Juillet

Miamiansoni mia tâ na mia sa Yezu, mu kati na bimangu bi kasa, walanda mbanzulu za Tata’andi mu mpila ya lunga. (Za 14:9) Ntia malongi tulendi baka mu bimangu bia sa Yezu? Yezu na Tata’andi beto batomono zolo. Bu keri ha mutoto, Yezu wasongela luzolo lwandi lwa ngolo mu bantu bu kasa bimangu mu ba bakisa mu mpasi zawu. Lumbu timosi, bantu bole bafwa meso bamulomba lubakusu. (Mat. 20:​30-34) Diangana Yezu tiari tiamubaka mpe wabawasisa. Ntelo ya Greke ya “fwila tiari” yi basarila mu verse yi mbo yizolo zonzelaka tiari tia ngolo titûkaka ku nguria kati dia mutima. Tiari tio tia ngolo, mpila yena ya songela luzolo, ni tio mpe tiatuma Yezu mu dikila bantu beri na nsatu, mpe mu wasisa munkwa-bwazi wumosi. (Mat. 15:32; Mak. 1:41) Tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova, Nzambi ye na tiari tia mutima na Mwana’andi beto batomono zolo, mpe mpasi wu basaka bu tubâka mu mpasi. (Like 1:78; 1 Pi. 5:7) Diangana nguria timina die nawu mu katula mpasi ziturilaka bantu! w23.04 3 par. 4-5

Tulendi sa miamiansoni mi tulenda mu lembo tanga na mu lembo wirikila mabanza ma mbi ma vulu sarilaka bantu bê mu nza ya Satana. Tulendi fulusa mbanzulu zeto mu misamu mia mbote bu tutanga na bu tulongoka Bibila. Tifu tia kwendaka ku tukutakanu na tia salaka tisalu tia samuna mbo bikengerelaka mpe mabanza meto. Yehova tu kanisini ti, ka tubwabana na ntontolo ko za tulendi lembo korela. (1 Kor. 10:​12, 13) Muna muntu mu beto fweti kurisa tifu tiandi tia sambila mu tatamana mu bâ wa kwikama kwe Yehova mu bilumbu bi bia mansukina bia mpasi. Yehova zololo ti tamuziburila mitima mieto mu lusambulu. (Mik. 62:8) Kembelaka Yehova mpe mu tondaka mu miamiansoni mi kayirikaka. Mu lomba kakubakisa mu bâ na butindi mu tisalu tia samuna. Mu lemberela kakubakisa mu korela musamu ni musamu wa mpasi na mu telamana ntontolo zilendi bwabana na zo. Kubikandi ti muntu peleko tima tiakukabakasa mu vulu sambilaka Yehova. Bwe Yehova kahaninaka mvutu mu tusambulu tweto? w23.05 7 par. 17-18

Mu bungu dia nti tukwendelaka ku tukutakanu twa timvuka? Musamu wa ntete, ni mu kembela Yehova. (Mik. 26:12; 111:1) Mbo tukwendaka mpe ku tukutakanu ngatu tatindisa mpangi zeto mu ntangu zi za mpasi. (1 Tes. 5:11) Bu tunangunaka koko mu hana mvutu, mbo tulungisaka misamu mio mia miole. Kâ, bu tudingaka mu hana mvutu, tulendi bwabana na misamu mia mpasi. Tulendi bâ na lwaka mu hana mvutu peleko tulendi bâ na nsatu ya hana mvutu zazingi, kâ ka bata vulu tu bonga ko ntiana bu tuzololo. Ngano bwe tulendi sa mu misamu mio mia miole? Ntumwa Paulo watâ ti tufweti toko dingaka mu ‘titindisa mu tintwari.’ Bu tubakulaka ti bantu bakaka mu Nzo ya Nsambululu balendi baka lutindusu, ni bu sa ti fioti kwa tuzonzele timinu tieto, mbo tutomo zolo mu hana mvutu. Mpe tala ti ka bata vulu tu bonga ko bu tuta nanguna koko, tulendi bâ mu nsayi mu bungu ti bakaka mu timvuka bweso bwe nawu bwa hana mvutu.—1 Pi. 3:8. w23.04 20 par. 1-3

Baheni nsangu! Bayuda, ba babwila ku Babilone tûka mvula 70, timpwanza tieri nawu tia kâla ku nsi’awu, Israele. (Ezd. 1:​2-4) Yehova kwa weri na lenda dia lungisa musamu wo. Mu bungu ti Bisi-Babilone ka beri’â yambulaka ngamba zawu ko. (Iza. 14:​4, 17) Kâ Babilone babwisa yo, mpe mutinu wa môna watâ kwe Bayuda ti lenda dieri nawu mu kâla. Muna Muyuda, nsungula mfumu za makanda, bafweti bonga nzengolo ya katuka ku Babilone peleko kâni. Kampe nzengolo ya mpasi yeri. Bununu bwakabakasa bantu babingi mu sa nzietolo yo ya yila. Mu bungu ti Bayuda babîngi ku Babilone babutukila, ka bazaba kûma kwakaka ko, kwe bawu Israele hata dia bankaka bawu dieri. Kampe Bayuda bakaka bayizi bâ na bimvwama, buna mbo waketi bâ musamu wa mpasi kwe bawu mu sisa nzo zawu za toma peleko nkari zawu mu kwenda ku mbuka yi balembo zaba. w23.05 14 par. 1-2

