Njéba
Ngwa um, 1 Njéba
A bi ke mu loñ yosôna, a boñok loñge, a boñok ki le bôt . . . ba témbna mbôô wap.—Minson mi baôma 10:38.
Ikété mam momasôna Yésu a bé boñ tole a bé kal, yak manyaga a bé boñ, a bi kôna mahoñol ma Isañ i nya i yôni. (Yôhanes 14:9) Baa di nla ôt nseñ mu bihélha bi mam Yésu a bi boñ? Yésu bo Isañ ba ngwés bés ngandak. I ngéda Yésu a bé hana ’isi, a bi unda le a ngwés bôt ngandak i ngeñ a bi gwélél manyaga inyu mélés ndutu yap. Kel yada, bôt bandim iba ba bi soohe nye le a hôla bo. (Matéô 20:30-34) Yimbe le Yésu ‘a bi kon bo ngoo’ i mbus a mbuubaha bo. Bibuk bi Grikia bini le “kon bo ngoo” bi nkobla le mut a nlôôha bana ngôô, i ngôô i yon i ntinde nye i boñ ngim jam. I nya konangoo ini i ñunda lelaa Yésu a bé gwés bôt, yo ki yon i bi tinde nye i jés bôt ni i mbuubaha mut lô. (Matéô 15:32; Markô 1:41) Di nla ba nkwoog nkaa le Yéhôva, Nyambe “nu konangoo,” ni Man wé ba ngwés bés ngandak, hala a ntééñga ki bo i tehe bés di nok ndutu. (Lukas 1:78; 1 Pétrô 5:7) Ba nyamnda ni ngôñ i mélés mandutu momasôna ma ma ntééñga bôt ba binam! w23.04 3 § 4-5
Ngwa ngéé, 2 Njéba
A bé ba ni ngwés Yéhôva, oa béba. A ntééda biniñ bi bôt ba tiñi ni nye; a ntohol bo i moo ma bibéba bi bôt.—Tjémbi 97:10.
Di nlama yoñ makidik ma ngui le di añ bañ, di béñge bañ, to emble mam ma nhôñôs mahoñol ma nkoñ ’isi u Satan. Inyu ba nyonok ni mahoñol malam, di nlama añ Bibel di nigil ki yo. Jam lipe ki li li ga hôla bés i sôñ mahoñol més, li yé i ke makoda ni i yoñ ngaba likalô. Ibale di mboñ i mam ma momasôna, Yéhôva a mbôn le a ga nwas bé le di kôhna manoodana iloo kiki di nla nihbe. (1 Korintô 10:12, 13) Munu minledek mi mangéda ma nsôk mana, hiki wada wés a nlama bana lem i soohe iloo i ngéda kôba inyu téñbe ni Yéhôva. Yéhôva nyemede a ngwés le di ‘yible nye miñem nwés.’ (Tjémbi 62:8) Di ti Yéhôva mayéga ni bibégés inyu mam momasôna a mbôñôl bés. Di bat nye le a nhôla bés i ba makénd i nson likalô. Di yemhe nye le a hôla bés i hônba mandutu ni i yémbél manoodana di yé le di boma. Di nwas bañ le mut nye ki nye, tole yom yo ki yo i kéñ bés i soohe Yéhôva hiki ngéda. w23.05 7 § 17-18
Ngwa mbok, 3 Njéba
Di tôñna bés ni bés . . . , di tina makénd bés ni bés. —Lôk Héber 10:24, 25.
Inyuki di nke makoda? Pog, inyu bégés Yéhôva. (Tjémbi 26:12; 111:1) Iba, di nke makoda inyu tina makénd bés ni bés munu mangéda mabe mana. (1 Tésalônika 5:11) Ngéda di ntimbhe likoda, wee di nyônôs i mam mana mo ima. Ndi mam ima ma nla kéñ bés i yoñ ngaba i makoda: (1) Di nla kon woñi i timbhe. (2) Di nla bana ngôñ i timbhe ngandak ngélé, ndi ba ti bé bés hop kiki di nsômbôl. Lelaa di nla yémbél mandutu ma? Ñôma Paul a bi kal le di nlama “tina makénd bés ni bés.” I ngéda u nôgda le u nti bôt bape makénd ngeñ u mpahal hémle yoñ, hala a ga boñ le u kon ha bañ woñi i timbhe. Ibale ba nti bé bés pôla i timbhe ngandak ngélé kiki di nsômblak, di nla kon maséé le lôk kéé ipe i ntimbhe.—1 Pétrô 3:8. w23.04 20 § 1-3
Ngwa koo, 4 Njéba
Bet i Yérusalem, . . . tiimba oñ ndap Yéhôva.—Ésra 1:3.
Kiñe i bi ti oda le, Lôk Yuda i i bé i ma nom 70 ma nwii i Babilôn, i huu i loñ yap, i Israel. (Ésra 1:2-4) Ndik Yéhôva nyen a bé le a boñ le hala a bôña. Inyule bon ba Babilôn ba bééna bé lem i nwas minkol nwap. (Yésaya 14:4, 17) Ndi lini lisañ, ba bé ba ma tip bép Babilôn gwét, i kiñe i bi yémbél bo i kal Lôk Yuda le ba bé kunde i huu i loñ yap. Hiki man Lôk Yuda, téntén basañ mbai, ba bé lama yoñ makidik ma ngui: Baa ba ga nyodi i Babilôn, tole b’a ke ni bisu i yén mu. Makidik ma ma bé tomb bé to ndék. Ngandak ikété yap i bi un, jon i bé bé bo ntombok jam i jôp i njel inyule liké li bé jôga. Ni ki le, kiki libim li bon ba Lôk Yuda ha ngéda i li bi gwééne i Babilôn, i homa nu a bé kiki mbai yap, ba bé yi bé homa numpe. Inyu yap, Israel a bé loñ i basôgôlsôgôl bap. U héya hala, bahogi ba bi ngwañap i Babilôn, jon hala a bé le a ba bo ndutu i nwas mandap map malam, ni bisabe gwap inyu ke i ngim loñ ba bé yi bé. w23.05 14 § 1-2
Ngwa jôn, 5 Njéba
Ni ba nkôôbaga.—Matéô 24:44.
