pooti opaceryaka okhootta wiiwelela malamulo a Yehova. (1aKor. 3:19) “Ankhili a olumwenku ola”, anniwiiriha atthu anceene ohimwiiwelela Muluku. Makristau makina a oPeergamo ni oTiyatira, yaahihapuxiwa ni atthu yaattamanne aya, yaawo yaarupihana voohiloka ni yaakokhorela ilatarato. Nto Yesu aahaapwapwela anna a miloko iye, maana awo yaanaahiya atthu akina arupihanaka voohiloka. (Wis. 2:14, 20) Olelo-va, atthu anceene anninikhanyererya weemererya soophavela soohiloka sa olumwenku ola. Nave amusi ahu wala ale nnaasuwela ahu, pooti ohimyaka wiira khahiyo vootthekeya ohiiwelela malamulo makina a Yehova. Mwa ntakiheryo, awo pooti ohimyaka wiira khivantthekeya opaka ele muniphavela anyu, maana malakiheryo a mbiibiliyani ta khalai ni khanivareleya muteko olelo-va. Ikwaha sikina, hiyo pooti wuupuwelaka wiira malakiheryo ninvahiwa ahu ni Yehova, toovila wiiwexexa. Nave ikwaha sikina hiyo pooti weehereriwaka wiira ‘nihitthareke itthu silempwale paahi’. — 1aKor. 4:6. w23.07 16 itti. 10-11

Namaxexe, 17 a Julho

Mpatthani eekeekhai onniphenta okathi wootheene, nave mpatthani eekeekhai onnikhala munna okathi wa mixankiho. — Mir. 17:17.

Maria, maama awe Yesu aaniphavela vanceene olipihiwa. Maana owo khaatheliwe, masi aarowa orupala. Nave khaatonko waakhapelela anamwane, masi hata vari siiso, aarowa omukhapelelaka mwaana yoowo muhoolo mwaya aarowa okhala Mesiya. Okhala wiira aari ehaarusi aahiiso khaatonko orupa ni mulopwana, Maria aarowa omutthokiherya sai mwaha ole noivo awe, Yosefe? (Luka 1:26-33) Maria aawenrye sai ophwanya ikuru? Owo aahaavekela atthu akina wiira amukhaliherye. Mwa ntakiheryo, aahivekela nlaikha Gabriel wiira nimutthokiherye moota woomaleliha yoothanleliwa ele. (Luka 1:34) Moohipisa Maria aahivenya orowaka “muttetthe wa omiyaakoni” wa oYuda, wiira amuxukurye mmusi awe, Elizabeti. Elizabeti aahimuttottopela Maria, okhala wiira aahuupuxeriwa eprofesia yaalavula voohimya sa mwaana a Maria. (Luka 1:39-45) Maria ohimmye wiira Yehova ‘aahirumeela ikuru sawe wiira opake itthu suulupale’. (Luka 1:46-51) Yehova aahirumeela nlaikha Gabriel vamosa ni Elizabeti wiira omulipihe Maria. w23.10 14-15 itti. 10-12

Namathanu, 18 a Julho

Onikhalinhe mamwene ni anamukuttho a Muluku awe ni Tiithi awe. — Wis. 1:6.

Nookhala nummeru vakhaani na makristau anithanliwa ni munepa woowaarya. Eparakha eyo enniwiiriha okhalana waataana wa vameekha aya ni Yehova. Makristau awo 144.000 anrowa ovaraka wiirimu ntoko anamukuttho vamosa ni Yesu. (Wis. 14:1) Nipuro Noowaarya na etabernaakulu, nintaphulela eparakha arina aya ya okhala mamwene oothanliwa ni Muluku hata ari ene valaponi. (aRom. 8:15-17) Nave Nipuro Noowaaryexa na etabernaakulu, nintaphulela opuro Yehova ori awe wiirimu. “Ekortiina” yeeyo yaavalanya Nipuro Noowaarya ni Noowaaryexa, enithoonyerya erutthu ya Yesu. Okathi Yesu ari awe valaponi ni erutthu ya pinaatamu, khaawerya orowa wiirimu wiira akhale namukuttho muulupale a etemplo ya omunepani. Nuumala ovaha okumi awe ntoko mukuttho para apinaatamu ootheene, Yesu oohula ephiro wiirimu wa makristau ootheene anithanliwa. Ntoko Yesu ovanhe awe okumi awe, nave makristau oothanliwa ahaana ovaha okumi aya wa opinaatamu wiira yaakhele etthuvo aya wiirimu. — aHep. 10:19, 20; 1aKor. 15:50. w23.10 28 etti. 13

Saabadu, 19 a Julho

Miyo nkaarowa okhalana okathi wira kilavule sotheene sa Gideyoni. — aHep. 11:32.