Zu dia Nzambi beto ditindisaka mu bâ na tifu tia korela, tiari tia mutima na luzolo. Like 21:19 yitêle: ‘Mu tifu tieno tia korela ni mô luvukisila bilundi bieno.’ Bisi-Kolose 3:12 ebu yitâka: “Lwateno [. . .] tiari tia mutima.” Mpe 1 Bisi-Tesalonike 4:​9, 10 ebu yitâka: ‘Lwalongokele kwe Nzambi mu zolosono beno na beno. [. . .] Mulemvo’eno bampangi, tomoeno simbirila musamu wu buyôkele.’ Milongoki mi batêla misamu miamiansoni mia mu verse zi, tifu tia korela, tiari tia mutima na luzolo bia beri songelaka. Kâ bafweti tatamana mu kurisa bio. Tufweti sila bo. Mu tu bakisa, tataluzula bwe Bakristo ba ntete basongela bifu bio. Ha manima mbo tumona bwe tulendi landila tifwani tia milongoki mio, mpe tulendi songela ti ba kubama twena mu bungu dia mpasi ziyôkele. Mpasi ziyôkele bu zibatika, mbo tibêla wa kubama mu korela, mpe mbo bonga nzengolo ya tatamana mu korela. w23.07 3 par. 4, 8

Ni bu tubâ ba tumbu, peleko mu kati dia bimeme biakaka twena, tufweti tatamana mu diatila mu Nzila ya busantu, mu bungu ti mbo yitunataka ku Paradi ya timpeve, mpe mbo yisa ti tabaka tusakumunu twa Timfumu tia Nzambi mu bilumbu bita kwiza. (Za 10:16) Tûka 1919 M.B., milio za bantu, bakento, babakala na bala bakatukaka Babilone ya Yinene, mabundu mamansoni ma bungungu, mpe babatikaka mu sa nzietolo mu nzila yo. Mu ntangu Bayuda bakatukaka ku Babilone, Yehova wasa ti nzila yabâ ya lengozo. (Iza. 57:14) Ngano bwe tutâ mu ‘Nzila ya busantu’ ya lumbu ti? Tûka mivu miamingi tii mu muvu wa 1919, Yehova wasarila bantu beri mu tînaka mu hana nzila kwe bantu bakaka baduka mu Babilone ya Yinene. (Fwanakasa na Izaya 40:3.) Bantu bo basala tisalu tia mfunu mu hana nzila kwe bantu ba nsungu mu duka mu Babilone ya Yinene, na mu sarila Yehova tintwari na kanda diandi. w23.05 15-16 par. 8-9

Yehova zololo ti tamusarila na nsayi yayansoni mpe mu luzolo. (2 Kor. 9:7) Ngano tufweti tatamana mu sala mu lungisa kani dia timpeve tala ti ka twena na nsatu ko ya lungisa dio? Tabongeno tifwani tia ntumwa Paulo. Watâ: ‘Nitu’ani nita kwe hanisi mpasi, nita kwe [nati ntiana ngamba].’ (1 Kor. 9:​25-27) Paulo wasarila ngolo mu yirika misamu mia sungama ni bu sa ti mu ntangu yi kalembo bâ na nsatu ya yirika mio. Ngano Yehova wayangalala mu misamu mia yirika Paulo mu bungu dia Yandi? Diangana, Yehova wamusenda mu ngolo zi kasarila. (2 Tim. 4:​7, 8) Mpila mosi mpe, Yehova nsayi yibâka nandi bu katumonaka bu tusalaka mu lungisa kani dieto, ni bu sa ti ka tubâka na nsatu yayingi ko mu sala. Nsayi yibâka nandi mu bungu ti ni bu sa ti ka tuzololo’â kani di tuta lungisa ko, zebi ti luzolo lweto mu Yandi lututumaka. Ntiana kwa Yehova bu kasakumuna Paulo, mbo katusakumuna mu ngolo zeto. (Mik. 126:5) Mpe tamana mona lusakumunu lwa Yehova, tulendi kwizi bâ na nsatu yayingi ya sala. w23.05 29 par. 9-10

Ntumwa Paulo wafwanakasa bô balembo vuka mu tilumbu tia Yehova na bantu babwaka tolo. Ka bazebi’â mio mita yôka ko peleko ntangu yita yôka. Buna, ka bazabaka ko mu ntangu yi salamaka tima tia mfunu, mpe ka balendi’â basa tima ko. Bantu babîngi lumbu ti ku tolo bena mu timpeve. (Rom. 11:8) Ka bakwikilaka ko ti mu “ntangu za mansukina” tuta zinga, mpe ntamana mpasi ziyôkele mbo zibatika. (2 Pi. 3:​3, 4) Kâ, bilumbu bu bita kwe yôke nguria mfunu wena kwe beto mu bâ na meso ma tia. (1 Tes. 5:6) Buna, tufweti tatamana mu ba mu tidzuni na mu lembo bâ na mabanza yeko yeko. Ngano mu bungu dia nti? Ngatu talembo kota mu misamu mia politike na mia luzingu lumbu ti. Nsatu ya kota misamu mio mbo yikula mu ntangu tilumbu tia Yehova tita kwe pusane. Kâ, ka twena na nsatu ko ya bâ na lwaka mu mpila yi tudiatila. Mpeve ya Nzambi yilendi tu bakisa mu bâ mu tidzunu na mu lembo bâ na mabanza yeko-yeko, mpe mu bonga nzengolo za mbote.—Like 12:​11, 12. w23.06 10 par. 6-7