Bañga i Djob i nti bés makénd le di kee ni bisu i hôlôs hônba, ñem ngôô ni gwéha. Lukas 21:19 a nkal le: “Hônba nan yon y’a sôñ biniñ binan.” Kôlôsé 3:12 a nkal le: “Ni haba . . . ñem ngôô.” Yak 1 Tésalônika 4:9, 10 i nkal le: “Nyambe a mal niiga bébomede le ni gwéhna bé ni bé. . . . Ndi di nti bé makénd, a lôk kéé, le ni kônde boñ hala i nya i yôni.” Minlôñ mi Bibel mini nwominsôna mi bé béñge banigil ba ba bi unda le ba gwé bilem bini le, hônba, ñem ngôô ni gwéha. Ndi ba bé lama ke ni bisu i hôlôs bilem bi. Yak bés di nlama boñ nlélém. Inyu hôla we, tehe lelaa bikristen bi hiai hi bisu bi bi unda bilem bi. I mbus hala tehe ki, lelaa yak we u nla kôna banigil ba inyu unda le u yé nkôôbaga inyu njiiha ikeñi. Ha nyen, i ngéda njiiha ikeñi i ga bôdôl, i ga koba le u yé nkôôbaga i hônba. w23.07 2 § 4, 8
Kel sonde, 6 Njéba
Nloñ nkeñi u ga ba nyoo, . . . Nloñ mpubhaga.—Yésaya 35:8.
To di yé i nsoñgi u minhook, to u “mintômba mimpe,” di nlama yén i “Nloñ mpubhaga” u u nhôla bés i nok line li paradis i mbuu i len ini, u ken-ga bés i mbok yondo, i het Ane i Nyambe i ga kôp bés bisai. (Yôhanes 10:16) Ibôdôl i nwii 1919 N.Y., didun di bôda, di bôlôm ni di boñge di ntjôô Babilôn Nunkeñi, hala wee kwéha base yosôna i i yé i nkoñ ’isi, di jôp i nloñ mpubhaga. I ngéda Lôk Yuda i bi nyodi i Babilôn, Yéhôva a bi héya bikumul gwobisôna bi bé lama ba mu nloñ. (Yésaya 57:14) Mam ma yé lelaa inyu “Nloñ mpubhaga” i ngéda yés? Ngandak nwii ilole di mbol i nwii 1919, Yéhôva a bi gwélél bôt ba bé kon nye woñi inyu sañal nloñ u u bé tagbe mu Babilôn Nunkeñi. (Hégha ni Yésaya 40:3.) Ba bi boñ i yom i bé béda inyu pubus nloñ u ni i sal wo, kayéle i bôt ba bé gwés maliga, ba pam i Babilôn Nunkeñi, ba jôp i paradis i mbuu, i het bibégés bipubi bi bi tiimba tééba. w23.05 15-16 § 8-9
Ngwa njañgumba, 7 Njéba
Gwéélana Yéhôva ni maséé; lona i bisu gwé, ni leñek diléla.—Tjémbi 100:2.
Yéhôva a ngwés le di gwélél nye ni maséé, yak ni ñem wés wonsôna. (2 Korintô 9:7) Ndi baa di nlama ke ni bisu i yônôs mam di ngwés boñ i pes mbuu to ibale di nôgda ha bé ngôñ i boñ hala? Di yoñ hihéga hi ñôma Paul. A bi kal le: “Me ntumb nyuu yem, me ken-ga yo kiki nkol.” (1 Korintô 9:25-27, msl.) Paul a bé nyégsa nyemede i boñ jam li téé, to ibale nyuu yé i bé tinde bé nye i boñ hala. Baa Yéhôva a bi kon maséé ni nson wé? Ñ. Yéhôva a bi sayap ki nye inyu biliya gwé. (2 Timôtéô 4:7, 8) Nlélém ni bés, Yéhôva a yé maséé i tehe bés di mboñ biliya i yônôs i mam di ntéé le di mboñ i pes mbuu to ibale di nimis makénd més. A yé maséé inyule a nyi le, kiki di nke ni bisu i boñ hala, to ibale nson u u nlémél ha bé bés, di mboñ hala inyule di ngwés nye. Ndik kiki Yéhôva a bi sayap Paul, a ga sayap yak bés inyu biliya gwés. (Tjémbi 126:5) Ngéda d’a tehe bisai Yéhôva a nkôp i ngii yés, bebek ha nyen di ga témbna makénd més. w23.05 29 § 9-10
Ngwa um, 8 Njéba
Hilo hi Yéhôva hi nlo.—1 Tésalônika 5:2.