Gideyoni aahimaaleleya okathi aaleeliwa awe ni atthu a Efrayimi wiira yookhala etthu ahaapanke awe saana. (Aph. 8:1-3) Niireke Gideyoni aahinanariwa? Nnaari. Maana owo aahooniherya okhala mutthu oowiiyeviha, aawiriyanaka alopwana ale itthu saahimya aya ni mooreerela murima ophukaka muxankiho ole. Amutakihaka Gideyoni, axitokweene okathi anileeliwa aya wiira yookhala etthu aahipanke aya saana, awo ahaana oowiriyana n ephoole ni ophuka muxankiho owo moomaaleleya. (Yak. 3:13) Yiira siiso, awo anookumiherya murettele mmulokoni. Gideyoni aahinvuwiha Yehova okathi aattottopeliwe awe ni aisarayeli mwaha woowoopola mmatatani mwa aMadiyani. (Aph. 8:22, 23) Axitokweene anrowa owerya sai omutakiha Gideyoni? Awo anoowerya omutakiha Gideyoni, okathi aninvuwiha aya Yehova mwaha wa itthu sootheene anipaka aya. (1aKor. 4:6, 7) Mwa ntakiheryo, vakhala wiira mutokweene mmosa onnittottopeliwa mwaha woosuwela wiixuttiha, owo pooti otthokiherya ohimyaka wiira onniwerya opaka eyo maana okhaliheriwe ni Nuulumo na Muluku, Biibiliya. Nave wiixuttihiwe ni Yehova orumeelaka mutthenkeso awe. Ikwaha sikina axitokweene ahaana ovarerya vakhala wiira enamuna aniixuttiha aya khenooniherya wiira animwiivuwiha. w23.06 4 itti. 7-8

Domingo, 20 a Julho

Miruku sanyu khasinlikana ni sawaka. — Yes. 55:8.

Akhala wiira etthu ninvekenle ahu Yehova khiyiiraneyale, nihaana wiikoha so: ‘Kiireke etthu kinivekelaka ti yookhalela?’ Ikwaha sikina, nnoona wiira ninnisuwela itthu sirina efaita. Masi pooti wiira etthu ninvekela ahu khenrowa onikhaliherya okathi munceene. Nanvekelaka Yehova wiira onikhaliherye ovilela muxankiho, woonasa wene yookhala enamuna ekina ya ophuka muxankiho owo. Nave itthu sikina nninvekela ahu Yehova, pooti sihivarihanaka ni ele oniphavela awe. (1Yoh. 5:14) Nkawuupuweleni anamathelana yaanvekela Yehova wiira mwaanaya ohihiye omurumeela yena. Yooveka ele khahiyo yaari yootthekeya. Masi Yehova khonimukhanyererya mutthu omurumeela. Owo oniphavela wiira ootheene ahu waahela muhina anamwane nithanleke omurumeela yena. (Otum. 10:12, 13; 30:19, 20) Nto ohiya anamuyari onvekelaka Yehova wiira aakhaliherye anaaya ohihiya omurumeela, ahaana onvekela wiira olipihe waamini waya wiira okhale apatthani aya. — Mir. 22:6; aEef. 6:4. w23.11 21 etti. 5; 23 etti. 12

Segunda-feira, 21 a Julho

Mulipihaneke mukina ni mukhwaawe. — 1aTes. 4:18.