Ntia mabanza me naku bu ta wâ nkumbu ya Samsone? Kampe mbo ta banza bakala dieri na ngolo za nzitukulu. Ni buna wena. Kâ Samsone wabonga mpe nzengolo ya mbi yamunatina mpasi zazingi. Ni bu sa ti ni bo, Yehova watûla mabanza mu luzingu lwa kwikama lwa Samsone, lu katsonekesa mu Bibila ngatu tabakila lo ndandu. Yehova wasarila Samsone mu yirika misamu mia nzitukulu ngatu kabakisa kanda diandi, Israele. Mbandu zazingi, ha manima ma lufwa lwa Samsone, Yehova wahana ntumwa Paulo mpeve santu mu tsoneka nkumbu ya Samsone mu liste ya bantu beri na timinu tia nzitukulu. (Ebr. 11:​32-34) Tifwani tia Samsone tilendi tu tindisa. Yehova keri sikirilaka, ni bu wubâ mu ntangu za mpasi. Tulendi baka lutindusu mpe tulendi baka malongi ma mfunu mu tifwani tiandi. w23.09 2 par. 1-2

Tulendi kurisa tifu tieto tia korela bu tubâ na tifu tia têlaka Yehova maniongo meto na bunsungu bwabwansoni. (1 Tes. 5: 17) Kampe ka wena na musamu wa mpasi ko bwawu bu. Ni bu sa ti ni bo, ngano lutwalusu lwa Yehova dingaka ntangu zazansoni yi bâka mu nkesi, na mabanza yeko-yeko peleko bu bâka na lwaka? Tala ti ntangu zazansoni tifu tibâka naku tia dinga Nzambi ngatu kakubakisa mu misamu miaku mia bilumbu biabiansoni, kukekama ko mu mu dinga bu bwabana na misamu mia nguria mia mpasi mu bilumbu bita kwiza. Buna, mbo bâ na lukwikulu ti Nzambi tomono zaba mu ntia ntangu mpe bwe kasarila mu ku bakisa. (Mik. 27:​1, 3) Mbo tubâ na lenda diadingi mu korela mpasi ziyôkele tala ti misamu mia mpasi lumbu ti tukorelaka. (Rom. 5:3) Mu bungu dia nti tuta têla bo? Mpangi zazingi zayizi mona ti misamu miamiansoni mia mpasi mi beri korelaka bawu mieri bakisaka mu korela misamu miakaka mia mpasi mieri landaka.—Zaki 1:​2-4. w23.07 3 par. 7-8

Tifu tia kuluka na tiari tia mutima mbo bitumaka Yehova mu bâ na mabanza ma delakana. Mu tifwani, kuluka kwandi kwamoneka mu ntangu yi kabonga nzengolo ya fukisa bankwa-mbi ba ku Sodome. Mu nzila ya mbazi zandi, Yehova walwengesa Lote weri wa sungama mu dioka ku miongo. Lote bunkuta bweri nandi mu kwenda kûna. Buna walomba ti yandi na kanda diandi baswamina ku Zoare, weri mumvuka wa fioti wu bafweti fukisa. Yehova mbo kaketi tuma Lote mu ngolo mu landa ntumunu buna bu kahanina yo. Kâ, watambula ndombolo ya Lote, ni bu sa ti wafweti toko bika mu fukisa mumvuka wa Zoare. (Mba. 19:​18-22) Ha manima ma mbandu zazingi, Yehova wasongela tiari kwe Bisi-Ninive. Watambika mbikuri Yonase mu têla bankwa-mbi ti mbo bafuka na mumvuka wawansoni. Kâ Bisi-Ninive bu basoba mabanza, Yehova wabafwila tiari mpe ka vutu’â fukisa mumvuka ko.—Yon. 3:​1, 10; 4:​10, 11. w23.07 21 par.5

Ngano ntia malongi tulendi baka mu tifwani tia Yehoase? Yandi weri ntiana muti walembo bâ na midza ku nsi’â mutoto, kâ wasikamana kwa mu kundi. Ha manima ma lufwa lwa muntu weri mu bakisaka, Yehoiada, mpe Yehoase bu kabatika mu wirikila ba-aposta, ka vutu’â bâ wa kwikama ko kwe Yehova. Tifwani tio titusongele ti ka tufweti’â tatumamanaka kwa Nzambi ko mu bungu ti kanda dieto na bantu bakaka mu timvuka batusongelaka tifwani tia mbote mu sila bo. Mu tatamana mu bâ penepene na Yehova, tufweti yika luzolo na buzitu bweto ngolo mu Yandi, bu tutatamana mu longoka, mu dimbitila na mu sambila. (Yer. 17:​7, 8; Kol 2:​6, 7) Yehova ka tu lombaka misamu miamingi ko. Mu bukufi misamu mi katulombaka ni mio mie mu Eklesziate 12:​13, yitâka: ‘Bâ na bunkuta bwa Nzambi mpe kêla ntumunu zandi, mu bungu ti mio ni misamu mi fweti yirika muntu.’ Tala ti tutînini Nzambi, mbo tubâ na lenda dia telamana misamu mia mpasi mikwiza na mu tatamana mu bâ ba kwikama. Ka kwena na kani tima ko tilendi bebesa tindiku tieto na Yehova. w23.06 19 par. 17-19