Ñôma Paul a nhégha i bôt ba ga pei bé i hilo hi Yéhôva ni bôt ba nke ’ilo. Mam ma ntagbe ipañ yap ni i ngéda i ntagbe, bi nkal bé bo to jam. Ba nôgda bé to le jam li tôbôtôbô li yé i bôña, to ba ntoñle bo ba nok bé. Ngandak i len ini i nke ’ilo i pes mbuu. (Rôma 11:8) Ba nhémle bé i mam ma ñunda le di niñil i “dilo di nsôk,” ni le njiiha ikeñi i yé bebee. (2 Pétrô 3:3, 4) Ndi bés di nyi le hiki kel i ntagbe, i nlôôha ba nseñ le di yén péé. (1 Tésalônika 5:6) Jon di nlama yén nwee, to sehla di sehla bañ. Inyuki? Inyu boñ le di jôp bañ i mam ma m’bô, ndi to yoñ ngaba i minyiñgha mi bôt ba loñ. Kiki hilo hi Yéhôva hi nkôôge bebee, hala nyen ba mba ba nhihe bés, hihe ni hihe le di yoñ ngaba mu mam ma. Di lôôha bañ tôñ, di badbaga lelaa di ga boñ. Mbuu Nyambe u nla hôla bés i ba nwee, i ba péé ni i yoñ makidik malam.—Lukas 12:11, 12. w23.06 10 § 6-7
Ngwa ngéé, 9 Njéba
A Yéhôva, Nwet Bayemlikok, soho bigda me, lédés me.—Bakéés 16:28.
Kii i nlôl we i mahoñol i ngéda u nok jôl lini le Samsôn? Bebek u mbigda le a bé mut a bééna ngui iloo hihéga. Maliga ma. Ni le Samsôn a bi yoñ makidik mabe ma ma bi lona nye bikuu. Ndi to hala, Yéhôva a bi béñge hémle i ngui Samsôn a bi unda mu niñ yé yosôna, a yoñ ki bitelbene le ba tila i mam ma i Bibel inyu nseñ wés. Yéhôva a bi gwélél Samsôn i nya i hélha inyu hôla litén jé, Israel. Nwii di nwii i mbus nyemb i Samsôn, Yéhôva a bi tinde Paul i sima jôl li Samsôn i nsoñgi u bôt ba kôba ba ba bi unda hémle i ngui. (Lôk Héber 11:32-34) Ndémbél i Samsôn i nla ti bés makénd. A bi bôdôl Yéhôva ñem yak i bisu bi mandutu makeñi. Di nla ôt nseñ ni biniigana loñni makénd ndémbél i Samsôn i ti bés. w23.09 2 § 1-2
Ngwa mbok, 10 Njéba
Boña le Nyambe a yi mayagal manan.—Filipi 4:6.
U nla hônba i ngéda u nsoohe Yéhôva, u kalak nye le a hôla we i hônba mandutu moñ momasôna. (1 Tésalônika 5:17) Bebek i len ini, u mboma bé mandutu ma ngui. Ndi i ngéda jam li ntééñga we, tole u nyi bé kii u boñ, baa u nsoohe Yéhôva, u bat nye le a hôla we? Ibale u mbéna soohe Nyambe woñ hiki ngéda inyu disiina di mam, u ga kon bé woñi i soohe nye i ngéda u ga boma mandutu makeñi i dilo di nlo. Ha nyen w’a ba nkwoog nkaa le Nyambe a nyi imbe ngéda a nla lôl we mahôla ni kii a nla boñ inyu lôl we mahôla. (Tjémbi 27:1, 3) Ibale di mpam i hônba mandutu i len ini, di ga hônba njiiha ikeñi i i yé bebee. (Rôma 5:3) Inyuki di nkal hala? Ngandak lôk kéé i bi léba le hiki ngéda i nhônba ngim ndutu, hala a nti bo makénd i hônba mandutu mape. I hônba i, i nti bo ngui, i nlédés ki botñem yap le Yéhôva a gwé ngôñ, a yé ki bebee i hôla bo. Ndi, hémle yo, i nhôla bo i hônba i ndutu ipe i noñ ha.—Yakôbô 1:2-4. w23.07 3 § 7-8
Ngwa koo, 11 Njéba
Me ga boñ hala inyu yoñ.—Bibôdle 19:21.
Suhulnyuu i Yéhôva ni ñem ngôô bi ntinde nye i héñha litehge jé li mam. Kiki hihéga, suhulnyuu yé i bi nene i ngéda a bé sômbôl tjé bibéba bi bôt bi tison i Sôdôm. Ni njel biañgel gwé, Yéhôva a bi kal Lôt mut a téé sép le a kee ngwéé i mbok dikôa. Ndi Lôt a bé kon woñi i ke nyoo. Jon a bi bat too a nla ke i solop i Zôar, man tison nu Yéhôva a bi kit le yak nye a nlama tjiba. Yéhôva a bé le a kal Lôt le a gwé bé le nyen a niiga nye i yom a boñ, a kee ndik i mbok dikôa. Ndi a bi neebe le Lôt a kee a solop nyoo, tolakii hala a bé boñ le a tjé ha bañ i tison i. (Bibôdle 19:18-22) Nwii di nwii i mbus ngéda, Yéhôva a bi kônôl bôt ba Ninivé ngoo. A bi ep mpodôl Yôna i legel i tison i le a bé lama tjé bibéba bi bôt bi bi bé yééne mu. Ndi, i ngéda bôt ba Ninivé ba bi tam béba yap, Yéhôva a bi kônôl bo ngoo, a bôn tison yosôna le a ga tjé bé yo.—Yôna 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 § 5
Ngwa jôn, 12 Njéba
Ba bi nol [Yôas] . . . , ndi ba bi jul bé nye i kotoo soñ i bikiñe.—2 Miñañ 24:25.
Kii di nigil mu ndémbél i Yôas? A bé kiki e i minkañ mi njôp bé ngandak ’isi, kék ipe yon i bé nit yo. Ngéda i kék i i bi bugi, hala wee ngeñ Yéhôyada a bi wo, mbuk mbebi i batjañgbene Nyambe i hôñ, i kulna Yôas. Hihéga hi hi ñunda le di nlama ndik bé kon Nyambe woñi inyule bikristen bipe, tole bôt bés ba lihaa ba mboñ hala. Inyu ke ni bisu i bana hémle i ngui, di nlama kônde gwés nye, di ti ki nye lipém. Di nla pam i boñ hala ibale di nigil hiki ngéda, di soñdaga, di soohege ki. (Yérémia 17:7, 8; Kôlôsé 2:6, 7). I jam Yéhôva a mbat bés li nlébna i kaat Ñañal 12:13, nyen a nkal le: “Kon bañga Nyambe woñi, nôgôl ki mambén mé, inyule hala a yé jam hiki mut a nlama boñ.” Ngéda di nkon Nyambe woñi, di ga ba nkôôbaga i yémbél manoodana. Yom yo ki yo i ga la bé ôbôs liwanda jés ni Yéhôva. w23.06 19 § 17-19
Kel sonde, 13 Njéba
Nuna-ki! Me mboñ mam momasôna yondo.—Masoola 21:5.