Xeeni vari aya wa faita waalipiha anna ni arokora? Ereferensia emosa ya mbiibiliyani, masu ala a Paulo anihimya wiira “mulipihaneke”, anitaphulela wiira “nihaana omukhaliherya ni omulipiha okathi mutthu sinimphwanya aya mixankiho”. Okathi nnaalipiha ahu anna ni arokora, ninnaakhaliherya ohihiya weetta ephiro eniphwanyiha okumi woohimala. Khula okathi ninmukhaliherya ahu munna aahiiso murokora oriipiwe murima, ninnooniherya wiira ninnimphenta vanceene. (2aKor. 7:6, 7, 13) Vakhala wiira mutthu onnimoonela othunku ole simphwannye mixankiho, onoophavelaka omukhaliherya ni omulipiha. Waanipacerya ninnimoonela othunku, nuumala-vo nnamukhaliherya. Nrowe niwehe moota Paulo aalikanyinhe awe othunku wa Yehova ni nimaaliho onnivaha awe. Owo aahimmye wiira Yehova “Tiithi oomoriwa ikharari vanceene, ni Muluku onnimaaliha mwa mikhalelo sotheene”. — 2aKor. 1:3. w23.11 9-10 itti. 8-10

Namanli, 22 a Julho

Nitteeliweke murima okathi onihaawa ahu. — aRom. 5:3.

Ootheene ale animutthara Kristu sinimwaaphwanyaka mixankiho. Nwehe ntakiheryo na murummwa Paulo. Owo aahaaleela makristau a oTesaloonika ohimyaka so: “Okathi naari ahu ni nyuwo, naanooleelani wira saamuniphwanya mixankiho. Nto eyo ti etthu eniiraneya”. (1aTes. 3:4) Nave aahaalepela makristau a oKorinto, ohimyaka so: “Axinnaka, nimphavela wira musuwele maxakha yaaniphwannye . . . khinaasuwela akhala wira naamukhala akumi wala nnaari”. (2aKor. 1:8; 11:23-27) Nave hiyo makristau olelo-va, ninnilipelela oniphwanya mixankiho soovirikana. (2Tim. 3:12) Tthiri nyuwo pooti olupatthiwa mwaha woomwaamini Yesu ni okhala mutthareli awe. Nave apatthani anyu aahiiso amusi anyu pooti ohoophavelani ni woonyokhani. Niireke aatoko woothokoreryani mootakhala? Aahiiso niireke mootoko olupatthiwa omutekoni mwaha wa ororomeleya wanyu? (aHep. 13:18) Niireke mootoko olupatthiwa ni kuvernu mwaha wookhalela nthiti muteko woolaleerya? Moohicikha mixankiho sinniphwanya olelo-va, Paulo ohimmye wiira nihakalaleke. w23.12 10-11 itti. 9-10

Namararu, 23 a Julho

Nyuwo mokitakhaliha. — Maph. 34:30.

Yakobe aahikhalana-tho mixankiho sikina. Anamwane anli a Yakobe, Simeyoni ni Levi ohiya paahi oveehiha nsina na emusi aya masi-tho yaahiveehiha nsina na Yehova. Ohiva-vo, Rakheli mwaarawe Yakobe aahikhwa okathi aamuyara awe mwanawe a nenli. Okhala wiira muttetthe ole yaakhala aya yaahikhumelela etala, Yakobe nnaamwi uuluvanle aahithaamela wExiitu. (Maph. 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) Nnaamwi Yakobe aarina mixankiho sinceene, owo khaahiyale omwaamini Yehova ni sooleiherya sawe. Nave Yehova aahooniherya wiira aanimphenta Yakobe. Mwa ntakiheryo, Yehova aahimureeliha onvahaka itthu saamuthowa. Nave Yakobe aahimuxukhurela vanceene Yehova mwaha wootthikela-tho onweha mwanawe amphentexa awe, Yosefe. Maana Yakobe uupuwela wiira Yosefe aahikhwa! Yakobe aahiwerya oxintta mixankiho iye sootheene, okhala wiira aahikhalana waataana woolipa ni Yehova. (Maph. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Moolikanasa, akhala wiira nnookhalana ompatthani woolipa ni Yehova nnoowerya oxintta mixankiho nahaalipelela ahu sinniphwanya. w23.04 15 itti. 6-7

Namaxexe, 24 a Julho

Yehova ti Makampusi aka. Khiivo etthu enrowa okithowa. — Esal. 23:1.