Verse 5 ebu yibatikilaka: ‘Yandi wazakale ha muyâlu têle ti.’ (Nza. 21:5a) Musamu wa nzitukulu wena mu bungu ti yo ni mbala yimosi mu mbala zitatu mu buku dia Nzabukusu Yehova yi kazonza Yandi beni. Lukwikulu lo ka mbazi’â ko ya ngolo ta lwa hana, ka Yezu’â ko mpe bu kavumbuka kwe ba fwa, kâ Yehova Yandi beni! Musamu wo wusongele ti tulendi bâ na lukwikulu mu mutima’eto wawansoni mu mio mi katâ ha manima. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Yehova ka lendi’â kahuna ko. (Tite 1:2) Musamu wo mbo wusaka ti tatomo kwikila misamu mi tutangaka mu Nzabukusu 21:​5, 6. Tazonzeleno ntelo ya ‘tala!’ Ntelo ya Greke yi babangula mu ‘tala!’ basarila yo mbala zazingi mu buku dia Nzabukusu. Buku dimosi ditâka ti, ntelo yo basarila yo ntiana “mpila ya têla titangi mu tomo sa keba mu misamu milanda mi katanga.” Ngano Nzambi ntia musamu kavutu tâ? Nzambi watâ: ‘Biabiansoni bia ndieka titula bia môna.’ Wa matieleka, Yehova nsobolo zilungana ku matu kazonzelaka, kâ nguria lukwikulu lwe nandi ti mbo zilungana, ntiangu kazonzelaka nsobolo zo ntiana’eti zatilunganana.—Iza 46:10. w23.11 3-4 par. 7-8

Ntumwa Piere watatamana mu nwana na makuba mandi, ntono misamu mi kawâ mpe mi kamona. Tabongeno mwa bifwani. Mu ntangu Yezu yi keri zonzelaka mpila yi kaketi mwina mpasi mpe yi kaketi fwila mu lungisa mbikululu ya Bibila, Piere wamusemba. (Mak. 8:​31-33) Mbala zazingi, Piere na bantumwa bakaka beri disikitaka mu zaba ka nani weri mukuluntu. (Mak. 9:​33, 34) Mu mpimpa ya mansukina ya yôkesa Yezu ntete kafwa, Piere wazenga kutu dia bakala dimosi. (Za 18:10) Mu mpimpa yo kwa, mu bungu dia bunkuta bwa bantu, Piere wakala Yezu mbala tatu. (Mak. 14:​66-72) Musamu wo wasa ti Piere katomo dila. Yezu ka yambirika ntumwa’andi ko yeri ya nôka. Ha manima ma mvumbukulu’andi kwe ba fwa, Yezu wahana bweso kwe Piere mu vutu songela luzolo lwandi mu yandi. Yezu walomba kwe Piere mu kipa bimeme biandi na kuluka kwakwansoni. (Za 21:​15-17) Piere watambula na nsayi yayansoni. Mu ntangu ya Pentekote, ku Yerusaleme keri, mpe wabâ mu kati dia bantu ba ntete ba batumba mu mpeve santu. w23.09 22 par. 6-7

Ntumwa Piere watindisa bampwana’andi bakuluntu: ‘Kipeno twila dia Nzambi.’ (1 Pi 5:​1-4) Tala ti mukuluntu wena, tuzebi ti mpangi zaku za zololo, mpe zololo ti wabakipa. Kâ, ntangu zakaka lendi mona ti bisalu biabingi bie naku, peleko wa fwatika wena mu lungisa dema dio. Nti lendi sa? Têla Yehova maniongo maku. Piere watsoneka: ‘Wô sarila bakaka, kabasarila mu ngolo zi mu hana Nzambi.’ (1 Pi. 4:11) Kampe mpangi zaku mbo zita bwabana na misamu milendi lembo wa mu nza yi. Kâ bambukeno ti muvungi wa wunene, Yezu Kristo lendi ba bakisa mu mpila yiyôka yo yi lulendi ba bakisila. Lendi bwa sa lumbu ti na mu nza ya môna. Nzambi mbo kalombaka kwe bakuluntu mu zolo kwa mpangi zawu, mu ba kipa na mu bâ bifwani mu bungu dia bawu. w23.09 29-30 par. 13-14

Tufweti saka keba mu lembo sarilaka malongi na mabanza ma bantu Mbanzulu za bantu balembo kipaka misiku mia Yehova. Tamana banzila ntiana bu banzilaka bantu balembo kipaka misiku mia Yehova, tulendi batika mu lembo kipa Yehova na misiku miandi. (1 Kor. 3:​19, 20) ‘Ndwenga za nza yi’ mbo zinataka bantu mu kolamana Nzambi. Bakristo beri ku Pergame na ku Tiatire bayizi ba sobesa kwe bantu beri ba zungirilaka beri na ndiatulu ya mbi, mpe beri sambilaka biteki. Yezu wahana malongi ma ngolo kwe bimvuka bio mu bungu dia bunsuza bu beri haninaka nzila. (Nza. 2:​14, 20) Lumbu ti, bantu batuzungirilaka balendi dinga ti tatambula mbanzulu zawu za mbi. Bantu ba kanda dieto na bakaka ba tuzabasane balendi yêla mu tu wisa ti misamu ngolo miena kwe beto, mpe tufweti diata misiku mia Yehova. Mu tifwani, balendi tâ ka wena mfunu ko mu bâ na ndiatulu ya verela, mpe mitieno mia Bibila mia ntama miena. Ntangu zakaka, tulendi banza ti lutwalusu lu tu hanaka Yehova ka lwena lwa lunga ko. Tulendi dinga mu lembo ‘telamana kwa ha mîna miatsonama’.—1 Kor. 4:6. w23.07 16 par. 10-11