Nlôñ 5 u mbôdôl ni bini bibuk le: “Nu a bé a yii mu yééne ane a kal le.” (Masoola 21:5a) Bibañga bini bi yé tôbôtôbô, inyule di nléba gwo i bahoma baa ikété kaat Masoola i het Yéhôva nyemede a mpot. Añgel bé yon i bi ti bés mbônga u, to Yésu, ndi Yéhôva nyemede mede! I jam li, li ñunda le di nla ba nkwoog nkaa le, bibañga bi bi yé maliga. Inyuki di nkal hala? Inyule Yéhôva “a nla bé tembee.” (Titô 1:2) Jon bibañga di ñañ i kaat Masoola 21:5, 6 bi ga yon ibabé set. A nkal ki le “Nuna ki!” I buk ba nkobol ni hop Grikia le “nuna ki!” ba ntiimba yo ngandak ngélé i kaat Masoola. I mbus bibañga bini kii i noñ? Nyambe a nkal le: “Me mboñ mam momasôna yondo.” Ntiik, Yéhôva a yé pôdôl mahéñha ma ma ga bôña i dilo di nlo, ndi inyu yé i mbônga u u ga yon ibabé set, jon a mpôdôl mahéñha ma kiki bo le ma yé bôña.—Yésaya 46:10. w23.11 3-4 § 7-8
Ngwa njañgumba, 14 Njéba
A pam i mbégdé, a ee iloo hihéga.—Matéô 26:75.
Tolakii Pétrô a bi tehe a nok ki ngandak mam, a bi ke ni bisu i jôs bibomb gwé. Di yoñ le ndék dihéga. I ngéda Yésu a bi toñle banigil bé le a ga son njonok, a wo ki inyu yônôs mbañ i Bibel, Pétrô a bi nyéyéi nye. (Markô 8:31-33) Ngandak ngélé, Pétrô ni bana baôma bape ba bé pééna inyu yi njee ipôla yap a yé nunkeñi. (Markô 9:33, 34) I u u nsôk ilole Yésu a nwo, Pétrô a bi jôs mut wada, a kit nye ôô. (Yôhanes 18:10) I nlélém u, Pétrô a bi kon woñi ngandak kayéle a tañba liwanda jé Yésu letee ni ngélé aa. (Markô 14:66-72) Hala a bi tinde Pétrô i ee iloo hihéga. Yésu a bi tjôô bé ñôma wé nu a bé a ma nimis makénd. I mbus bitugne bi Yésu, a bi témb a yis Pétrô le a bé gwés nye. Yésu a bi ti yak Pétrô nson, le a tééda mintômba nwé. (Yôhanes 21:15-17) Pétrô a bi neebe boñ i yom Yésu a bi kal nye. Jon a bé i Yérusalem i kel Pentékôt, i ngéda banigil ba bi kôhna mbuu mpubi inyu ngélé bisu. w23.09 22 § 6-7
Ngwa um, 15 Njéba
Tééda bon bem ba mintômba.—Yôhanes 21:16.
Ñôma Pétrô a bi kal mini mimañ mimpe le: “Yoña ngéda ni bémba i Nyambe.” (1 Pétrô 5:1-4) Ibale u yé mañ, di nyi le u ngwés lôk kéé i bôlôm ni i bôda ngandak, ni le u ngwés yoñ ndun ni bo. Ndi, u nla nôgda ngim mangéda le u pégi ngandak tole u nlôôha ba nwaak kayéle u nla bé yônôs nson u. Kii u nla boñ ha ngéda i? Yible Yéhôva ñem woñ. Pétrô a tila le: “Ibale mut a ngwel nson, a boñ hala kiki mut a mbiine botñem yé mu ngui Nyambe a nti.” (1 Pétrô 4:11) Bilôk bikéé bi bôda ni bi bôlôm bi yé le bi boma mandutu ma bebek ma nla bé mal munu nkoñ ’isi unu. Ndi bigda le “ñane batat bémba,” le Yésu Kristô, a nla hôla bo iloo i jam mut nye ki nye a nla boñ. A nla hôla bo i len ini, yak i mbok yondo. I jam Nyambe a mbat mimañ li yé le, ba ngwés lôk kéé yap, ba yoñ ndun ni bo, ba “yila ki ndémbél inyu bémba.” w23.09 29-30 § 13-14
Ngwa ngéé, 16 Njéba
Yéhôva a nyi le bipék bi bôt ba pék bi yé yañga.—1 Korintô 3:20.