Esalimo 23, eri ntoko nsipo ninnikhaliherya ororomela ophenta ni moota Yehova onnikhapelela awe voohimala. Mulipa-oolepa Esalimo ela, Davidi, onnihimya waataana aarina awe ni makampusi awe, Yehova. Davidi aanimuroromela ni aanimweemererya Yehova wiira omweettiheke. Nave okumi awe wootheene aamulipana yoowo. Davidi aanikupali wiira Yehova aamumphentaka yena mahiku ootheene. Exeeni yaamukupaliha? Davidi aanikupali wiira aanikhapeleliwa ni Yehova, okhala wiira khula okathi aanivahiwa itthu aapirisari awe. Nave owo aanisuwela wiira aahikhalana opatthani woolipa ni Yehova nave aanittottela mureerelo oreera murima wa Yehova. Ti etthu yaamwiiriha okupali wiira moohicikha etthu enrowa okhumelela muhoolo, Yehova aari oolikana ene wiira omukhapelele mwa inamuna sootheene aapirisari awe. Nroromelo Davidi aarina awe ni ophenta wa Yehova, naari nuulupale ovikana mixankiho sootheene samphwanya. Nto eyo yaanimwiiriha okhala oohakalala. — Esal. 16:11. w24.01 29 itti. 12-13

Namathanu, 25 a Julho

Miyo kiri ni nyuwo mahiku otheene mpakha olumwenku ola omala. — Math. 28:20.

Okhuma okathi wa Ekhotto ya Nenli ya Olumwenku Wootheene, arumeyi a ilapo soovirikana annivara muteko woolaleerya, akina anivara ni murettele ni mootaphuwa. Atthu anceene olelo-va, annimusuwela Yehova nave arumeyi awe annilaleerya olumwenku wootheene. Olelo-va, anna a Nikhuuru Noolamulela, annitthara malakiheryo a Kristu. Awo annipaka eyo avareryaka vakhala wiira soothanla saya, sinnivarihana ni ele Yesu oniphavela awe. Nave annaaruma axitokweene a esirkwiitu ni a muloko wiira yaavaheke malakiheryo anna ni arokora a mmulokoni. Axitokweene awo oothanliwa, ari ‘ntata noolopwana’ na Kristu. (Wis. 2:1) Ekeekhai wiira axitokweene awo atthu oottheka nave ikwaha sikina annifalyari. Ikwaha sikina Moise ni Yoxuwa, yaanipaka itthu soohiloka, nave-tho arummwa yaanipaka etthu emosa-ru. (Mmr. 20:12; Yox. 9:14, 15; aRom. 3:23) Hata vari siiso, Yesu khonihiya omuruma murumeyi oororomeleya ni ankhili vamosa ni axitokweene. Nave owo khonrowa ohiya waaruma alopwana awo oororomeleya. Tthiri nookhalana mathowa ooloka anniiriha otthara malakiheryo Yesu onnivaha awe, aarumaka alopwana awo oororomeleya. w24.02 23-24 itti. 13-14

Saabadu, 26 a Julho

Mmutakiheke Muluku, ntoko anaawe oophentiwa. — aEef. 5:1.

Omuttottopela Yehova, enamuna ekina nnooniherya ahu wiira ninnimuxukhurela ni omphenta. Okathi ninlaleerya ahu, nihiliyale wiira etthu yuulupale nimphavela ahu, ori waakhaliherya atthu akina omwaattamela Yehova ni omuthokorerya ntoko Tiithi oophenta. (Yak. 4:8) Nave nookhalana eparakha yuulupale ya omurumeela Biibiliya niwooniheryaka atthu akina wiira Yehova, Muluku oophenta, axariya, a ankhili, oowerya ni orina mikhalelo sikina soovara murima. Enamuna ekina nninvuwiha ahu Yehova ni omuhakalaliha, ori wiimananiha okhalana mikhalelo ntoko sirina awe. Akhala wiira nnimwiira siiso, atthu akina animoonaka wiira noovirikana ni ale ahinimurumeela Yehova. (Math. 5:14-16) Okathi nintthekula ahu ni atthu akina, pooti wiira nnookhalanaka eparakha ya waakhaliherya osuwela xeeni niri ahu oovirikana ni atthu akina. Yookhumelela aya, atthu arina murima wooloka, anoophavelaka wiixutta voohimya sa Muluku ahu. Okathi nninvuwiha ahu Yehova mwa inamuna iya, owo onnihakalala vanceene. — 1Tim. 2:3, 4. w24.02 10 etti. 7

Domingo, 27 a Julho

Oweryeke waalipiha akina . . . ni owooniheryeke wira aattheka ale anivaanyiha. — Tito 1:9.