Mariya, nguri ya Yezu, ngolo za bâ nandi nsatu. Ka tibêla wa kwela ko; kâ, wafweti baka zimi. Ka zaba misamu miamingi ko mu mpila yi kaketi yindurila bala ba yandi beni, kâ wafweti kipa mwana waketi bâ Masiya. Mpe mu bungu ti keri’â vukasaka nitu ko na bakala, ngano Mariya bwe kaketi têla musamu wo kwe Yozefe waketi mu kwela? (Like 1:​26-33) Ngano Mariya bwe kabakila ngolo zeri nandi nsatu mu lungisa dema dio? Yandi walomba lubakusu kwe bantu bakaka. Mu tifwani, walomba kwe Gabriyele mu mu hana nsangu zakaka zeri tarilaka tisalu ti kaketi sala. (Like 1:34) Ntangu fioti ha manima, wasa nzietolo tii ku nsi yeri miongo ku Yuda mu kwe tala Elizabete weri mu kanda diandi. Diangana vizite yo yamunatina ndandu. Elizabete wasîka Mariya mpe wabaka ndwengosolo ya Yehova mu zonzela mbikululu yitindisaka yeri tarilaka mwana wa Mariya waketi butuka. (Like 1:​39-45) Mariya watâ ti Yehova wasarila koko kwandi kwa ngolo. (Like 1:​46-51) Mu nzila ya Gabriyele na ya Elizabete, Yehova wayika Mariya ngolo. w23.10 14-15 par. 10-12

Lutangu lwa fioti kwa lwa milongoki mia Kristo bayizi tumba mu mpeve santu, mpe bê na tindiku tia nzitukulu na Yehova. Bantu bo ba 144000 bafweti sala tisalu tia Banganga-Nzambi ku mazulu na Yezu. (Nza. 14:1) Mbuka ya Santu ya mu tabernakle mbo yisongelaka ti bayizi ba tambula ntiana bala ba timpeve ba Nzambi mu ntangu yi beri ha mutoto. (Rom. 8:​15-17) Mbuka yiyôkele ya Santu mu tabernakle mbo yimonekesaka mbuka, yi bâka Yehova ku mazulu. “Rido” yeri kabaka Mbuka ya santu na yiyôkele ya santu mbo yimonekesaka nitu ya tinsuni ya Yezu yeri saka tikaku mu lembo kota ku mazulu bu kena Mfumu-Nganga-Nzambi ya Tempelo ya timpeve. Bu kahana nitu’andi ya tinsuni mu mukayulu mu bungu dia bantu, Yezu wahana nzila kwe Bakristo babansoni ba tumbu mu kwe bâ ku mazulu. Bawu mpe bafweti bika nitu’awu ya tinsuni mu baka musendo’awu ku mazulu.—Ebr. 10:​19, 20; 1 Kor. 15:50. w23.10 28 par. 13

Zedeyo wahana mvutu ya lembama kwe bala ba Efrayime bu bamutsâla. (Mfu. 8:​1-3) Yandi ka hana mvutu na nkesi ko. Wasarila buzitu bu kabawirikila, mpe wasobesa musamu weri tiya na bulembami bwabwansoni. Bakuluntu bê na ndwenga mbo bawirikilaka na bunsungu bwabwansoni, mpe mbo bahanaka mvutu ya lembama tala ti babatsêri. (Zaki 3:13) Buna, mbo basingasaka tidzunu mu timvuka. Bu basîka Zedeyo mu bungu ti wanunga Bisi-Madiane, Watûla mabanza mandi mamansoni mu Yehova. (Mfu. 8:​22, 23) Bwe bantu bê na madema balendi landila tifwani tia Zedeyo? Bafweti hanaka mukembo wawansoni kwe Yehova, bu balendaka mu yirika musamu ni musamu. (1 Kor. 4:​6, 7) Mu tifwani, tala ti basîkiri mukuluntu mu bungu dia lenda diandi dia longesa, lendi tâ ti malongi mu Zu dia Nzambi matûkiri, mpe beto bansoni organizasio ya Yehova yitukubikaka. Ntangu zakaka, bakuluntu balendi tiyula tala ti mbo badingaka mu timonekesaka bu balongesaka. w23.06 4 par. 7-8