Di nlama keñgle i bana mahoñol ma bôt ba binam. Ibale di nyoñ mam ni litehge li bôt ba binam, ndék ni ndék di nla kahal ke haa ni Yéhôva, di bôdôl ki yan mambén mé. (1 Korintô 3:19) “Pék i nkoñ ’isi unu” i mbéna nyuñguu minheña mi minsôn. Ndék bikristen i i bé likoda li Pergamô ni li Tiatira i bi kahal bégés bisat i boñok malal ma nyega kiki ngandak bôt mu bitison bi. Yésu a bi ti makoda ma maéba ma ngui inyule ma bé nwas le bikristen bihogi ikété yap bi boñ malal ma nyega. (Masoola 2:14, 20) I len ini, ngandak bôt i i nkéña bés i ntinde bés i bana i nya mahoñol i. Bôt bés ba lihaa ni mawanda més ba nla noode tinde bés i hoñol le yak bés di nlôôha, béba i yé hee i boñ kiki bôt bobasôna. Kiki hihéga, ba nla kal bés le béba i ta bé i boñ i yom di ngwés ni le mambén ma Bibel ma ntagbe ngéda. I nla pam ngim mangéda le di hoñol le maéba Yéhôva a nti bés ma kôli bé, i mbéda mape inyu tibil nok mo. I nla yak pam le di “lel nwaa i mam ma yé ntilga.”—1 Korintô 4:6. w23.07 16 § 10-11
Ngwa mbok, 17 Njéba
Bañga liwanda i ngwés ngéda yosôna, a yé linyañ li li bi gwéé inyu mangéda ma ndutu.—Bingéngén 17:17.
Maria, nyañ Yésu, a bééna ngôñ ni ngui. A bé bé mbiibaga; ndi a bé lama yoñ jém. A bé yi bé to lelaa ba néñés bon, ndi a bé lama yoñ ndun ni mañge nu a ga yila Mésia. Jam li yé ki le a bé konji. A bé badba le, lelaa a ga toñle Yôsep yegna yé libii i jam li? (Lukas 1:26-33) Lelaa Maria a bi kôhna ngui inyu yônôs u nson nkeñi u? A bi kôhna mahôla ma bôt bape kiki hihéga, a bi bat Gabriel le a toñle nye kii a nlama boñ inyu yônôs i nson u. (Lukas 1:34) Ndék ngéda i mbus ha, a ke “i mbok dikôa” i Yuda i yuuga Élisabet mut wé lihaa, liké li li bi lédés Maria. Élisabet a bi ti Maria makénd, a pot ki mbañ i i bé béñge i man a bé libum li Maria. (Lukas 1:39-45) Maria a bi kal le Yéhôva a bi boñ “mimpémba mi mam ni woo wé.” (Lukas 1:46-51) Yéhôva a bi gwélél Gabriel ni Élisabet inyu lédés Maria. w23.10 14-15 § 10-12
Ngwa koo, 18 Njéba
A boñ le di ba ngim ane, biprisi bi Nyambe wé ni Tata.—Masoola 1:6.
Ndik ndék banigil i Kristô yon i yé minhook i ban-ga maada ma tôbôtôbô ni Yéhôva. Ba yé 144 000, ba nke i ngii inyu sal kiki biprisi ni Yésu. (Masoola 14:1) Kii i yé Homa mpubhaga i len ini? A yé libak jap li minhook mi bikristen ni mbuu mpubi, li li nyilha bo bon ba Djob, tolakii ba ngi yii hana ’isi. (Rôma 8:15-17) Kii i yé Homa a nlôôha mpubhaga len? A yé ngii yomede, i het Yéhôva a nyééne. “Libadô” li bé bagal Homa mpubhaga ni Homa a nlôôha mpubhaga li yé nyuu minsôn i Yésu, i i bé kéñ nye njel i ke i ngii inyu sal kiki Prisi keñi i témpel i mbuu. Jon i ngéda Yésu a bi wo a bi sem nyuu yé minsôn inyu bôt ba binam, a bi yibil yak njel i ke ngii inyu minhook mi bikristen nwominsôna. Ndi yak bo ba nlama tjôô manyuu map ma minsôn inyu kôs bom yap i ngii.—Lôk Héber 10:19, 20; 1 Korintô 15:50. w23.10 28 § 13
Ngwa jôn, 19 Njéba
Ibale me nke ni bisu i pôdôl Gidéôn . . . ki ngéda y’a héñél me.—Lôk Héber 11:32.
Kiki Gidéôn a bé yi le a ta bé peles, ngéda Lôk Éfraim i bi yahal nye, a bi timbhe bo ni nwee nyensôna. (Bakéés 8:1-3) A bi unup bé. A bi emble bo ni ñemlima, a pôdôs ki bo ni bibuk bilam, hala a bi boñ le hiun hiap hi sôs. Mimañ mi mi gwé pék mi nkôna Gidéôn ngéda mi ñemble i bet ba nyahal bo, ba timbhege bo ni nwee nyensôna. (Yakôbô 3:13) Hala a mboñ le nsañ u ba ikété likoda. I ngéda bôt bape ba bé bégés Gidéôn inyule a bi yémbél Lôk Madian, a bi boñ le Yéhôva nyen a kôhna bibégés. (Bakéés 8:22, 23) Lelaa i lôk kéé i ngwel minson likoda i nla kôna ndémbél i Gidéôn? Ba nla boñ le Yéhôva nyen a kôhna bibégés inyu mam momasôna ba mboñ. (1 Korintô 4:6, 7) Kiki hihéga, ibale ba mbégés mañ wada inyu likeñge jé i niiga, a nla bigdaha lôk kéé le Yéhôva nyen a yé lingen li biniigana, tole a ngwélél ntôñ wé inyu niiga bés. Ngim mangéda, mimañ mi nla wanba inyu yi too ba niiga i nya i yé le ba ntinde bôt i ti bo lipém. w23.06 4 § 7-8
Kel sonde, 20 Njéba
Mahoñol mem ma ta bé mahoñol manan.—Yésaya 55:8.
Ibale di yé ngi kôhna i yom di mbat mu masoohe més, di nlama badba mambadga maa mana: Pog, ‘Baa me nsoohe inyu mam ma kôli?’ Ngim mangéda, di yé di nhoñol le di nyi i mam ma yé loñge inyu yés. Ndi i nla pam le i mam di mbat ma tane toi bé bés nseñ. I nla ki pam le di bat Yéhôva mahôla inyu ngim ndutu, ndi mahoñol mé mu i jam li ma nlôôha malam iloo i yom bés di nhégda. I nla ki ba le i yom di mbat i nkiha bé ni sômbôl i Yéhôva. (1 Yôhanes 5:14) Di yoñ le hihéga hi bagwal bada, ba ba bi bat Yéhôva le a boñ le man wap a kee ni bisu i gwélél nye. Inyu yap masoohe map ma bé nseñ. Ndi, Yéhôva a nyégsa bé to mut i gwélél nye. A gwé ngôñ le hiki wada wés yak bon bés ba pohol ni bomede i gwélél nye. (Ndiimba Mbén 10:12, 13; 30:19, 20) Jon bagwal bana ba nla soohe Yéhôva le a hôla bo i tihba miñem mi bon bap kayéle ba pam i gwés Yéhôva ni i yila mawanda mé.—Bingéngén 22:6; Éfésô 6:4. w23.11 21 § 5; 23 § 12
Ngwa njañgumba, 21 Njéba
Kena ni bisu i tina bé ni bé hogbe.—1 Tésalônika 4:18.
Inyuki i hôgbaha bôt bape i yé loñge njel inyu unda bo gwéha? Inoñnaga ni ndoñi i bibuk i Bibel, i buk Paul a bi gwélél le “hôgbaha” i nkobla le “i yén ipañ mut inyu lédés nye i ngéda a ntégbaha mandutu.” I ngéda di nhôgbaha lôk kéé yés i i mboma mandutu, di nhôla bo i ke ni bisu i gwélél Yéhôva. Hiki ngéda di nhôgbaha lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm di ñunda bo le di ngwés bo. (2 Korintô 7:6, 7, 13) Maada ma yé ipôla i kônôl mut ngoo ni i hôgbaha mut. Lelaa hala? I mut a gwé ñem konangoo a yé bebee i hôgbaha bôt bape, a nyéñ ki manjel i lôl bo mahôla i ngéda ba ntégbaha mangéda mabe. I kônôl bôt bape ngoo i ntinde bés i hôgbaha bo. Paul a ñunda le konangoo i Yéhôva i ntinde nye i hôgbaha bôt ba binam. A nkal le Yéhôva a yé “Tata nu a yôni ni konangoo, ni Nyambe nu hogbe yosôna.”—2 Korintô 1:3. w23.11 9-10 § 8-10
Ngwa um, 22 Njéba
Di konok maséé yak i ngéda di yé ikété njiiha.—Rôma 5:3.
Banigil ba Kristô bobasôna ba nlama yi le ba ga boma njiiha. Di wan hihéga hi ñôma Paul. A bi kal lôk kéé i Tésalônika le: “I ngéda di bé lôñni bé, di bé béna kal bé, njiiha ngi lo, le d’a kôhna njiiha; kiki ni nyi, hala ki nyen mam ma bi tagbe.” (1 Tésalônika 3:4) Inyu lôk kéé i Korintô, a bi tila le: “A lôk kéé, di ngwés bé sôô bé i njiiha di bi kôhna . . . Di bé kon woñi ngandak yak inyu biniñ gwés.” (2 Korintô 1:8; 11:23-27) I len ini, yak bikristen bi mboma njiiha nya ndi nya. (2 Timôtéô 3:12) Baa u gwé njiiha inyule u nhémle Yésu, u noñok nye? Mawanda ni bôt boñ ba lihaa ba nla yak kolba we. Baa u mboma mandutu i homa woñ bôlô inyule u nsômbôl ba maliga ikété mam momasôna? (Lôk Héber 13:18) Baa u mboma ngolba i bangomin inyule u ñañle bôt bape botñem yoñ? To imbe njiiha di mboma, Paul a nkal le di nlama ba maséé. w23.12 10-11 § 9-10
Ngwa ngéé, 23 Njéba
Ni nséblene me bilim.—Bibôdle 34:30.
Yakôb a bi bana ngandak mandutu. Bilok gwé gwobiba, Siméôn bo Lévi, ba bi lona mbolo ikété lihaa, ba hoo yak jôl li Yéhôva mahindi. U héya hala, Rahel nwaa Yakôb nu a bé gwés ngandak a bi wo ngéda a bé gwal man wé nu nyônôs iba. Njal i bi nai kayéle Yakôb a bé nyégsaga i ke ngwéé Égiptô tolakii a bé ñunuk ngandak. (Bibôdle 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) Mu manoodana ma momasôna, Yakôb a bi ke ni bisu i hémle mimbônga mi Yéhôva. To Yéhôva, a bi tjôô bé Yakôb. Kiki hihéga, Yéhôva a bi ti nye lingwañ. Ni hégda le maséé ma bé le ma nol Yakôb, i ngéda Yéhôva a bi hôla nye i tiimba tehe Yôsep, nu a bé hoñol le a bi wo behee! Maada malam Yakôb a bééna ni Yéhôva ma bi hôla nye i yémbél mandutu ma momasôna. (Bibôdle 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Yak bés ibale di nke ni bisu i bana maada malam ni Yéhôva, di ga pam i yémbél mandutu momasôna ma ma yé le ma puhe bés. w23.04 15 § 6-7
Ngwa mbok, 24 Njéba
Yéhôva a yé Ntééda wem. Yom to yada i ga héñél bé me.—Tjémbi 23:1.
Tjémbi pes 23 a yé hiémbi i het David a yé nkwoog nkaa ni gwéha i Yéhôva, ni le a ntééda nye. David, ntila i hiémbi hi, a ñunda maada ma ngui ma yé ipôla yé ni Ntééda wé le Yéhôva. David a bi nôgda libak li nwee mu kiki Yéhôva a bé éga nye, niñ yé yosôna i bé i moo ma Yéhôva. David a bé yi le Yéhôva a ga gwés nye niñ yé yosôna. Kii i bi tinde nye i bana i botñem i ngui i? David a bi nôgda matééda malam inyule Yéhôva a bé ti nye i mam ma bé béda nye hiki ngéda. David a bé ki liwanda li Yéhôva, a lémlak nye. Inyu hala nyen a bé nkwoog nkaa le, to kii i mpam i dilo di nlo, Yéhôva a ga ke ni bisu i ti nye hiki yom i mbéda nye. David a bé yi ibabé set le gwéha i Yéhôva ni loñge yé ñem bi gwé ngui iloo mam momasôna ma bé tééñga nye, ni le i bé ti nye bañga maséé ni mahak.—Tjémbi 16:11. w24.01 29 § 12-13
Ngwa koo, 25 Njéba
Me yé ni bé dilo tjodisôna letee ni mamélél ma nkoñ ’isi.—Matéô 28:20.
Ibôdôl ha i Gwét bi Ntôla II, ikété ngandak biloñ, bagwélél ba Yéhôva ba niñ ikété nwee, ba ban-ga kunde i añal ñañ nlam. Ñ, hala a mboñ le ngandak bôt i pam i yi maliga. I len ini, bilôk bikéé bi Juu li bakena ntôñ bi nwas le Kristô nyen a éga bo. Ba ngwés le biniigana ba nti bilôk bikéé bi kiha ni mahoñol ma Yéhôva bo Man wé Yésu. Ba ngwélél yak bagwélél ba makiiña ni mimañ inyu éga bilôk bikéé ikété makoda. Mimañ mi yé minhook mi mi yé i “woo walôm” u Kristô. (Masoola 2:1) Maliga ma yé le mimañ mi, mi yé bikwéha bi bôt, mi mboñ ki mahôha. I bé pam ngim mangéda le Môsi ni Yôsua ba hôs, yak baôma. (Ñañga bôt 20:12; Yôsua 9:14, 15; Rôma 3:23) Ndi di ntehe loñge loñge le Kristô a ñéga nkol u maliga ni mimañ, a ga ke ki ni bisu i boñ hala. Jon di gwé manjom malam momasôna i noñ maéba ma bôt a bi téé inyu éga bés. w24.02 23-24 § 13-14
Ngwa jôn, 26 Njéba
Yilnana banigle Nyambe kiki bon a ngwés.—Éfésô 5:1.
I len ini, di nla lémél Yéhôva i ngéda di ñañle bôt bape njee a yé, di undga le di nti nye mayéga inyu mam a mbôñôl bés, di gwéhék ki nye. I ngéda di yé likalô, di hôya bañ le njômbi yés i bisu i yé le di hôla bôt i kôôge bebee ni Yéhôva, di hôla bo i tehe Tata wés nu gwéha kiki bés di ntehe nye. (Yakôbô 4:8) Di nlôôha kon maséé i unda bôt i yom Bibel i nkal inyu Yéhôva, i ñunda le a yé gwéha, a téé sép, a gwé pék, ngui, ni bilem bilam bipe. Di mbégés Yéhôva, di lémlak ki nye i ngéda di mboñ biliya gwobisôna i kôna nye. I ngéda di mboñ hala, di nke haa ni i béba nkoñ ’isi unu. Bôt ba nla yimbe le di yé maselna ni bo, kayéle ba kahal badba le, inyuki? (Matéô 5:14-16) Mu i niñ yés i hiki kel, ibale pôla i nene, di toñle bo inyuki di yé maselna. Hala a’ boñ le bôt ba miñem minlam ba kôôge bebee ni Nyambe. I ngeñ di mbégés Yéhôva i nya i, hala a nkônha ñem wé maséé.—1 Timôtéô 2:3, 4. w24.02 10 § 7
Kel sonde, 27 Njéba
Inyu ti makénd ni inyu kodol.—Titô 1:9.
Inyu ba nhôôlak kristen, njohok mankéé nu munlôm a nlama hôlôs ngim makeñge ma bôlô ma ma nla bane nye mahee. Makeñge ma mon ma ga hôla we i gwel minson mi tôbôtôbô w’a bana ikété likoda, ma ga hôla ki we mu bôlô w’a sal inyu bana koga kel, tole inyu jés lihaa joñ. Makeñge ma, ma ga hôla ki we i bana maada malam ni bôt bape. Kiki hihéga nigil i añ ni i tila loñge. Bibel i nkal le, mut nu a ñañ Bañga i Nyambe, a soñdaga yo hiki kel, a yé kimasoda, hiki jam a mboñ li nke loñge. (Tjémbi 1:1-3) Mu kiki a ñañ Bibel hiki kel, a ga pam i yi mahoñol ma Yéhôva, hala a ga hôla ki nye i tibil ôt pék, ni i yi lelaa a nla bii i yom a nigil bisélél. (Bingéngén 1:3, 4) Lôk kéé yés i bôda ni i bôlôm i gwé toi ngôñ ni i nya minhôôlak mi lôk kéé i bôlôm i inyu kôs biniigana ni maéba. Ibale u mpam i añ ni i tila loñge, hala a ga hôla we i kôôba minkwel ni mandimbhe ma ma ga lédés hémle i ini lôk kéé ipe. Hala a ga hôla yak we i tila mam ma nlôôha nseñ u ngwés, i mam u ntila ma ga lédés hémle yoñ, ma hôla ki we i ti lôk kéé ipe makénd. w23.12 26-27 § 9-11
Ngwa njañgumba, 28 Njéba
Nu a yé ikété adna lôñni bé a nloo nu a yé ikété adna lôñni nkoñ ’isi.—1 Yôhanes 4:4.