Wiira mukhale mukristau orina waamini woolipa, muhaana wiixutta itthu sinrowa wookhaliheryakani khula nihiku. Wiixutta itthu iyo, sinimookhaliheryani omaleliha miritti sanyu sa mmulokoni. Nave sinimookhaliheryani ophwanya muteko woovara, waakhaliherya amusi anyu ni okhalana waataana wooloka ni atthu akina. Vano nrowe niwehe itthu iyo munireerela anyu wiixutta. Mwa ntakiheryo, mwiixutteke osoma ni olepa saana. Biibiliya onihimya wiira osoma Nuulumo na Muluku khula nihiku ni wuupuwelela, ninnimukhaliherya mutthu okhala oohakalala ni miteko sawe okhumela saana. (Esal. 1:1-3) Okhalana yoosoma ya Biibiliya khula nihiku, enimookhaliheryani osuwela moota Yehova onuupuwela awe ni osuwela moota woovarihela muteko malakiheryo. (Mir. 1:3, 4) Muloko onnaapirisari anna oophwanelela wiira avaheke miruku ni malakiheryo a mbiibiliyani. Vakhala wiira munimwiixutta osoma ni olepa saana, munoolavulaka myaha ni munoolokiheryaka ikomentaario sinrowa olipiha waamini wa anna ni arokora. Nave munooweryaka olepa inoota sanyu sinrowa wookhaliheryani olipiha waamini wanyu ni waalipiha atthu akina. w23.12 26-27 itti. 9-11

Segunda-feira, 28 a Julho

Okhala wira Muluku onnookhaliheryani. Nave, owo tooweryexa onvikana Diabo, yoowo onikhaliherya olumwenku ola. — 1Yoh. 4:4.

Okathi munoova anyu, muupuweleleke itthu Yehova onrowa awe opaka muhoolo nuumala Satana opwetexiwa. Konkresu a muttetthe a 2014, aahooniherya moota emusi emosa yuupuwelela aya enamuna anrowa aya oturukeya moolumo ari 2 Timootheyo 3:1-5 elapo esya. Awo atthokihenrye so: “Musuwele wiira elapo esya, onookhala okathi woohakalaliha ohinatoko okhala. Tthiri atthu anrowa ophentanaka mukina ni mukhwawe, anrowa ophentaka ikeekhai sa mbiibiliyani, oowiisuumaaliha, oowiiyeviha, anrowa omphentaka Muluku, anrowa owiiwelelaka anamuyari aya, ooxukhuru, oororomeleya, anaaphenta vanceene amusi aya, oowiiwanana, anrowa waapakelaka itthu sooreera atthu akina, oowiihiiha, ooreera murima, anrowa ophentaka itthu sooreera, arina muupuwelo wooloka, anrowa omphentaka Muluku ohiya ophentaka musurukhu ni oosareya othunku. Atthu siisa, mwaataaneke”. Niireke munnivaanela ni amusi anyu aahiiso anna ni arokora a mmulokoni voohimya sa okumi ninrowa ahu okhalana elapo esya? w24.01 6 itti. 13-14

Namanli, 29 a Julho

Onikihakalaliha vanceene. — Luka 3:22.