Tala ti ka tubakiri’â mvutu mu lusambulu lweto ko, tulendi tiyula biyuvu bitatu. Tiyuvu tia ntete titêle: ‘Ngano tima ti nita sambirila ni tio tie nani nsatu?’ Vula-vula, mbo tubanzaka ti bima bitufwanane bia tuzebi. Kâ, bima bi tulombaka bilendi lembo bâ neto salu ku matu. Tala ti musamu tuta sambirila, kulendi bâ mvutu yakaka yiyôkele yo yi tuta kekolo. Mpe bima biakaka bi tulombaka bilendi lembo kwelana na luzolo lwa Yehova. (1 Za 5:14) Tabongeno tifwani tia bibuti bialomba kwe Yehova mu sa ti mwana’awu watatamana mu matieleka. Tulendi banza ti ndombolo yo ya delakana yena. Kâ, Yehova ka tumaka bantu mu ngolo ko mu mu sarila. Zololo ti beto bansoni, mu kati na bala, tasola mu mu sarila. (Lub. 10:​12, 13; 30:​19, 20) Buna, kani basa lusambulu lwa mpila yo, bibuti bilendi lomba kwe Yehova mu ba bakisa ngatu balenda mu simba mutima wa mwana’awu ngatu kizi kazolo Yehova, mpe kabâ ndiku’andi.—Bin. 22:6; Efz. 6:4. w23.11 21 par. 5; 23 par. 12

Mu bungu dia nti tifu tia tindisaka bantu bakaka yena mpila ya songela luzolo? Mu mabanza ma buku dimosi dizonzelaka Bibila, ntelo ya sarila Paulo ya ‘tindisa’ mbo yizolo tâka “bâ penepene na muntu mu mu tindisa bu kena mu mpasi za ngolo.” Buna, bu tuhanaka lutindusu, mbo tubakisaka mpangi zeto ze mu mpasi mu telama na mu tatamana mu diatila mu nzila ya luzingu. Ntangu zazansoni zi tubandakanaka mpangi zeto mu bidilu biawu, mbo tubasongelaka luzolo. (2 Kor. 7:​6, 7, 13) Tifu tia bâ na tiari tia mutima na tia hana lutindusu nguria tintwari biena. Ngano mu ntia mpila? Muntu we na tiari tia mutima mbo katindisaka bantu bakaka, mpe mbo kayêlaka mu ba hana lubakusu mu mpasi zawu. Buna bu tubâka na tiari tia mutima, mbo titutumaka mu tindisa bantu bakaka. Tataleno bwe Paulo kasongela tintwari tie ha kati dia tiari tia mutima tia Yehova na lutindusu lu kahanaka. Paulo watâ Yehova “Tata dia tiari tiatingi na Nzambi ya mbombolo ni mbombolo.”—2 Kor. 1:3. w23.11 9-10 par. 8-10

Milongoki miamiansoni mia Kristo mifweti kêla ti mpasi zabaturila. Tabongeno tifwani tia ntumwa Paulo. Watâ kwe Bisi-Tesalonike: ‘Bu tweri ha kati dieno, tatoko lu zabikisa ti matimuna taketi mona. Ni mio mpe miabwiri.’ (1 Tes. 3:4) Mpe kwe Bisi-Korente watâ: ‘Ka tuta zolo ko, bampangi, lwalembo wa zaba: matimuna ma tumweni [. . .] matutêle bunkuta mu bungu dia luzingu lweto.’ (2 Kor. 1:8; 11:​23-27) Lumbu ti mpe Bakristo balendi bwabana na misamu mia mpasi mia mpila na mpila. (2 Tim. 3:12) Kampe ndiku zaku na bantu ba kanda bayizi ku sehesela. Kampe bayizi ku bongela mu mpila ya mbi. Ngano nzengolo’aku ya bâ na bunsungu mu misamu miamiansoni yakunatina misamu ku tisalu? (Ebr. 13:18) Ngano guvernema yakukwamisa mu bungu ti tivuvu tiaku wazonzela kwe bantu bakaka? Ni bu sa ti tubwabane na musamu wa mpila na mpila, Paulo têle ti tufweti yangalala. w23.12 10-11 par. 9-10

Yakobe misamu miamingi mia mpasi kakorela. Bala bole ba Yakobe, Simeo na Levi, banata nsoni mu kanda mpe bafwisa nkumbu ya Yehova nsoni. Musamu wakaka, Rasiele, mukento weri tomo zoloko Yakobe wayizi fwa mu ntangu yi keri butaka mwana wa nzole. Mpe mu bungu dia nsatu yatûla ku hata di keri, Yakobe wafweti kwenda ku Ezipte bu keri wa nuna. (Mba. 35:​16-19; 37:28; 45:​9-11, 28) Ntono misamu mio mia mpasi, Yakobe ka hombesa timinu tiandi mu Nzambi ko na mu makani mandi. Yehova wamusongela mpe ti yandi keri yangalalaka. Mu tifwani, Yehova wasakumuna Yakobe mu bimvwama. Banza’eti bwe Yakobe katondela Yehova bu kavutu mona Yozefe—mwana wu keri banzaka ti wafwa! Tindiku tia ngolo na Yehova tiabakisa Yakobe mu korela misamu miandi. (Mba. 30:43; 32:​9, 10; 46:​28-30) Tamana bâ na tindiku tia ngolo na Yehova, mbo tulenda mu telamana misamu mia mpasi mi tulembo kêlaka. w23.04 15 par. 6-7

Mikunga 23 mukunga wena wuzonzelaka lukwikulu mu luzolo lwa Yehova na mu mpila yi katukipilaka. Davide, titsoniki tia mukunga wo, wazonzela tindiku tia ngolo tieri nandi na Muvungi’andi, Yehova. Davide keri’â mu bunkuta ko bu keri bikaka Yehova kamutwarisa, mpe ntangu zazansoni mbo keri mu sikirilaka. Davide wazaba ti luzolo lwa Yehova mbo lwaketi mu landa bilumbu biabiansoni bia luzingu lwandi. Nti biasa ti kabâ na lukwikulu lwa mpila yo? Davide mbo keri monaka ti bubote beri mu kipaka, mu bungu ti ntangu zazansoni Yehova mbo keri mu hanaka bio bieri nandi nsatu. Davide mbo keri yangalalaka mpe mu tindiku tieri nandi na Yehova na bweso bu keri mu hanaka. Ntiangu keri na lukwikulu ti mu musamu ni musamu waketi kwiza ku matu, Yehova mbo kaketi tatamana mu kipa nsatu zandi zazansoni. Lukwikulu lwa Davide mu luzolo lwa mutima lwa Yehova nguria ngolo lweri yôka maniongo mandi mamansoni, mpe lwasa ti kayangalala mu bio bieri nandi na mu bâ mu nsayi yayingi.—Mik. 16:11. w24.01 29 par. 12-13

Tûka muzingu wa nzole wa nza, kanda dia Yehova mu nsi zazingi mu mwa tidzunu diena na timpwanza tia sala tisalu tia samuna. Diangana, tisalu tiayizi buta mbutu. Lumbu ti mpangi ze mu Timvuka titwarisaka mbo zitatamanaka mu dinga lutwalusu lwa Kristo. Bazololo ti lutwalusu lu bahanaka lwatûkaka kwe Nzambi. Mpe mbo basarilaka minkengi mia bizunga, bakuluntu mu hana lutwalusu mu bimvuka. Bakuluntu ba tumbu ha koko kwa lubakala lwa Kristo bena. (Nza. 2:1) Wa matieleka, bakuluntu bo bantu ba masumu bena batâka makuba. Ntangu zakaka Mose na Yoswa bahunakana, bantumwa mpe. (Lut. 20:12; Yos. 9:​14, 15; Rom. 3:23) Kâ, Kristo mbo katomo twarisaka ngamba ya kwikama na bakuluntu buna bufwanane, mpe mbo katatamana mu sila bo.Buna, misamu miamingi misaka ti tabâ na lukwikulu mu malongi ma tu hanaka Yehova mu nzila ya bantu ba kanoma mu tu twarisa. w24.02 23-24 par. 13-14

Lumbu ti, tulendi tâ Yehova nsayi bu tumuzonzela na luhemo lwalwansoni, bu tusongela ti Yandi tuzololo mpe Yandi tutondaka. Bu tusamunaka kani dieto dia ntete ni mu bakisa bantu bakaka mu pusana kwe Yehova na mu mona ntiana beto ti Tata’eto diena dia luzolo. (Zaki 4:8) Nsayi yibâka neto mu songela kwe bantu bwe Bibila dizonzelaka Yehova, luzolo lwandi, buderede bwandi, ndwenga zandi, ngolo zandi, na bifu biandi biakaka bia mbote. Mbo tukembelaka Yehova mpe mbo tumutâka nsayi bu tulandaka tifwani tiandi. Bu tusila bo, kampe bantu mbo bamona ti ba swaswana twena na nza yi ya mbi, mpe balendi tiyula mu bungu dia nti. (Mat. 5:​14-16) Bu tuzonzaka nawu, tulendi ba têla mu bungu dia nti tuyirikilaka misamu mu mpila eyi peleko eyi. Ndandu zimoneka, bantu bê na bunsungu balendi tambula Nzambi. Bu tukembelaka Yehova mu mplia yo, mbo tutâka mutima’andi nsayi.—1 Tim. 2:​3, 4. w24.02 10 par. 7

Mu bâ Mukristo wa yela, fweti kurisa lenda diaku. Lenda dio mbo dikubakisa mu nata madema mu timvuka, mu bâ na tisalu tikubakisa mu lungisa nsatu zaku peleko za kanda diaku, na mu bâ na bindiku bia mbote na bantu bakaka. Tataluzuleno bala ba misamu mi lendi kurisila lenda diaku. Mu tifwani, longoka mu tomo tanga na mu tsoneka. Bibila mbo ditâka ti muntu wa bakala mbo wubâka mu nsayi mpe mbo wulendaka bu wutangaka mpe bu wudimbitilaka Bibila bilumbu biabiansoni. (Mik. 1:​1-3) Bu katanga Bibila bilumbu biabiansoni, mbo kalongoka mu zaba mpila ya banzila ya Yehova, yimubakisa mu banza na mu yindula mu mpila ya mbote. (Bin. 1:​3, 4) Mpangi zeto nsatu lubakusu yibâka nawu lwa babakala bê na lenda dia longesa na dia hana malongi masikamanaka mu Bibila. Tala ti zebi tomo tanga na mu tsoneka, mbo bâ na lenda dia kubikaka binzonzi na mvutu za fuluka mu ndongosolo, mpe zitindisaka mu yika timinu ngolo. Note zo mbo zikubakisa mu yika timinu tiaku ngolo na mu tindisa bantu bakaka. w23.12 26-27 par. 9-11

Bu bâka mu bunkuta, dimbitila mu mio Yehova mi kayirika ku matu. Banza bwe mona mu ntangu Satana yi kalembo kwa bâ, mu ntangu bankwa-mbi yi babayingasa kwe bantu ba sungama, mpe mu ntangu yi bakatula masumu malembe-malembe bilumbu biabiansoni. Devware yimosi yayôka ku lukutakanu lwa lunene lwa 2014 yasongela bwe tulendi dimbitila mu tivuvu tieto. Tata dimosi wazonzela 2 Timote 3:​1-5 na kanda diandi mu mpila yi baketi ya tangila tala ti misamu miyilama ku Paradi yizonzelaka: “Mu nza ya môna, ntangu za nsayi zibâ kô. Bantu mbo bazolo bampwana’awu, mbo bazolo matieleka, mbo bazaba ndilu zawu, mbo babâ ba kuluka, mbo bakembela Nzambi, mbo batumamana bibuti biawu, mbo babâ na tifu tia vutulaka matondo, mbo babâ ba kwikama, mbo babâ na luzolo lwa ngolo mu makanda mawu, mbo babâ na tiwisa, ntangu zazansoni mbo bazonzela bantu bakaka mu mpila ya mbote, mbo babâ na tifu tia tiyimina, mbo babâ na bulembami, mbo bazolo mbote, ka bateka bampwana’awu ko, ka babâ na tungu ko, ka babâ na lulendo ko, mbo babâ ndiku za Nzambi, kâ ka za nsaka ko, mbo basongela ti Nzambi bazololo; mpe bantu bo fweti bâ nawu tintwari.” Ngano luzingu zonzelaka lubâ neto mu nza ya môna kwe kanda diaku peleko kwe mpangi zaku? w24.01 6 par. 13-14

Nguria nsayi wutâka, bu tuzebi ti Yehova mbo katambulaka kanda diandi diadiansoni! Bibila ditêle: ‘Yehova mu kanda diandi kamwinaka nienze.’ (Mik. 149:4) Kâ ntangu zakaka, bakaka mbo bakwizi tomo nôkaka buna balendi tiyula: ‘Ngano Yehova meno katambulaka?’ Bisari bia kwikama bia Yehova bia mu ntangu ya Bibila biabingi bieri na mbanzulu za mpila yo. (1 Sam. 1:​6-10; Yobe 29:​2, 4; Mik. 51:11) Bibila mbo ditomo songelaka ti Yehova lendi tambula bantu ba masumu. Mu bwe? Tufweti sarila timinu mu Yezu Kristo, mpe tufweti batusu. (Za 3:16) Buna mbo tukwizi songelaka kwe bantu babansoni ti tayizi soba mabanza mu masumu meto, mpe takanisina Nzambi ti mbo tusarila luzolo lwandi. (Bis. 2:38; 3:19) Yehova mbo katomo bâka mu nsayi bu tukwizi silaka bo mu sa tindiku na Yandi. Tala ti tutatamane mu sa miamiansoni mi tulenda mu zitisa kani di tamusila bu tatihana kwe Yandi, Yehova mbo katatamana mu tu tambula, mpe mbo tubâ ndiku zandi zi kena nguria penepene.—Mik. 25:14. w24.03 26 par. 1-2

Tulendi landa tifwani tia milongoki bu tutatamana mu samuna ni bu sa ti bamfumu batuyimini. Tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova mbo ka tubakisa mu lungisa tisalu tieto tia samuna. Buna sambila mu baka butindi na dwenga Lomba lubakusu kwe Yehova mu telamana misamu miaku. Babingi ha kati dieto babwabanaka na misamu mia mpasi mu tinsuni peleko mu mabanza ntiana hombesa muntu wu bazololo, musamu wa mpasi mu kanda, nkwamusu, peleko musamu wakaka. Mpe misamu miakaka ntiana pandémie na mizingu miayizi sa ti misamu miavutu tomo bâ mpasi mu korela. Ziburila Yehova mutima’aku. Mu zonzela musamu’aku ntiana bu lendi wa zonzela kwe ndiku yi lwena penepene. Bâ na lukwikulu ti Yehova mbo kasala mu bungu dia nge. (Mik. 37:​3, 5) Tifu tia tatamana mu lusambulu mbo titubakisa mu korela misamu mia mpasi. (Rom. 12:12) Yehova zebi ntia misamu bisari biandi babwabanaka na mio—“mbila zawu za lubakusu kawâka.”—Mik. 145:​18, 19. w23.05 5-6 par. 12-15

Bu tubongaka nzengolo za mfunu, tufweti bakula ka mie ‘mia waya Yehova,’ mpe tufweti diata tintwari na misamu mio. (Efz 5:17) Bu tuzabaka mitieno mia Bibila mitariri musamu we neto, mpila yena yi tudingilaka mabanza ma Nzambi mu musamu wo. Ha manima tamana mia sarila, bweso bwabwingi bubâ neto bwa bonga nzengolo za mbote. ‘Nkwa-mbi,’ mbeni’eto Satana, zololo ti tabâ na tisalu tiatingi mu nza yi, ngatu ka tubandi na ntangu mu bungu dia tisalu tieto tia Nzambi. (1 Za 5:19) Mukristo wulendi batika mu tûla mabanza mandi mamansoni mu bongo, mu lukolo peleko mu tisalu, kani katûla mo mu mpila zazingi zi kalendi sarila Yehova. Tala ti siriri bo, mbo kabitika mu banzila ntiana bantu balembo sarilaka Yehova. Wa matieleka bima bio ka biena bia mbi ko, kâ ka bifweti’â bia bonga tibuka tia ntete ko mu luzingu lweto. w24.03 24 par. 16-17