I ngéda di nkon woñi, di nlama ôt pék i mam Yéhôva a ga boñ i dilo di nlo, i ngéda Satan a ga ba ha bé. Ndémbél yada ba bi unda i likoda li ndôn li nwii 2014, i bé unda isañ mbai wada ni lihaa jé ba bé kwel, ba hégdaga lelaa ba nla tila 2 Timôtéô 3:1-5, inyu toñol lelaa mam ma ga ba nyoo i Paradis: “I mbok yondo, mangéda ma ga ba malam kiyaga. Inyule bôt ba mba ba ngwéhna, ba gwéhék mam ma mbuu, ba yik minwaa nwap, ba bak suhulnyuu, ba tinak Nyambe lipém, ba nôglak bagwal bap, ba yik ti mayéga, ba bak maliga, ba ban-ga gwéha lisañ li bôt, ba nôglaga ni bôt bape, ba podok loñge hiki ngéda inyu bôt bape, ba ban-ga hôtnyuu, ba bak bôt ba loñgeñem, ba gwéhék mam malam, ba bak bôt ba ba nla bôdôl ñem, bôt ba ta bé ndéñ ndéñ, bôt ba ta bé ngôk, bôt ba ngwés Nyambe iloole ba gwés mintuk, bôt ba ntéñbe i gwélél Nyambe; adbe i nya i bôt i.” Baa i yé i pam le we ni lihaa joñ tole ni lôk kéé ipe, ni noode hégda lelaa niñ i ga ba i mbok yondo? w24.01 6 § 13-14
Ngwa um, 29 Njéba
U nlémél me.—Lukas 3:22.
Kinje makénd di nkôs i yi le, Yéhôva a yé maséé ni litén jé jolisôna! Bibel i nkal le: “Yéhôva a ngwés litén jé.” (Tjémbi 149:4) Ndi i yé i pam ngim mangéda le, bagwélél ba Djob bahogi ba ba ntomb, ba badba le: ‘Baa me nlémél toi Yéhôva?’ Ngandak bagwélél ba Yéhôva ba ngéda kôba ba bi tégbaha i nya mangéda i. (1 Samuel 1:6-10; Hiôb 29:2, 4; Tjémbi 51:11) Bibel i ñunda le bikwéha bi bôt bi nla lémél Yéhôva. Lelaa? Inyu pam i boñ hala, di nlama unda le di nhémle Yésu Kristô, di kôs ki sôble. (Yôhanes 3:16) Ha i ngéda i, di ñunda i mbamba le, di ntam bibéba gwés, di bôn ki Yéhôva le di ga boñ sômbôl yé. (Minson mi baôma 2:38; 3:19) Yéhôva a yé maséé i ngéda di mboñ i mam ma, inyu yila mawanda mé. Ntel ngéda wonsôna di ntéñbe i yônôs mbônga di bi boñ i ti bésbomede nkikip i nyeni, Yéhôva a yé maséé ni bés, a nyoñ ki bés kiki mawanda mé ma ñem nyuu.—Tjémbi 25:14. w24.03 26 § 1-2
Ngwa ngéé, 30 Njéba
Di nla bé waa pot i mam di bi tehe, di nok ki.—Minson mi baôma 4:20.
Di nla kôna ndémbél i banigil i ngéda di nke ni bisu i téé likalô, yak ngéda ngomin a nti oda le di téé ha bañ jo. Di nla ba nkwoog nkaa le Yéhôva a ga hôla bés i yônôs nson wés. Jon di soohe inyu kôhna makénd ni pék. Bat Yéhôva mahôla inyu hônba mandutu. Ngandak ikété yés i mboma mandutu kiki bo, makon, kon mahoñol, i nimis mut di ngwés, ndééñga inyule di yé Mbôgi Yéhôva, mandutu ikété mahaa més, ni mandutu mape ki. U héya hala, i ngéda mam kiki bo dimala, tole gwét bi nkôndba, mam ma nkônde bep. Ha i ngéda i, di nlama yible Yéhôva ñem wés. Di añle nye mam momasôna ma nkwél bés kiki di bak le di añle mo liwanda jés li ñem nyuu. Ibabé pééna yo ki yo, Yéhôva “a’ hôla we.” (Tjémbi 37:3, 5) I ke ni bisu i téñbe ikété masoohe i ga hôla bés i “hônba ikété njiiha.” (Rôma 12:12) Yéhôva a nyi mandutu bagwélél bé ba mboma “a ñemble nlondok wap.”—Tjémbi 145:18, 19. w23.05 5-6 § 12-15
Ngwa mbok, 31 Njéba
Kena yaga ni bisu i tibil wan i mam ma nlémél Nwet.—Éfésô 5:10.
I ngéda di gwé makidik ma ngui i yoñ, di nlama pam i nok “kii i yé sômbôl i Yéhôva,” di yoñ ki makidik i boñ yo. (Éfésô 5:17) I ngéda di nléba matiñ ma Bibel ma ma nla hôla bés, wee di mpam i yi mahoñol ma Yéhôva mu jam li. I mbus, i ngeñ di noñ mo, di ga pam i yoñ makidik malam. “Mut mbe,” ñoo wés Satan, a ngwés le di pagap ngandak ni mam ma nkoñ ’isi unu kayéle di bana ha bé ngéda inyu nson u Nyambe. (1 Yôhanes 5:19) Kristen i yé le i bôdôl bok mahoñol i nyiña moni, i boñ bisuklu bikeñi tole i tégbaha ngéda yé yosôna i bôlô, iloole a yéñ manjel i kéñbaha nson wé. Ibale kristen i nôgda le hala a nkahal pémél nye, bebek wee a nkahal bana mahoñol ma nkoñ ’isi. Maliga ma yé le, i mam ma ma ta bé mabe, ndi ma nlama bé ba jam li bisu i niñ yés. w24.03 24 § 16-17