Ti voolipiha osuwela wiira Yehova onnihakalala ni arumeyi awe ootheene! Biibiliya onihimya so: “Apwiya annisiveliwa ni atthu aya”. (Esal. 149:4, Piipiliya Emakhuwa.) Ikwaha sikina arumeyi akina annixanka ni anniikoha so: ‘Kiireke Yehova onnisiveliwa ni miyo?’ Nave atthu anceene aniromoliwa mbiibiliyani, yaamurumeela Yehova moororomeleya, yaanixanka ni yaaniikoha siiso. (1Sam. 1:6-10; Yoobi 29:2, 4; Esal. 51:11) Biibiliya onnooniherya oratta ene wiira nnaamwi apinaatamu ari ene oottheka, anoowerya omusiveliha Muluku. Moota xeeni? Akhala wiira nnoomwaaminiki Yesu Kristu ni opatisiwa. (Yoh. 3:16) Niira siiso, nnoowooniherya atthu ootheene, wiira noottharuwa soottheka sahu ni noomuleiherya Yehova wiira nimphavela opakaka ele enimusivela. (Mit. 2:38; 3:19) Yehova onnihakalala vanceene, aaniwehaka nipakaka itthu iyo ni niimananihaka olipiha waataana wahu ni yena. Tivonto, nihihiye wiimananiha opaka ele eniwerya ahu, wiira nikhaleke moovarihana ni natiri nimuleihenrye ahu Yehova. Owo onnisiveliwa ni hiyo ni onninthokorerya ntoko apatthani awe eekeekhai. — Esal. 25:14. w24.03 26 itti. 1-2

Namararu, 30 a Julho

Masi hiyo, khaninwerya ohiya olavula itthu noonale ahu ni niiwale ahu. — Mit. 4:20.

Nnoowerya waatakiha arummwa nihihiyaka olaleerya hata makhulupale a mulaponi anikhoottiheryaka. Nikupaliki ni murima wootheene wiira Yehova onoonikhaliherya ovara oratteene muteko ahu woolaleerya. Nto nihaana onvekela Yehova wiira onivahe olipa-murima ni ankhili. Munvekeleke Yehova nikhaliheryo wiira nwerye ovilela mixankiho. Anna ni arokora aakhalana mixankiho sinceene. Ohiya paahi mixankiho sa weerutthuni masi-tho sa mmuupuweloni. Maana akina aakhweliwa mmusi yamphenta aya, aakhalana mixankiho vatthokoni, annilupatthiwa ni sinnaaphwanya mixankiho sikina. Nave-tho iretta soowaakuva wuulaana ni ikhotto sinnitepa oxankiha. Akhala wiira itthu iyo sihoophwanyani, mmutthukulele murima anyu Yehova mmuleelaka itthu sinooxankihani. Ntoko siisaale mwaarowa anyu omutthukulela murima mpatthani anyu. Nto mukupaliki wiira Yehova “onimokhaliheryani”. (Esal. 37:3, 5) Etthu enrowa onikhaliherya ‘ovilela naahaawaka’ ori othipelela ovekela. (aRom. 12:12) Yehova onnisuwela itthu sinaaxankiha arumeyi awe ni ‘onniwiriyana okhuwela waya’. — Esal. 145:18, 19. w23.05 5-6 itti. 12-15

Namaxexe, 31 a Julho

Mphaveleke osuwela oratteene itthu sinaasivela Apwiya. — aEef. 5:10.

Okathi nimphavela ahu opaka yoothanla yuulupale, nihaana otokosa wiira ‘nisuwele ele Yehova oniphavela awe’ ni opaka etthu moovariha ni yeeyo. (aEef. 5:17) Nihaana ophavelasa malakiheryo a mbiibiliyani anrowa onikhaliherya voohimya sa mwaha ahu, ni osuwela moonelo wa Muluku voohimya sa mwaha owo. Akhala wiira nnootthara malakiheryo awo, anoonikhaliherya opaka soothanla sooloka. Satana yoowo ori “mutakhali”, oniphavela wiira khula okathi nivareke itthu sa olumwenku ola, seiyo sinniiyerya okathi naarowa ahu orumeelaka nivaraka miteko sa Muluku. (1Yoh. 5:19) Moohisuwela, mukristau pooti ohela nipuro noopacerya ophavelasa mihakhu, osoma iskola suulupale aahiiso muteko awe, ovikana eparakha orina awe ya omurumeela Yehova. Akhala wiira eyo enimwiiraneya, enooniherya wiira mutthu owo oneettihiwa ni muupuwelo wa olumwenku. Ekeekhai wiira itthu iyo khahiyo ti sootthekeya, masi ti voohiloka ohela nipuro noopacerya mookumini mwahu. w24.03 24 itti. 16-17

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha